آشنایی با Access - مهارت پنجم از ICDL

[TAHA]

مديريت پايگاه داده ها (چه داده هاي متني يا تصويري يا غيره) شايد مهمترين كاربردي بوده است كه همواره از كامپيوترهاي تجاري خواسته شده است. به همين دليل در چند سال گذشته قبل از ظهور محيطهاي مبتني بر رابط گرافيكي شاهد حكومت زبان cobol بر امپراطوري كامپيوتر بوديم. بعد از اين امر ظهور برنامه dBase و فروش حيرت آور آن خبر از همين احتياج مبرم به پايگاه داده ها مي داد.
باز در اين عرصه نيز شركت مايكروسافت بيكار ننشست و Access كه كاستيها و اشكالات برنامه هاي قبلي را برطرف نموده و كار با داده ها را به صورت فوق العاده اي راحت تر ميکند عرضه کرد.
اين برنامه كه همراه با كار در محيط كاملا گرافيكي ويندوز حتي قابليت نصب در شبكه و internet را نيز دارد بدون شك يك نياز شركتهاي تجاري, برنامه نويسان, طراحان صفحات وب و حتي براي اشخاص معمولي براي كنترل داده ها و اطلاعات خود بوده است.
ما در اين دوره آموزشي شما را با قابليت access آشنا كرده و شايد اگر اغراق نكرده باشم شما را استاد اين برنامه بي نظير خواهيم كرد شما نيز لحظه به لحظه به آشنايي با قابليتهاي اين برنامه مطمئنا مشتاق يادگيري هرچه سريع آن خواهيد شد.


آشنايي با اكسس

اكسس كه يكي از برنامه هاي موجود در بسته نرم افزاري آفيس( Microsoft Office ) است براي ساماندهي و كنترل و مديريت پايگاه داده ايجاد شده است.
اين برنامه داراي قابليتهاي بسيار است , مانند ايجاد صفحه ورود اطلاعات به شكل دلخواه.
به عنوان مثال وقتي شما مي خواهيد اطلاعات موجود در يك چك را در كامپيوتر خود ذخيره كنيد شما با استفاده از برنامه اكسس مي توانيد صفحه ای درست همانند صفحه چك ايجاد كنيد و اطلاعات را به صورت كاملا گرافيكي در آن وارد كنيد.
شما پس از ايجاد پايگاه داده هايتان حتي مي توانيد از آنها گزارش گرفته و يا در بين اطلاعات خود جستجو كرده البته تمامي اين امكانات را شما با دستان قدرتمند خود ايجاد خواهيدكرد.
از موارد استفاده برنامه اكسس به طور شهودي مي توان به استفاده آن در قسمت حسابداري يك شركت و يا نگهداري اطلاعات اشخاص عضو در سايتتان و حتي نگهداري اطلاعات كارمندان (حتي عكس آنها) و موارد بسيار متنوع ديگر اشاره کرد.
شما پس از ايجاد اين پايگاه داده حتي مي توانيد آن را در شبكه در اختيار ديگران قرار داده يا بر روي آن كليد رمز گذاشته يا حتي در سطح كاربران مختلف مقدار دسترسي هر كاربر را تعيين كنيد.


برای مطالعه ی این دوره ی آموزشی نیاز است کاربران محترم آشنایی مقدماتی با محیط Windows داشته باشند .
جهت نصب و اجرای نرم افزارهای Office که اکسس نیز شامل آن می شود ، نیاز به سیستمی با مشخصات ذیل می باشد :
- حداقل سیستم مورد نیاز پنتیوم 233
- 16 مگابایت Ram
- حدود 600 مگا بایت فضای آزاد

[TAHA]

تعريف كلي از اكسسAccess

اكسس ابزاري براي توليد بانكهاي اطلاعاتي رابطه اي است. بانكهاي اطلاعاتي امكان گردآوري انواع اطلاعات را براي ذخيره ‌سازي ،جستجو و بازيابي فراهم مي‌كند.

اجزا بانك اطلاعاتي اكسس عبارتند از:

DataBase:

1. Table
2. Query
3. Form
4. Report
5. Macros
6. Modules

• ‏‏Table :(جدول ) هر جدول براي نگهداري داده‌هاي خام بانك اطلاعاتي است.داده‌ها را شما در جدول وارد مي‌كنيد.جداول سپس اين داده‌ها را به شكل سطرها و ستونهايي سازماندهي ميكند.

