تصلب شرایین که منجر به باریک‌شدگی سرخرگ و پیشرفت بیماری قلبی- عروقی می‌شود، عامل اصلی مرگ در جهان است. تاکنون هیچ درمانی نتوانسته است بطور مطلق نواحی معیوب را هدفگیری کند، تا تاثیر دارو را افزایش داده و اثرات جانبی آن را کاهش دهد. اکنون یک گروه پژوهشی از UNIGE، HUG، و دانشگاه باسل یک بمب ساعتی ساخته‌اند، که می‌تواند نواحی معیوب را تشخیص داده و فقط آنها را درمان کند.

بمنظور افزایش تاثیرگذاری دارو بر تصلب شرایین و کاهش اثرات جانبی، این پژوهشگران نانوظرف‌هایی ساخته‌اند که توانایی آزادسازی محتوای رگ‌گشا را به طور منحصر به فردی در نواحی معیوب دارند. اگرچه نشانگر زیستی ویژه‌ای برای تصلب شرایین شناسایی نشده است، ولی یک پدیده فیزیکی ذاتی مختص تنگی عروق بنام تنش برشی وجود دارد. این نیرو از افت و خیزهای جریان خون با باریک‌شدگی سرخرگ نشات می‌گیرد و موازی با جریان خون است.

این پژوهشگران با استفاده از این پدیده توانستند یک بمب ساعتی بسازند؛ نانوظرفی که محتوای رگ‌گشای خود را تحت فشار ناشی از تنش برشی در سرخرگ تنگ‌شده آزاد می‌کند. با بازآرایی ساختار مولکول‌های مشخص (فسفولیپیدها) در نانوظرف‌های کلاسیکی مانند لیپوزوم، این دانشمندان قادر به شکل‌دهی عدسی‌وار آنها بجای شکل کروی معمولی شدند.


این نانوظرف به شکل یک عدسی، در طول یک سرخرگ سالم بدون شکسته شدن حرکت می‌کند. این نانوظرف کاملا پایدار است، به استثنای زمانی که در معرض تنش برشی سرخرگ تنگ شده قرار بگیرد. این دقیقا همان هدف فناوری مذکور است. محتوای رگ‌گشا فقط به سرخرگ تنگ‌شده تحویل داده می‌شود و بازدهی درمان را افزایش و اثرات جانبی را کاهش می‌دهد.

آندریاس زومبوئل، یکی از این پژوهشگران توضیح می‌دهد: «بطور خلاصه، ما از جنبه بررسی نشده فناوری موجود استفاده کردیم. این پژوهش دورنماهای جدیدی در درمان بیماران قلبی- عروقی ارائه می‌کند.»

سپس این پژوهشگران سیستم قلبی- عروقی را با استفاده از لوله‌های پلیمری در نقش سرخرگ‌های سالم و تنگ شده مدل‌سازی کردند. پس از آن یک پمپ شبه‌قلب مصنوعی به این سرخرگ‌ها متصل شد تا تنش برشی ناشی از باریک‌شدگی عروق را بازسازی کند. این نانوظرف به سیستم تزریق شد و نمونه‌ها از نواحی سالم و معیوب گرفته شدند. معلوم شد که غلظت این داروی فعال در نواحی معیوب نسبت به نواحی سالم بیشتر است و اینکه اگر دارو بطور همگن توزیع شود، این غلظت خیلی بیشتر هم می‌شود.
منبع:nano.ir