اولين پروژه و آشنايی با برنامه نويسی بوسيله VB
به عنوان اولين پروژه، قصد داريم فرمی داشته باشيم با دو دکمه Message و Exit که اگر در دکمه Message کليک شد، پيغامی نمايش داده شود و اگر دکمه Exit کليک شد از برنامه خارج شود(شکل3):
ابتدا فرمی که بر روی صفحه نمايش باز است (فعلاً به نام Form 1 ) را به اندازه دلخواه در می آوريم و در حالی که Selectاست، از پنجره Properties (سمت راست تصوير) ، مشخصه (Property) های زير را چنين Set می کنيم:
1- مشخصه Name آن را به frmFirstProject تغيير می دهيم.
2- مشخصه Caption آن را به First Project تغيير می دهيم.
مشخصه Caption معمولاً عنوانها را تغيير می دهد. مثلاً در مورد فرمها، آنچه در اين مشخصه Set شود در Title Bar از آن فرم ديده می شود يا در مورد دکمه ها، آنچه در اين مشخصه قرار داده شود، آن چيزی است که بر روی دکمه ( به عنوان نام دکمه ای که ُکاربر می بيند) ديده می شود.
مشخصه Name يکی از مهمترين مشخصه هايی است که بايد برای تمام کنترلها Set شود. آنچه در اين مشخصه قرار گيرد، نامی است که VB آن کنترل را به اين نام می شناسد (و خصوصاً در هنگام کدنويسی و برای دسترسی به کنترلها، بسيار مورد استفاده واقع می شود). به طور پيش فرض VB برای هر کنترل يک Name در نظر می گيرد، اما در پروژه های واقعی ، معمولاً تعداد کنترلها آنقدر زياد می شوند که نامهای پيش فرض به سختی در ذهن می ماند. برای اين منظور بهتر است به کنترلها، نامهايی را نسبت دهيم که از جهتی با او متناسب باشد. لذا بهتر است اولاً در نام آنها چيزی باشد که نشان از نوع آن کنترل باشد و عبارتی نيز باشد که بيانگر موضوع يا کار فعلی آن باشد. به عنوان مثال شما می بينيد که ما در مشخصه Name از form ، گفتيم که قرار دهيم: frmFirstProject که frm به خاطر تشخيص Form بودن آن است و First Project به خاطر تشخيص اينکه اين فرم برای First Project است. يا مثلاً به فرض اگر بخواهيم دکمه ای به نام Exit بر روی فرمی داشته باشيم، من ترجيح می دهم که نام آن را cmdExit بگذارم که cmd را از Command Button گرفته ام. توجه داريم که اين نامی است که VB آن را می شناسد وگرنه برای زيبايی کار Caption اين دکمه را همان Exit می گذاريم و اين نام گذاری به زيبايی پروژه ما لطمه ای وارد نمی کند.
برای ادامه، دو دکمه (Command Button) بر روی فرم قرار می دهيم (که برای اين منظور از پنجره Controlها که در سمت چپ تصوير است، کنترل Command Button به شکلرا دابل کليک می کنيم و يا با يک Click و انتخاب آن، بر روی فرم، به اندازه دلخواه Drag & Drop می کنيم) و جای آنها را به مکان دلخواه مورد نظر (به وسيله Drag & Drop آنها) تغيير می دهيم. آنگاه برای يکی از آنها:
1- مشخصه Name را به cmdMessage تغيير می دهيم.
2- مشخصه Caption را به Message تغيير می دهيم.
و برای ديگری تغيير می دهيم:
1- مشخصه Name را به cmdExit.
2- مشخصه Caption را به Exit.
که پس از اين، شمای ظاهری (Interface) برنامه کامل شده است و بايد به کدنويسي آن پرداخت.
اگر بر روی دکمه Exit دابل کليک کنيد (البته هنوز در Design Time هستيم و نه Run Time Event Procedure مربوط به رويداد Click (Event) از آن را به صورت زير باز می کند:
Private Sub cmdExit_Click ()
End Sub
که هر دستوری که در اين Procedure (يعنی بين خط Private و خط End Sub) نوشته شود، در زمان اجرا، وقتی کاربر روی دکمه Exit کليک می کند، اين دستورات اجرا خواهند شد.