• Query :هر پرس و جو براي استخراج اطلاعات مورد نظر از يك بانك اطلاعاتي مورد استفاده قرار مي‌گيردهر پرس و جو مي‌تواند گروهي از ركوردها را كه شرايط خاص دارا هستند انتخاب كند.پرس و جوها را مي‌توان بر اساس جداول يا پرس و جوهاي ديگر اماده نمود. با استفاده از پزس‌وجوها مي‌توان ركوردهاي بانك اطلاعاتي را انتخاب كرد، تغيير داد و يا حذف نمود.

• Form :متداولترين روش استفاده از فرمها،براي ورود و نمايش داده‌ها است.

• Report :گزارش ها مي‌توانند بر اساس جدول ،پرس‌وجوها باشند ،قابليت گزارش چاپ داده‌ها مي‌باشدگزارشها را مي‌توان بر اساس چند جدول و پرس‌وجو تهيه نمود تا رابطه بين داده‌ها را نشان داد.

• Macro :ماكروها به خودكار كردن كارهاي تكراري ،بدون نوشتن برنامه‌هاي پيچيده يا فراگيري يك زبان برنامه نويسي ، ياري مي‌كند، در واقع ماكروها يكسري قابليت‌هايي هستند كه امكان سريع سازي را فراهم مي‌سازند.

• Modules : محيط بسيار قوي و با كيفيت براي برنامه‌نويسي محاسبات و عمليات پيچيده روي سيستم بانك اطلاعاتي.

[TAHA]

تكنيك‌هاي كار در اكسس

الف ‌- تعريف دادهData :
هرگونه اطلاعات لازم و كاربردي درباره يك موجوديت را يك داده مي‌گويند.

ب‌- تعريف Fild :
به هر ستون يك جدول كه در بر گيرنده كليه اطلاعات مربوط به آن ستون مي‌باشد و بخشي از يك موجوديت را تشگيل ميدهد فيلد گفته مي‌شود.

ت‌- تعريف Rcord :
به هر سطر يك جدول كه اطلاعات مربوط به يك موجوديت را نشان مي‌دهد ، ركورد گويند.

ث‌- تعريف پايگاه داده‌اي ارتباطي:
پايگاه داده‌هاي ارتباطي، مجموعه‌اي از جدول‌هاي داده است كه يك فيلد مشترك در هر يك از جدولهاي موجود دارد و از طريق آن مي‌توان داده‌ها را بهم ربط داد.به اين مدل از پايگاه داده‌ها ، پايگاه داده‌هاي ارتباطي RelationShip مي‌گويند.

به دو صورت زير مي‌توان يك پايگاه داده رابطه‌اي ايجاد نمود:
Database :

1. Blank database
2. Database Wizard






توجه: Open An Existing DataBase باز كردن بانك اطلاعاتي از قبل ايجاد شده

[TAHA]

Blank DataBase

در صورت انتخاب Blankكليه اشيائ اكسس شاملTable ,……… قابل طراحي توسط كاربر مي‌باشد. براي ايجاد پايگاه داده ابتدا بايد نام ومسير Data Base را تعيين نمود.




گزينه‌هاي زير در اجزا Table, Query,Form مشترك ميباشد

1. Open(نماي ورود داده)
2. Design(نماي طراحي)
3. New(ايجاد شئ جديد)

Macros ,modules داراي گزينه‌هاي زير مي‌باشند:

1. Run(اجرا)
2. Design
3. New

Report شامل:

1. Preview(پيش نمايش)
2. Design
3. New

[TAHA]

طراحي جدولTable

با انتخاب گزينه New گزينه‌هاي زير قابل استفاده براي طرحي جدول مي‌باشد.
Table
New:
1. DataSheet View
2. Design View
3. Table Wizard
4. Import Table
5. Link Table






DataSheet View :

داده‌ها را به شكل يك صفحه گسترده يا با فرمت جدولي نمايش مي‌دهد.ستونها نماينگر فيلدهاي موجود در جدول هستند. كه از Field 1 تا Field 10 در آن موجود مي‌باشد

