روانشناسی تربیتی چيست ؟

[Borna66]

سلام

همانطور که از نام انجمن مشخص است. این انجمن به روانشناسی تربیتی اختصاص داده شده است. اما در کل مفهوم روانشناسی تربیتی چیست و چه قسمت هایی از علوم روانشناسی را در بر می گیرد. در نظر داریم درباره موضوع که در اصل نام انجمن هم به آن اختصاص داده شده است به اختصار گفتگو کنیم. حداقل این گفتگو یادآوری ایی برای خود در زمینه تربیتی باشد.

[Borna66]

روان شناسی تربیتی یکی از مهترین رشته‌هایی است که به بحث و بررسی پیشرفت های درسی و نارسایی‌های تحصیلی یاد گیرندگان می‌پردازد. به عبارتی روان شناسی تربیتی شاخه‌ای از علم روان شناسی است که هدف آن کمک به دست اندرکاران تربیت در برخورد درست با مسایل آموزشی و تربیتی است.

[Borna66]

دید کلی

تربیت معادل اصطلاح انگلیسی education است که گاهی نیز به پرورش ترجمه شده است. در هر حال تربیت عبارت است از جریانی منظم و مستمر که هدف آن کمک به رشد جسمانی ، شناختی ، روانی ، اخلاقی و اجتماعی یا بطور کلی رشد شخصیت افراد در جهت کسب هنجارهای مورد پذیرش جامعه و نیز کمک به شکوفا شدن استعدادهای آنهاست. به این ترتیب واژه تربیت معنی کلی‌تری می‌یابد و از آنجا که نظام تربیتی ، نظامی گسترده است، روان شناسی تربیتی در بدو تاسیس عمده زمینه‌های تربیت را شامل می‌شد، اما با رشد سایر حوزه‌های روان شناسی حیطه عمل آن محدودتر گشته و تنها مسایل تربیتی مربوط به شرایط آموزشگاهی و آموزش را شامل شد.

[Borna66]

تاریخچه

از زمانی که « ویلهلم وونت » (Willhelm Wundt) در سال 1879 آزمایشگاه روان شناسی خود را در دانشگاه لایپزیک تاسیس نمود، همه پژوهش هایی که از آن پس در مورد مسایل رشد آدمی ، تفاوت فردی ، هوش ، انگیزش ، یادآوری و فراموشی ، ارزشیابی تحصیلی ، شیوه‌های یادگیری و هر نوع پژوهشی که با آموزش و پرورش ارتباط داشته است، انجام گرفتند، ستون اصلی روان شناسی تربیتی را تشکیل می‌دهند. نخستین کتاب روان شناسی تربیتی که به وسیله « ثـرندایک » (Thorndike,E.L) در سال 1913 انتشار یافت، به تحقیق در مورد طبیعت و فطرت آدمی تفاوت های فردی و قانون های یادگیری پرداخت و مسایل آموزشی را با روش های علمی توصیفی و آزمایشی مورد بررسی قرار داد.

[Borna66]

نقش و تاثیر در زندگی

امروه رونق اقتصادی ، پویایی فرهنگی ، آسایش عمومی و بطور کلی توانایی صنعتی و خودکفایی هر جامعه‌ای به نظام آموزشی برتر و پیشرفته‌تر آن وابسته است. زمانی که به دستگاه های عظیم آموزشی در کشورهای قدرتمند جهان نظر بیافکنیم، مشاهده می‌کنیم که چه نیروی بزرگی و با چه برنامه‌های سنجیده‌ای برای تربیت و آموزش کودکان و نوجوانان ، کارگران فنی ، مهندسان ، حسابداران ، مدیران ، معلمان و بسیاری متخصصان دیگر دست‌اندرکارند و برای تربیت مدرسان و روش های خاص به فعالیت ادامه می‌دهند. موفقیت این سازمان آموزشی ، وابستگی تام به اجرای درست یافته‌ها و دستاوردهای روان شناسی تربیتی دارد. کارشناسان هر یک از این رشته‌ها سازمان های گوناگون دیگری با برنامه‌ها ، تکنیک ها و روش های خاص به فعالیت ادامه می‌دهند. موفقیت این سازمان آموزشی ، وابستگی تام به اجرای درست یافته‌ها و دستاوردهای روان شناسی تربیتی دارد.

[Borna66]

ساختار

ساختار عمل روان شناسی تربیتی بطور کلی در سه مرحله انجام می‌گیرد: در مرحله نخست که فعالیت های پیش از آموزش نامیده می‌شود، مواردی چون بررسی اهداف شناخت ها و ویژگی های یاد گیرنده را در برمی‌گیرد. در مرحله دوم یا فعالیت های ضمن آموزش مسایلی چون انگیزش _ فرایند یادگیری ، ویژگی های معلمان و تدریس موثر مورد بحث قرار می‌گیرد و آخرین مرحله یا فعالیت های پس از آموزش ، به موضوع ارزشیابی از عملکرد اختصاص دارد.

[Borna66]

شیوه عمل

در هر یک از ساختارهای فوق ، روان شناسی تربیتی با استفاده از شیوه‌های پژوهش علمی به شناسایی مسایل تربیتی می‌پردازد. شیوه عمل آن هر چند کاملا از دسته پژوهش های آزمایشی در علوم تجربی نیست، اما به روش های علمی و دقیق اهمیت فراوان داده می‌شود.