معماری یا ساختار سازمانیEnterprise Architecture


معماری سازمان الگویی است برای هدایت و هماهنگی فعالیت ها و پروژه هایی که برای انجام در سازمان تهیه می شود.
مولفه های معماری سازمان را می توان به چهار بخش عمده تقسیم کرد:
1-کسب و کار
2-معماری اطلاعات
3- سیستم های کاربردی
4- زیر ساخت های فناوری
پرسش اصلی اینست که یک سازمان چرا به معماری نیاز دارد؟اگر سازمان را یک استراکچر(سازه) بدانیم که تمامی اعضای آن بنحوی به هم وابسته هستند و عدم کارایی و یا عدم هماهنگی هر کدام از قسمت ها در این سازه بطور حتم تاثیر سوء خود را به دیگر قسمت ها منتقل خواهد نمود باید گفت که معماری سازمان بر تنظیم رابطه کاری و سیستم های اطلاعاتی نظارت می کند.این طرح شامل توسعه و برقراری معماری سازمان بر پایه نیازهای کاری و جهت گیریهای فناوری خواهد بود.همچنین تحلیل فاصله وضع موجود و وضع مطلوب سازمان و تنظیم طرح هایی برای توسعه و انتقال به وضع مطلوب را بر عهده دارد.
چنانچه معماری سازمان با ساختاری مناسب برای سازمان تهیه شود حاوی منابع گوناگونی خواهد بود بطور مثال سیستم هایی که بر پایه معماری سازمان تهیه می شوند مقیاس پذیر((Scaleableو قابل اعتماد هستند.این سیستم ها با هزینه کمتر انجام خواهند شد و با نیازهای کاری جدید سازمان نیز منطبق هستند و از طرفی مدیریت آنهانیز هزینه کمتری در بر خواهد داشت.
معماری سازمان دارای انواع مختلفی است که به اختصار در ذیل به عدادی از آنها اشاره خواهد شد:
1-معماری سازمان جان زکمن(Zechman) در سال 11987 اولین طرح معماری سازمان در زمینه صنعت و تجارت
2-معماری سازمانیTo Gaf و Opengroup در سال1995
3-معماری سازمانی C41sr/Do Daf وزارت دفاع آمریکا در یال1996 جهت عملیات مشترک دفاعی
4-معماری سازمانی CIO Council,FEAFدر سال 1999 جهت افزایش تعامل د ر سطوح دولتی
5-معماری سازمانی TEAF سال 2000 برای خزانه داری در آمریکا
6-...
اگر چنانچه یک سازمان از یک سیستم معماری سازمانی مناسب برخودار نباشد فرآیندهایی دور از چشم رئیس سازمان صورت خواهد گرفت که این فرآیندهای پنهانی را مایکل هری کارخانه پنهان و یا دفتر پنهان نام نهاده است به گفته آقای مایکل هری «سازمان ها ناگزیر از صرف هزینه فراوان برای کشف خطا و اصلاح آنها در درون خود می باشند.در سازمان ها فرآیندها و سیستم هایی منحصر بفرد به صورت ناخواسته و بدور از چشم مدیریت به وجود خواهد آمد که تنها کشف و تصحیح این فرآیندها و خطا ها خود منجر به اتلاف زمان,فضا و منابع سازمان می گردد.این گونه فعالیت ها در سارمان همان دفاتب کار پنهان هستند»
برای بهبود و اصلاح فرایندها باید موارد زیر رعایت گردد:
1-تجزیه و تحلیل فعالیت ها
2-حذف و یا کاهش فعالیتهایی که فاقد ارزش هستند
3-ارتقاء کیفیت بهره وری
4-توجه به اهداف,استراتژی سازمان و نیاز ارباب رجوع
برای دست یابی به موارد فوق الذکر باید فرآیند موجود را مهندسی مجدد نمود.میزان دست یابی به برنامه ها با اندازه گیری عملکرد و با توجه به اهداف,زمان انجام فعالیت ها و هزینه ارزیابی می شود.به عبارت دیگر مهندسی مجدد بنیادی و طراحی مجدد پایه ای است برای فرآیند به منظورحصول بهتر هدف .در عملکرد مهندسی مجدد کوچک کردن و یا ساخت مجدد هدف نیست, مهندسی مجدد به معنای حذف مشاغل نیست بلکه هدف آن کاهش در نیازمندی به منابع ,کاهش در زمان انجام فعالیت ها,کاهش ریسک,کاهش هزینه ها و از طرفی افزایش رضایت مشتریان ,سود آوری ,بهره وری و بهبود کیفیت محصول,خدمات و یکپارچه سازی فرآیند بین واحدهای صف و ستاد می باشد.

منابع:
مقاله مهندس آزاد پور در خصوص معماری سازمان
سخنرانی مهندس مهمی در سمینار بهبود فرآیندسازمانی
http://www.aieni.blogfa.com/cat-1.aspx