Open-DataSheet View :

در اين نما مي‌توان مراحل زير را انجام داد:

1. وارد كردن داده
2. ويرايش داده‌ها
3. مشاهده داده‌ها
4. چاپ كردن داده‌ها
5. كنترل املاي متن
6. تغيير ساختار جدول
7. مرتب كردن ركوردها
8. فيلتر يا صافي روي جدول
9. تغيير صفحه داده‌ها







Design View :

با استفاده از اين نما مي‌توانيد ساختار جداول ، فيلدها و خصوصيات را تنظيم نمودو يا مشاهده نمود.
در اين نماي طراحي با گزينه‌هاي زير مواجه مي‌شويم :
در قسمت اول پنجره طراحي داريم:
1. Field Name
2. Data Type
3. Description

Field Properties :

1. General
2. Look Up

Field Name: امكان نام گذاري براي فيلدها را امكان پذير مي‌سازد

[TAHA]

قواعد نامگذاري فيلدها

1. نام فيلدها نبايد از 64 كاراكتر بيشتر باشد
2. حتما بايد اول نام فيلدها با حروف الفبا شروع شود ولي در ادامه نام مي‌توان از ارقام نيز استفاده كرد.
3. در نام فيلد از علامتهايي همچون ] , [ , ? ,! , ) ,( نبايد استفاده كرد.

Data Type : اصل و اساس جدول را مشخص مي‌كند و در واقع نوع داده و اطلاعاتي كه در فيلد ذخيره مي‌شود را مشخص مي‌كند.

نوع داده شامل گزينه‌هاي زير مي‌باشد:
Text:نوع داده متني شامل حرف و عدد كه از 1 تا 255 كاركتر را مي‌پذيرد.

Memo : نوع داده متني كه 65000 كاركتر حرفي را مي‌پذيرد.

Number : نوع داده عددي است و براي نگهداري عمليات محاسباتي به كار مي‌رود.

Date/Time : نوع داده تاريخ و زمان كه براي مشخص كردن تاريخ و زمان به كار مي‌رود.

Currency : نوع داده كه براي مقادير پولي به‌كار مي‌رود.

AutoNumber : نوع داده كه به طور متوالي رقم مي‌اندازد.

Yes/No : نوع داده به صورت گزينشي




Ole Object :كليه برنامه‌هاي كاربردي كه ole را پشتيباني مي‌كند ، نگهداري مي‌كند.

HyperLink :كليه سندها و صفحات Web را نگهداري مي‌كند.

LookUp Wizard : امكان انتخاب گزينه‌ها را به صورت انتخاب از ليست فراهم مي‌كند.اين گزينه روي دو نوع داده Text,Number قابل اجرا است و به دو صورت مي‌توان آن را ايجاد نمود :

1. از Table or Query
2. ايجاد مقادير توسط كاربر
در هر دو مورد از طريق ويزارد با انتخاب گزينه‌هاي مورد نظر به آساني Look Up ايجاد مي‌گردد.

• Description :

ايجاد توضيحات در مورد فيلدها در صورت لزوم

• Field Properties :

متناسب با نوع داده خصوصيات را نشان مي‌دهد و نشان مي‌دهدچه خصوصياتي را مي‌توان وارد كرد

[TAHA]

Table Wizard

امكان استفاده از جداول از پيش طراحي شده براي جدول مورد طراحي.
در قسمت Table wizard گزينه‌هاي زير موجود است:

1. Sample Tabales :نمونه جدول توسط اين گزينه انتخاب مي‌شود.كه بر اساس دو مورد
A. Business
B. Personal
قابل انتخاب مي‌باشد.
2. Sample Fields :نمونه فيلد را تعيين مي‌كند.
3. Fields In My Table : تعيين فيلد براي جدول مورد طراحي توسط دكمه‌هاي راهنما.
4. NEXT
5. در اين مرحله انتخاب نام براي جدول و تعيين فيلد كليد اصلي ،در صورتي كه پيش فرض را بپذيريد خود برنامه كليد اصلي ايجاد مي‌كند در غير اين صورت خود بايد تعيين نماييد.
6. NEXT
7. در اين مرحله مي‌توان نحوه اجرا جدول را تعيين نمود:




