پیش زمینه معمولاً فرایند جوش خوردن استخوان بدنبال شکستگی طبق انتظار پیشرفت می کند ، عملکرد اندام به تدریج باز می گردد و نقص دائمی احتمالی ، بسیار خفیف می باشد . ولی این نتیجه مطلوب در تمام شکستگی ها دیده نمی شود . در بعضی از شکستگی ها عوارض خفیف تا شدید روی می دهد که به دو گروه تقسیم می شوند :
٭ عوارضی که در ارتباط مستقیم با خود شکستگی است و عبارتند از:
• عفونت
• تاخیر در جوش خوردن
• عدم جوش خوردن
• نکروز آواسکولار
• بد جوش خوردن
• کوتاه شدن استخوان
٭ عوارض ناشی از آسیب نسوج اطراف استخوان شکسته که عبارتند از:
•آسیب به عروق خونی بزرگ
• آسیب به اعصاب
• آسیب به احشا
• آسیب به تاندونها
• گرفتاریهای مفصلی ناشی از شکستگی
• آمبولی چربی
عفونت استخوان
عفونت معمولاً در شکستگی های باز و به ندرت در شکستگی بسته ( بدنبال جراحی ) روی می دهد . معمولاً عفونت زخم با سرایت به استخوان باعث استئومیلیت یا عفونت استخوان می شود . در استئومیلیت آلودگی استخوان توسط ارگانیسم های پیوژن باعث مزمن شدن عفونت می شود . نکروز قسمتی از استخوان به علت اختلال جریان خون باعث تشکیل یک سکتروم ( sequestrum ) می شود که می تواند تا مدتی نامشخص به صورت آزاد در حفره استخوانی باقی بماند و یک ترشح چرکی دایمی از یک سینوس ایجاد کند .
پیشگیری : در شکستگی باز باید توسط تمیز کردن فوری و کامل زخم و برداشتن تمام بافتهای مرده و آلوده از بروز عفونت جلوگیری کرد .
درمان عفونت حاد : اصول درمان در مرحله حاد عبارتند از :
1) در ناژ کافی
2) تجویز آنتی بیوتیک
زخم باز گذاشته شده و حفراتی که احتمال جمع شدن چرک در آنها می رود ، با برش مناسب از بین برده می شوند . پانسمان مداوم ضرورتی ندارد . بهتر است در فواصل پانسمانها ، اندام را توسط گچ یا ثابت کردن خارجی ، بی حرکت نمائیم . در شرایط مطلوب ، عفونت بتدریج کنترل شده و علائم خاموش شدن آن عبارتند از : توقف ترشح چرک و پوشیده شدن زخم توسط بافت گرانولاسیون سالم . در این مرحله می توان به بستن زخم با بخیه یا پیوند ( گرافت ) پوستی اقدام نمود . همیشه باید آنتی بیوتیک را تجویز نمود .
عفونت مزمن : در استئومیلیت مزمن ، ترشح چرک ادامه یافته ، قطعاتی از استخوان نکروز شده و به صورت سکستر جدا می شوند . برای حصول بهبودی دائمی باید توسط جراحی وسیع ، تمام سکسترها خارج شوند و استخوان را باید برداشت و بعد از تخلیه ، داخل آنها را توسط یک فلاپ ( زبانه های پایدار عضلانی ) پر کرد . در استخوانهای سطحی مثل تیبیا باید حفرات استخوانی را با گرافت پوستی پوشاند . گاهی تمام قسمتهای عفونی شده استخوان را کاملاً برداشته و به جای آن یک گرافت استخوان اسفنجی از ایلئوم می گذارند . پیوندهای با پایه عروقی از استخوان یا ترکیبی از عضله و پوست باعث بهبود زمینه های التیام می شود .
تاخیر در جوش خوردن
اگر 4-3 ماه بعد از شکستگی ، قطعات استخوان آزادانه حرکت کنند ، احتمالاً تاخیر در جوش خوردگی وجود دارد . در تاخیر جوش خوردگی هیچ نوع تغییر استخوانی مبنی بر جوش نخوردن وجود ندارد اما در عدم جوش خوردگی تغییرات رادیولوژیک مشخصی وجود دارد که نشان می دهد شکستگی هرگز جوش نخواهد خورد . علل تاخیر در جوش خوردگی همان علل عدم جوش خوردن می باشد که خفیف تر عمل می کنند . درمان شامل انتظار است ولی گاهی حدود 6 ماه یا بیشتر بعد از شروع درمان ، به علت پیشرفت روند جوش خوردن ، به ناچار از جراحی برای پیوند استخوان استفاده می شود . در صورت ایجاد کال در دو طرف شکستگی ، فیکاسیون داخلی محکم ، به جای پیوند استخوانی به کار برده می شود .
عدم جوش خوردن
در صورتیکه تاخیر طولانی در جوش خوردن به مدت چند ماه ، تغییرات رادیولوژیک خاص روی می دهد که علامت عدم جوش خوردگی دائمی میباشد . انتهای استخوان در محل شکستگی گرد و متراکم می گردد و خط شکستگی واضح تر دیده می شود . فاصله بین استخوان ها به جای کال توسط بافت فیبروز پر می شود . گاهی حفره ای در این بافت فیبروز ایجاد میشود که علامت تلاش برای ایجاد یک مفصل کاذب ( Pseudo arthrosis ) می باشد .
علل عدم جوش خوردن عبارتند از :
1- عفونت استخوان
2- عدم کفایت جریان خون یک یا دو قطعه شکسته
3- حرکات جدا کننده شدید بین قطعات شکسته
4- قرار گرفتن بافت نرم بین قطعات
5- عدم تقابل قطعات
6- حل شدن هماتوم شکستگی توسط مایع سینوویال در شکستگی داخل مفصلی
7- مجاورت فلز تحلیل برنده با محل شکستگی
8- تخریب استخوان مثلاً توسط یک تومور