نقش پروفيل اسيدهاي چرب جيره غذايي بر عملكرد باروري گاوهاي شيري




اين مطالب را بخاطر بسپاريم :
اسيدهاي چرب غير اشباع ( با جند باند دوگانه ) از جمله اسيد لينولئيك ( 6 – n 2 : 18 C ) , لينولنيك ( 3 – n 3 : 18 C ) , ايكوزانوئيدها ( 3 – n 5 : 20 C ) و دكوهگزانوئيدها ( 3 – n 6 : 22 C ) بر باروري و عملكرد توليد مثلي گاوها تاثير بسزايي دارند .
اسيد هاي چرب لينولئيك , لينولنيك و دكو هگزانوئيدها به ترتيب در دانه هاي روغني , علوفه ها و اغلب در دانه كتان , روغن ماهي يافت مي شوند .
تغذيه جيره هاي حاوي اسيد لينولئيك بالا طي دوره خشكي ( ِDry period ) موجب افزايش وقوع جفت ماندگي مي شود .
مكمل سازي جيره غذايي با اسيد هاي چرب داراي چند باند دوگانه( Poly unsaturated fatty acids ) طي دوره بعد از زايش موجب بهبود باروري گاوهاي شيري مي شود اما در اين زمينه تحقيقات زيادي لازم است .
مقدمه
امروزه اصلاح ‍ژنتيكي گاوهاي شيري از نظر صفت توليد شير , بدون توجه به اهميت صفات ديگر از جمله صفات باروري , مقاومت ورم پستاني و غيره موجب كاهش عملكرد بقيه صفات از جمله صفات توليد مثلي شده است . اما خوشبختانه مي توان به كمك علم تغذيه دام تاحدودي اين نقص را جبران نمود. استاپلس و همكاران ( 1998 ) گزارش كردند كه از مجموع 20 مقاله در مورد موضوع بهبود عملكرد باروري گاوهاي شيري با افزودن چربي به جيره غذايي , حدود 11 مقاله بر مثبت بودن نتايج متفق الراي بودند .مكانيزم عمل بهبود عملكرد توليد مثل گاوهاي شيري توسط افزودن چربي به جيره هاي غذايي بطور صريح مشخص نشده است .اما فرضيه هاي مختلفي وجود دارد . چهار مورد از آنها كه توسط استاپلس و همكاران ( 1998 ) پيشنهاد شده است در ذيل بيان مي گردد :
1 ) بهبود بالانس منفي انرژي بدن طي اوايل شيردهي
2 ) افزايش سنتز تركيبات استروئيدي مانند هورمونهاي استروئيدي از جمله پروژسترون
3 ) تغيير غلظت انسولين خون بدنبال آن تحريك رشد فوليكولهاي تخمداني
4 ) تغيير ميزان سنتز PGF2α كه اين تركيب داراي اثر منفي بر فعاليت جسم زرد مي باشد .
سركوب PGF2α در اوايل آبستني احتمال زنده ماني جنين را افزايش مي دهد
طي يك دوره فحلي چنانچه تلقيحي صورت نگرفته باشد معمولا" فعاليت جسم زرد تا 16 روز ادامه مي يابد.از طرف ديگر 12 روز بعد از فحلي , نوسانات ضعيف ترشح PGF2α از رحم در هر دو گاو ـآبستن و يا غير آبستن آغاز مي شود.افزايش سنتز PGF2α موجب كاهش فعاليت جسم زرد مي شود . ولي جنين در حال رشد با ارسال سيگنالهايي با عنوان انترفرون تاو ( Interferon – tau ) سنتز PGF2α را كاهش مي دهد . انترفرون تااو اخيرا" بعنوان سيگنالهاي اوليه جنين جهت تشخيص آبستني بشمار مي رود. جنين بعد از 10 روزگي شروع به ترشح اين ماده نموده و با افزايش رشد ميزان توليد آن نيز افزايش مي يابد. بدليل اينكه همه جنينها داراي سرعت رشد يكساني نيستند بخاطر همين موضوع جنينهايي كه داراي رشد ضعيفي هستند ممكن است قبل از ترشح انترفرون تااو , توسط افزايش غلظت PGF2α آزاد شده از رحم سقط شوند .بنابراين ممكن است ترشح انترفرون تااو در مقادير مورد نياز جهت جلو گيري از ترشح PGF2α تا روز 13 صورت نگيرد. لذادر چنين شرايطي نقش اسيد هاي چرب غير اشباع در كاهش سنتز PGF2α طي اوايل آبستنيي اهميت پيدا مي كند. بنابر اين تغذيه جيره هاي غني از اسيد هاي چرب غير اشباع براي بهبود باروري , دستيافت تازه اي در مديريت توليد مثل گاوهاي شيري مي باشد .
اثر مثبت چربي جيره غذاي بر باروري گاوهاي شيري مي تواند بدليل اثرات برخي از اسيدهاي چرب جيره بر هيپوفيز , تخمدانها و رحم از طريق بهبود وضعيت انرژي بدن باشد . دانشمندان معتقدند كه برخي از مكملهاي چربي موجب تغيير توليد PGF2α در بدن مي شوند زيرا برخي از اسيدهاي چرب ويژه بخصوص اسيدهاي چرب غير اشباع با چند باند دوگانه ( PUFA ) در سنتز آن نقش دارند . بنابراين مي توان با تغيير پروفيل اسيدهاي چرب جيره غذايي سنتز PGF2α توسط بافت رحم را در اوايل آبستني كاهش داده و موجب كاهش ميزان مرگ و مير جنين شد .
اسيدهاي چرب ضروري و عملكرد توليدمثلي
كمبود اسيدهاي چرب ضروري در حيوانات آزمايشي موجب بروز علايمي همچون تشكيل ناقص غشاهاي سلولي, عدم رشد كافي بدن , پوست , بافتهاي پيوندي و همچنين باروري ضعيف مي شود . Zeron و همكاران گزارش كردند كه كاهش ميزان باروري گاوهاي هولشتاين طي ماههاي تابستان بدليل پائين بودن محتواي اسيد لينولئيك غشاء اووسيتها مي باشد, در حالي كه محتواي اسيد لينولنيك چندان تغيير فصلي ندارد.در مقابل اسيدهاي چرب غير اشباع داراي 5 و 6 باند دوگانه در غشاء اسپرم دامهاي نر بر كيفيت اسپرم در باروري تخمك تاثير مي گذارد .
اسيدهاي چرب ضروري در داخل سلول مي توانند بر رونويسي ژنهاي كد كننده پروتئينهاي ضروري براي آبستني موثر باشند .
در بعضي حيوانات اسيدهاي چرب غير اشباع ( PUFA ) نقش مهمي در بسياري از فرآيندهاي توليد مثلي از جمله تخمك گذاري , لقاح و زايمان دارند . اسيدهاي چرب جيره غذايي مي توانند بر رشد فوليكول تخمداني , فعاليت جسم زرد و توليد پروژسترون نقش داشته باشند . طي تحقيقي گزارش شده است كه در صورت تغذيه جيره هاي غني از PUFA ازخانواده امگا 3 قبل از زايش به ترتيب درگوسفند وگاو , موجب تاخير زمان زايش ( Nibashaka Baguma و همكاران 1999 ) و افزايش وقوع جفت ماندگي شد( Barnouin & chassaqne 1991 ). ولي افزايش اسيدهاي چرب غير اشباع امگا 3 در جيره غذايي بعد از زايش, ميزان آبستني گاوها را بهبود بخشيد ( Armstong و همكاران 1990 )