مقاله شرح دستگاه گوارش
دستگاه گوارش
دستگاه گوارش که عمل هضم و جذب غذاها را به عهده دارد از ۲ قسمت تشکيل شده است ، لوله گوارش که شامل دهان – مري – معده – روده باريک و مخرج است و ديگر اعضاء مثل پانکراس و کبد و غدد بزاقي
مري
لوله ايست که طول آن تقريبا؛ در حدود ۲۵ سانتيمتر و عرضش ۲/۵ تا ۳ سانتيمتر است . از نظر موقعيت پشت ناي قرار دارد و از حلق تا معده امتداد دارد و از ديافراگم مي گذرد . مري از نظر بافت شناسي از ۳ لايه درست شده است : لايه مخاطي – لايه ماهيچه اي و لايه پوشش خارجي
معده
عضويست بشکل کيسه که مقدار متوسط ۱/۵ ليتر تا ۲ ليتر گنجايش دارد . از نظر موقعيت در طرف چپ شکم و زير ديافراگم قرار دارد . سوراخ ورودي آن را کارديا و سوراخ خروجي آن را پيلور مي نامند
پيلور بوسيله يک اسفنگتر ( دريچه ) هميشه بسته است . ضخامت معده ۲-۳ ميليمتر است و از ۳ لايه مخاطي که داراي غدد ترشحي اسيدکلريدريک و لايه ماهيچه اي و لايه پوشش خارجي تشکيل شده است . بعضي از غذاها در معده جذب مي شوند و بعضي از داروها و بعضي از مواد نيز در آن هضم مي شوند
روده باريک
از معده شروع مي شود و به روده بزرگ ختم مي شود . طول آن تقريباً حدود ۸ متر و قطر آن ۳ - ۲/۵ سانتيمتر است . روده از ۳ قسمت اصلي درست شده است . دوازدهه يادئودنوم ژژونوم و ايلئوم . قسمت آن دوازدهه است چون محتويات معده و شيره پانکراس و صفرا به آن مي ريزند . ديواره روده باريک از ۳ قسمت مخاط و عضلات و لايه خارجي تشکيل شده است . هضم غذا و جذب آن در روده باريک انجام مي شود . رگهاي زيادي روده باريک را احاطه کرده اند . غذاي جذب شده از روده بوسيله رگهاي لنفاوي و سياهرگ ها به وسيله سياهرگ باب به کبد مي ريزد و از آنجا به قلب مي رود
روده بزرگ
از انتهاي روده کوچک شروع و به مخرج ختم مي شود . طول آن برابر ۱/۵ متر و قطرش ۸-۱۰ سانتيمتر است . روده بزرگ شامل ۳ قسمت سکوم ، کولون و رکتوم است . زائده آپانديس در انتهاي سکوم قرار دارد . کولون خود شامل3 قسمت است : صعودي – افقي – نزولي
ديواره روده بزرگ شامل ۳ لايه مخاطي – عضلاني و لايه خارجي است .
مخاط روده بزرگ پرز ندارد . در اين روده غذا هضم نمي گردد و بيشتر محل مواد زائدي است که از هضم غذا ها مانده است .
غدد دستگاه گوارش : شامل غدد بزاقي – غدد معده – غدد روده – کبد و لوزالمعده است .
غدد بزاقي شامل غدد بزاقي بناگوش – تحت فکي و زيرزباني است که ترشحات خود را از مجاري مخصوص به دهان مي ريزند . عمل بزاق نرم کردن مواد غذايي در هنگام جويدن و هضم برخي از مواد است .
آنزيم بزاق آميلاز نام دارد .
غدد معدي غددي هستند که تشرح اسيد کلريدريک را به عهده دارند . هر غده داراي ۲ نوع سلول است ، سلول اصلي که اسيد ترشح مي کند و سلولهاي جداري .
غدد روده اي در ضخامت بافت مخاطي روده قرار دارند و شامل ۲ نوع غده است : يکي غدد برونر و ديگري غدد ليبرکون اين غدد ترشحاتي دارند که باعث هضم غذاها مي شوند
پانکراس
از مهمترين غده هاي گوارشي است . شکل آن تقريباً مثلثي است . وزن آن تقريباً ۸۵ گرم و زير معده و پشت آن بوضع افقي قرار دارد . مجراي ترشحي آن ويرسونگ نام دارد و اين مجرا به آمپول واتر که در دوازدهه جاي دارد متصل مي شود . ۲ نوع غده در آن وجود دارد . غدد برون ريز که شيره دوازده را ترشح مي کنند و ديگري غدد درون ريز که انسولين ترشح مي کنند و آنرا در خون مي ريزند . شيره پانکراس مايعي است که باعث هضم عده زيادي از مواد مي شود . آنزيم هاي اين شيره عبارتند از : آميلاز – مالتاز – تريپسين و ليپاز . انسولين ترشح داخلي اين غده است که عمل آن تنظيم قند خون است
کبد
بزرگترين غده بدن است وزن آن در حدود ۲ کيلوگرم است و در زير ديافراگم در طرف راست شکم قرار دارد . سطح بالايي آن محدب و سطح زيرين آن مقعر است . کبد داراي نافي است که رگها و اعصاب و مجاري صفرواي از آن داخل يا خارج مي شوند . داراي ۴ لوب راست و چپ – عقب و جلوست . مهمترين رگي که وارد کبد مي شود سياهرگ باب است .
اين سياهرگ غذاي هضم شده و خون روده ها را به کبد مي آورد . کبد از خون آورده شده موادي را که زائد يا سمي باشند مي گيرد و گلوکز زيادي را گرفته و خوني را که به جريان مي اندازد از هر نظر داراي خاصيت طبيعي بوده و مقدار گلوکز آن ۱ گرم در ليتر است . سلولهاي کبد بسيار پرکار و فعال هستند . روي اين اصل سلولهاي کبد بزرگ و داراي چند هسته مي باشند . صفرا در کبد ساخته شده و بوسيله مجاري صفراوي به روده مي ريزد .
ساير اعمال کبد عبارتند از : ساختن اوره – فيبرينوژن – هپارين و ساختن و اندوختن و تخريب چربي و تبديل کاروتن به ويتامين A و تبديل گليکوژن به گلوکز
پاسخ با نقل قول
