بدون شک از دید یک سرمایه گذار در عمل هیچ چیز شیرین تر از کشف روندهای موجود در بازار و کسب بازده نیست.
جدای از جذابیت های عملی و پرسود شناسايی این گونه روندها برای سرمایه گذاران فعال در بازار، شناخت چنین روندهايي از دید محققان و پژوهشگران علاقه مند در زمینه مسائل اقتصادی بسيار پراهميت است کشف زوایای پنهان بازارهای مالی و مقایسه نتایج واقعي موجود در یک قلمرو زمانی و مکانی خاص با مفاهیم و تئوری های ارائه شده در طول زمان بر پایه مفروضات خاص (و بعضا غیر واقعي) و درنهايت دستیابی به درک و شناخت عمیق تر و وسیع تر پیرامون آن تئوری یا مفهوم
ابطال آن تئوری و کمک به توسعه و غنای بازار سرمایه، بسیار جذاب است.
شواهد تجربی فراوانی در نقاط مختلف دنیا حکایت از وجود الگوهای تکرارپذیر در طول زمان دارد این امر با مفاهیم بازار کارا و تئوری های مرتبط با آن سازگار نیست (اساس و بنیان مفهوم کارايی بازار و تئوری های نوین مالی بر غیرقابل پیش بینی بودن رفتار
بازار در بلندمدت بنا نهاده شده است).
جمع کثيری از محققین در سال های اخیر ریشه های این پدیده ها را در مباحث مالی رفتاری (FinanceBehavioral) جست وجو می کنند. یکی از معروف ترین این روندها بی نظمی های دوره ای (Seasonal anomaly) است که توجه خود را به کشف روندهای دوره ای موجود در بازار معطوف می سازد.
در بین این بی نظمی های دوره ای که مورد بررسی قرار گرفته اند، اثرات تقویمی (Calender Effect) جایگاه ویژه ای را به خود اختصاص داده اند.
اثرات تقویمی توجه خود را به بررسی رفتار بازار در اوقات مختلف سال (از جمله اثر ابتدای سال یا January Effect) اوقات مختلف ماه (شامل اثر گردش ماه یا (Turn of the Month) اوقات مختلف هفته (اثر روزهای هفته یا Day of the week Effect) و روزهای قبل و بعد از تعطیلات مناسبتی (اثر تعطیلات ياHoliday Effect) معطوف می سازد. (حساب تعطیلات مناسبتی از تعطیلات آخر هفته جدا است)
بررسی اثر تعطیلات مناسبتی، به عنوان زیرمجموعه اثرات تقویمی (شاخه ای از مالی رفتاری)، بر بازده و حجم معاملات در روز قبل و بعد از تعطیلات مناسبتی توجه مي كندو به دنبال این است تا ببیند آیا تفاوت معنی داری بین بازده و حجم قبل از تعطیلات با بازده و حجم سایر روزها (مطابق آنچه در بسيار ی از بازارهای نقاط مختلف دنیا دیده شده) و نیز بین بازده و حجم پس از تعطیلات با بازده و حجم سایر روزها وجود دارد یا خیر؟
همچنین در صورت وجود بی نظمی های دوره ای به بررسی علل احتمالی این بی نظمی ها ناشی از حجم روزهای تعطیل و عوامل فرهنگی مرتبط با آن می پردازد. همچنین این تحقیق به دنبال آن است تا اثر تعطیلات را از سایر اثرات تقویمی مذکور جداسازی كند.
از آنجا که دانش مالی رفتاري از زمینه هاي کاملاجدید دانش مالی است، اهمیت دارد که تحقیقات آتی به سوي این مباحث جدید سوق داده شوند و قابلیت کاربرد و اجراي آن در بازارهاي در حال توسعه اي چون ایران بررسی شود.
اثر تعطیلات مناسبتی (Holiday Effect) هنوز به طور مستقیم در داخل کشور مورد مطالعه قرار نگرفته است. به رغم فقدان سوابق داخلی پیرامون اثر تعطیلات، تحقیقات خارجی زیادی در بازارهای مختلف دنیا (اعم از بازارهای بورس، فیوچر و ...) پیرامون این موضوع صورت گرفته است.
از آنجا که دانش مالی رفتاري از زمینه هاي کاملاجدید دانش مالی است، اهمیت دارد که تحقیقات آتی به سوي این مباحث جدید سوق داده شوند و قابلیت کاربرد و اجراي آن در بازارهاي در حال توسعه اي چون ایران بررسی شود.

سلمان خادم المله

روزنامه دنياي اقتصاد، شماره 1558 به تاريخ 10/4/87، صفحه 9 (بورس)