باستان شناسی چیست؟ «شناخت گذشته انسان بر اساس شواهد مادی»:
این تعریف را، اگر چه بسیار کلی است، بارها و بارها همه شنیده ایم، اما شاید هیچ کدام تا زمانی که اقدام به نوشتن مقاله ای درباره چیستی باستان شناسی نکرده ایم، هرگز به میزان گستردگی و پیچیدگی این تعریف کوتاه پی نبرده باشیم. اینکه «گذشته» چیست و اصلاً کدام گذشته؟ اینکه مفهوم «انسان» به تنهایی خود چه پیچیدگی هایی به دنبال دارد و نهایتاً چگونه «شناختی» و براساس کدام «شواهد مادی»؟ و پاسخ به این سوالات دقیقاً همان عاملی است که منجر به ایجاد نظرات و مکاتب گوناگون و گاه متناقض در زمینه باستان شناسی می شود و باز هم پاسخ به سوالی را که مطرح است مشکل تر می کند: باستان شناسی چیست؟
«رشته علمی باشد که میان کاوش های عملی و توصیف و تفسیر نظری ارتباط و توازن برقرار می سازد»
استقلال باستان شناسی به عنوان یک علم از ابتدا امری بدیهی نبوده و از آغاز شکل گیری فعالیت های باستان شناسانه مدتی طول کشیده تا این شاخه را به عنوان علم مستقلی پذیرفته اند (شاید باشند کسانی که هنوز هم نپذیرفته اند)؛