أ‌. اجرا در نماي ورود داده Data Enter
ب‌. اجرا در نماي طراحي Modify
ت‌. اجرا در نماي ورود داده همراه با ايجاد فرم از ان 8. Finish
Import Table :وارد كردن يك فايل از برنامه‌هاي تحت آفيس به عنوان جدول
Link Table :پيوند يك فايل از برنامه‌هاي تحت آفيس به عنوان جدول

[TAHA]

آشنايي با خصوصيات فيلدها در محيط طراحي

• Field Size :

نوع داده Text,Number,AutoNumber داراي فيلد سايز مي‌باشند.

Text

Field size: 50
مقدار اين نوع داده به صورت عددي بوده كه بطور پيش فرض مقدار 50 را نشان ميدهدبه عبارتي ديگر كنترل كننده تعداد كاركترهاي ورود داده براي فيلد است.

• Format :

نحوه نمايش و قالب بندي را كنترل مي‌كند فرمت براي نوع داده‌هاي زير كاربرد دارد:

Text :



Number,Autonumber,Currency :

[TAHA]

Yes/No

فرمت آن به صورت زير مي‌باشد





• Input Mask :

اين خصوصيت نحوه ورود داده‌ها را از لحاظ قالبندي كنترل مي‌كند.داده‌هاي از نوع Text , Number , Date/Time , Currency داراي اين خصوصيت مي‌باشند ، گزينه‌ها و علائم مطرح در Input Mask به شرح زير مي‌باشد:
1. 0 : احتياج به عدد است
2. 9 : عدد يا فاصله خالي مي‌تواند وارد شود اما الزامي نيست
3. #:عدد،علامت مثبت ، علامت منفي و فاصله خالي مي‌تواند وارد شود اما الزامي نيست
4. L :احتياج به حرف است
5. ? :حرف مي‌تواند وارد شود اما الزامي نيست
6. A :احتياج به حرف يا عدد است
7. : a حرف يا عدد مي‌تواند وارد شود اما الزامي نيست
8. & :احتياج به حرف يا فاصله خالي است
9. C :هر كاركتر يا فاصله خالي مي‌تواند وارد شود اما الزامي نيست
10. < : كاركترهايي كه بعد از آن وارد مي‌شود را به حروف كوچك تبديل مي‌كند
11. > : كاركترهايي كه بعد از آن وارد مي‌شود را به حروف بزرگ تبديل مي‌كند
12. ! :باعث مي‌گردد كاركترها از راست به چپ وارد شوند
13. \ :كاركترهاي كه به دنبال آن مي‌آيند به جاي اينكه به عنوان كد خوانده شود به صورت تحت الفظي نمايش مي‌يابد.

• Caption :

عنوان و برچسبي براي فيلد طراحي شده مي‌باشد.در اين قسمت قابليت فارسي نويسي داريم.

• Default Value :

ازقابليت اين خصوصيت براي فيلد طراحي شده تعيين يك مقدار به صورت پيش فرض مي‌باشد.

• Validatin Rule :

خصوصيتي است كه امكان كنترل ورود داده ها را دارا مي‌باشد، به عبارتي ديگر با تعيين مقدار در اين خصوصيت كاربر را ملزم به وارد كردن مقادير تعيين شده مي‌نماييد.

[TAHA]

انواع عملگرها



عملگرهاي مقايسه‌اي :

1. >
2. <
3. =
4. >=
5. <=
6. < >

عملگرهاي منطقي:

1. And
2. Or
3. Xor
4. Not
5. Between ….And….


• Validation Text :

درصورتي كه كاربر مقاديري خارج از مقادير تعيين شده در خصوصيت قبل وارد نمايد پيغام خطا صادر مي‌نمايد.(كاربر مي‌تواند خود پيغام مناسبي درج نماييد)

• Required :

در صورت فعال كردن اين خصوصيت ورود داده براي آن فيلد الزامي مي‌باشددر صورت وارد نكردن داده پيغام اخطار مي‌دهد.


• Allow Zero Length:

مشخص مي‌كند كه آيا متني به طول صفر در فيلد قابل قبول است يا خير.