سه عامل اصلي وقوع بحران هاي مالي و شكل‌گيري حباب در بازار سهام
به گزارش خبرنگار اقتصادي فارس، در جريان برگزاري پنجمين همايش ملي و نخستين كنفرانس بين المللي مديريت مالي و سرمايه گذاري كه عصر ديروز به مدت سه روز در دانشگاه شهيد بهشتي شروع شده، علي جهانخاني استاد تمام دانشگاه شهيد بهشتي كه از جمله طراحان و پيشگامان لزوم تغيير قانون بورس مصوب سال 1346 بوده و در تدوين قانون جديد بازار اوراق بهادار نقش داشته ، نكات جالبي در مورد دلايل وقوع بحران هاي مالي و شكل گيري حباب قيمتي در بازار سهام مطرح كرد.

* تعريف بحران از نگاه جهانخاني

براساس اين گزارش، وي كه تحت عنوان مروري بر تحولات اخير در حوزه هاي مالي و سرمايه گذاري و ريشه يابي بحران ها به ايراد سخنراني پرداخته بود ، اظهار داشت: بحران مالي يعني نوسانات شديدي كه در شاخص هايي چون نرخ سود، شاخص هاي سهام و تراز پرداختي رخ مي دهد. در اين ميان هرچند اين گونه شاخص ها روزانه با تعييراتي همراه هستند اما واقعيت اين است كه بحران ها با نوسان 15 تا 20 درصدي اين متغيرها همراه بوده و موجب بروز اختلال هايي در روند اقتصادي و مالي كشورها مي شوند. مانند افت 20 درصد شاخص دواجونز و بحران مالي اكتبر 1987 آمريكا ، بحران دهه 90 آسياي جنوب شرقي و مكزيك، بحران 11 سپتامبر ، بحران 2008 و بحران اخير آمريكا و اروپا.

*سه عامل اصلي در وقوع بحران هاي مالي

وي با بيان اينكه هر كدام از اين بحران ها دلايل خاص خود را داشته و بعد از وقوع هر بحراني سئوالاتي در مورد دلايل آن مطرح مي شود، ادامه داد: طبق بررسي هايي كه انجام داده ام سه عامل در وقوع بحران ها وجود دارد. عامل اول وجودحباب قيمتي در دارايي‌هاست كه تعداد زيادي از بحران ها بعد از حباب قيمتي شكل گرفته است. حباب قيمتي هم يعني افزايش بي‌رويه دارايي‌هايي مانند املاك، سهام، ارز و سكه.

جهان‌خواني بابيان اينكه عامل دومي كه بحران ها را تشديد مي‌كند، افزايش بي‌رويه بدهي‌هاي بيش از حد نهادها مردم است، ادامه داد: علاوه بر اين دو عامل تخصيص نامتناسب منابع در سال هاي قبل از وقوع بحران يعني انجام پروژه‌هاي بدون توجيه اقتصادي و با بازده كمتر از هزينه، باعث عدم ايجاد خلق ارزش و اتلاف منابع مي‌شود. به همين
دليل اين سه عامل اصلي در وقوع بحران ها نقش دارند.

*خوش بيني ،رفتار گله اي ، توصيه مديران و ارايه وام 4 عمال شكل گيري حباب قيمتي

اين كارشناش ارشد بازارهاي مالي و سرمايه در بخش ديگري از سخنان خود به عوامل موثر در شكل‌گيري حباب قيمتي سهام شركت ها اشاره كرد و گفت: درحالي گاه شنيده مي‌شود بورس تهران هم با حباب مواجه شده كه اين پديده وقتي شكل مي‌گيرد كه حالت خوش‌بيني فعالان بازار تقويت شود. يعني مردم تصور مي‌كنند قيمت‌هاي بازار فردا بيشتر از امروز خواهد بود. به همين دليل ايجاد تقاضاهاي اضافه موجب رشد قيمت‌ها شده و با اين اتفاق مردم هم فكر مي‌كنند كه حدسشان درست بوده و همين جريان و اعتماد فرآيند شكل‌گيري حباب را تقويت مي‌كند.

جهان‌خاني افزود: رفتار گله‌اي سرمايه‌گذاران هم عامل ديگري در شكل‌گيري حباب قيمتي در بورس‌ها است. چرا كه گاه نهادها و مردم براساس ارزيابي‌هاي مستقل خود تصميم‌گيري نكرده و فقط طبق مشاهده رفتار اطرافيان اقدام به خريد سهام مي‌كنند. اين رفتار گله‌اي باعث ايجاد امنيت ظاهري مي‌شود. عامل سوم ايجاد حباب هم مربوط به اظهار نظر و توصيه مسوولان بازار سهام است كه به مردم مي‌گويند از خريد سهام نترسيده و زمان را براي خريد انتخاب كنند چرا كه اين نوع سرمايه‌گذاري ريسك ندارد.

به گفته وي همين باورهاي غلط باعث مي‌شود مردم بدون ملاحظه و مطالعه مبادرت به خريد دارايي‌ها كنند. به همين دليل به مسئولان مربوطه توصيه مي‌شود از چنين اظهار نظرهايي خودداري كنند. چون مردم با تكيه بر توصيه‌هاي مسئولان، با اطمينان خاطر اقدام به خريد مي‌كنند.

جهان‌خاني ادامه داد: اعطاي تسهيلات و وام به مردم هم كه موجب افزايش قدرت خريد و سرمايه‌گذاري مردم مي‌شود در شكل‌گيري حباب قيمتي و رشد بيشتر قيمت‌ها نقش دارد.

*تغيير مباحث مالي بعد از وقوع بحران هاي اخير

وي در خاتمه بعد از اشاره به ورشكستگي‌ بانك هاي آمريكايي و اثرات بحران‌هاي مالي اخير خاطرنشان كرد: با وقوع اين بحران‌ها تغييراتي در مباحث مديريت مالي رخ داده است. بطور مثال برخي موارد مانند نرخ بهره بدون ريسك كه آن را اصل مي‌دانستيم از بين رفته است . چرا كه با بررسي آثار بحران‌ها مي‌توان گفت ديگر نرخ بدون بهره وجود ندارد چون همه دولت‌ها و شركت ها داراي ريسك ناتواني هستند.
منبع: فارس