دستوری که بايد در cmdExit_Click نوشته شود بسيار ساده است:
Private Sub cmdExit_Click ()
End
End Sub
دستور End هر جايی از برنامه که اجرا شود فوراً اجرای برنامه را متوقف و از آن خارج می شود.
حال اگر به ترتيبی که در بالا ذکر شد، Event Procedure مربوط به رويداد click از دکمه Message را نيز باز می کنيم و آن را به صورت زير تغيير می دهيم:
Private Sub cmd, Message - Click
MsgBox “The first project was done successful” و و “Thanks”
End Sub
پروژه مورد نظر آماده شده شده است. دستور MsgBox (مخفف Message Box )باعث می شود تا يک کادر پيغام بر روی صفحه نمايش ظاهر شود و تا زمانی که دکمه OK از آن را فشار دهيم، پيغامی را نمايش دهد. در اين دستور پارامتر اول، پيغام مورد نظر را به صورت string (يک داده متنی) دريافت مي کند (در VB هر عبارتی که بين دو علامت " " قرار گيرد، string فرض می شود) و پارامتر سوم نيز به عنوان Message Box (که در Title Bar آن آورده خواهد شد) را به صورت متنی دريافت می کند. توجه داريم که بين هر دو پارامتر از علامت کاما (,) استفاده می کنيم و بنابراين در دستور MsgBox برنامه مان برای اينکه پس از پارامتر اول، پارامتر سوم را وارد کنيم بين آن دو پارامتر، دو بار کاما گذاشته ايم.
حال برنامه تان را اجرا کنيد و نتيجه کار را ببينيد (اجرای برنامه در VB توسط کليد F5 صورت می گيرد.
ذکر چند نکته:
1- اگر بخواهيد فشردن ALT+X همان عمل دکمه Exit را انجام دهد(ايجاد(Hot key) ، کافی است در Caption اين دکمه چنين بنويسيد: E&xit که در اين صورت در زمان اجرا، زير حرف x يک underline (زير خط) می کشد که در ويندوز اين حالت نشانگرHot key داشتن آن حرف است ، همين کار را هم در مورد دکمه Message انجام دهيد.
2- در هنگام کدنويسي اگر چند حرف اول يک کلمه شناخته شده VB (مانند نام کنترلها و يا Property ها، Method ها و ...) را بنويسيم و CTRL+Space را فشار دهيم، اگر تنها يک کلمه با حرف اول برابر آنچه شما نوشته ايد پيدا کند، بقيه حروف را خود، کامل می کند و اگر تعدادی کلمه با اين مشخصات پيدا کند، ليست آنها را نمايش می دهد که می توانيد يا يکی از آنها را انتخاب کنيد (بر روی کلمه از ليست برويد و کليد space را بزنيد) و يا تعدادی از حروف آن را بنويسيد تا محدوده کلمات مشابه کوتاهتر شود. اين کار را حتماً امتحان کنيد!
3- زمانی که يک فرم باز می شود، به ترتيب چهار Event بر روی آن رخ می دهد:
Initialize
Load
Activate
Got focus
که زمانی که رويداد اول رخ می دهد، هنوز object های روی فرم ايجاد نشده اند و قابل دسترسی نيستند. اين object ها در load ساخته می شوند، اما هنوز فرم نمايش داده نشده است. وقتی فرم نمايش داده می شود، رويداد Activate و وقتیfocus به آن داده می شود، رويداد Got focus روی مي دهد. (منظور از گرفتن focus اينست که آن کنترل خاص که در اينجا فرم است، کانون تمام پيامها شود، مثلاً اگر کليدی زده شد به آن فرستاده شود و ...).
4- برای ذخيره کردن پروژه از منوی فايل و گزينه Save استفاده می شود که بايد تمام فرمها، ماژولها، ... و اصل پروژه را جداگانه ذخيره کرد. لذا اگر شما برنامه First Project راsave کنيد، يکبار نام فرم را save می کند (با پسوند.frm) و يکبار فايل پروژه را (با پسوند.VBP).