نکات مهم در مورد انتخاب رنگ و جنس شیشه عینک
رنگ و لایه های مختلف موجود در شیشه هر یک با توجه به کاربرد آن طراحی می‌شود و شما نیز باید با در نظر گرفتن همین موارد عینک مورد نیازتان را خریداری کنید.
معمولا شیشه عینک ازاین لایه ها ساخته شده است:
۱- لایه رنگی شیشه
۲- لنز فتوکرمیک
۳- پوشش جذب کننده نور ماوراء بنفش
۴- پوشش ضد خش
۵- لایه آینه ای
۶- پلاریزه کننده
۷- پوشش ضد انعکاس


۱- لایه رنگی شیشهلایه رنگی بخشی از رنگهای طیف نور را جذب می‌کند و باقی آن را از خود عبور می‌دهد. سازندگان عینکهایی با رنگهای مختلف برای استفاده در شرایط متفاوت به بازار عرضه می‌کنند.

خاکستری: این عینکها شدت نور را در تمامی رنگها به طور یکسان کم می‌کنند و کم ترین اختلالی را در دید رنگی ما ایجاد می‌کنند. این لنزها نور منعکس شده از سطوح درخشان را جذب می‌کنند و به همین دلیل برای رانندگی و سایر کاربردهای روزمره مناسبند.

زرد و طلایی: نور آبی را تا حد زیادی جذب می‌کنند. چون فرکانس نور آبی بیشتر از نورهای دیگر است، انرژی بیشتری دارد. بنابراین بیشتر سطح‌ها می‌توانند آن را منعکس و منتشر کنند. عینکهای زرد بخش آبی طیف را جذب می‌کنند، پس هنگام استفاده از آنها اشیاء را با وضوح بیشتری خواهید دید. به همین خاطر است که عینکهای اسکی را زرد می‌سازند. از آنجایی که این عینک باعث ایجاد تغییر در رنگ اشیا می‌شود برای همین استفاده از آنها در مواردی که به تشخیص رنگی صحیح احتیاج دارید، خوب نیست.

قهوه ای و کهربایی: حسن این عینکها آن است که علاوه بر جذب بهتر نور آبی و فرکانسهای بالا، اشعه ماوراء بنفش را هم بیشتر جذب می‌کنند. تحقیقات انجام شده نشان می‌دهد که نورهای مرئی نزدیک به uv، مانند نور آبی و بنفش می‌توانند در دراز مدت سبب آب مروارید شوند. استفاده از این عینکها هم مانند لنزهای زرد در تشخیص رنگی تأثیر منفی دارد اما وضوح و تمایز تصویر را بهبود می‌بخشد.
سبز: این رنگ بخشی از نور را آبی کرده و درخشندگی سطوح را کاهش می‌دهد. چون رنگ سبز بهترین تفکیک تصاویر و بیشترین دقت را در میان لنزهای رنگی دارد، به طور گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرد.


قرمز و ارغوانی: این عینکها بیشتر برای شکار، اسکی روی آب و کارهایی مناسب هستند که در محیط های آبی یا سبز انجام می‌شود. زیرا وقتی پس زمینه به رنگ آبی یا سبز باشد، واضح ترین تصاویر با شیشه های قرمز یا ارغوانی دیده می‌شود.




۲- لایه پلاریزه کننده
نور یک موج الکترومغناطیس است. این موج از یک میدان الکتریکی و یک میدان مغناطیسی تشکیل شده که عمود بر هم ارتعاش می‌کنند. امواج نورانی که از خورشید یا هر منبع نوری دیگر متصاعد می‌شوند، در تمامی جهات ارتعاش دارند. زمانی که نور از یک سطح عبور می‌کند یا از آن منعکس می‌شود، وضعیت ارتعاشات تغییر می‌کند. به این نور که ارتعاشات آن فقط در یک جهت خاص است، نور پلاریزه می‌گوییم. پلاریزاسیون در طبیعت هم اتفاق می‌افتد. زمانی که به یک دریاچه نگاه می‌کنید، احساس می‌کنید که سطح آب می‌درخشد. چون سطح آب مانند یک پلاریزه عمل می‌کند و اجازه نمی دهد بخشی از نور که ارتعاشی هم جهت با آرایش مولکولی آن دارد، عبور کند. این همان بخشی از نور است که منعکس می‌شود و مانع دیده شدن اشیای درون آب می‌شود، حتی اگر آب زلال باشد.
وقتی یک پلاریزه در برابر نور قرار داده شود، فقط بخشی از نور که با آن هم جهت نیست می‌تواند از آن عبور کند. باقی نور جذب می‌شود و به این ترتیب نور، پلاریزه می‌گردد.

این فیلترها از اعمال یک لایه از مواد شیمیایی خاص بر روی سطح شیشه یا پلاستیک به دست می‌آیند. مولکول های این مواد اغلب دارای ساختار بلند و باریک هستند. چنین ساختاری این امکان را ایجاد می‌کند که مولکول‌ها در کنار هم منظم شوند. این موازی قرار گرفتن مولکول‌ها نوعی آرایش مولکولی پدید می‌آورد که مانند یک عمل می‌کند که هر نوری را که هم جهت با آنها ارتعاش کند، جذب می‌نماید.
نوری که از سطوح افقی مانند سطح اتوبان‌ها یا سطح آب منعکس می‌شود، چشمان ما را اذیت می‌کند. وقتی نور با یک سطح افقی برخورد می‌کند، امواج منعکس شده در جهت افقی پلاریزه می‌شوند. به همین علت لنزهای پلاریزه عینکهای آفتابی در زاویه ای قرار داده شده اند که فقط به نوری که در جهت عمودی پلاریزه شده اجازه عبور می‌دهد.
می‌توانید با یک آزمایش ساده متوجه این مطلب شوید. عینک آفتابی پلاریزه به چشم بزنید و به یک سطح افقی که انعکاس زیادی دارد مثلاً به کاپوت یک ماشین نگاه کنید. حالا عینک به آرامی 90 درجه بچرخانید تا زمانی که فقط یکی از شیشه های آن روبه روی یک چشم شما باشد. چه اتفاقی می‌افتد؟

این روش ساده ای است که با آن می‌توانید متوجه شوید که عینکی که فروشنده به شما می‌دهد واقعاً پلاریزه است یا نه.

اگر عینک پلاریزه باشد، وقتی که آن را می‌چرخانید درخشش سطح به طور قابل ملاحظه ای افت می‌کند.



۳- عینک های فتوکرمیک
به عینکهای طبی یا آفتابی که با قرار گرفتن در نور خورشید تیره می‌شوند، فتوکرمیک می‌گویند. این لنزها در اواخر دهه 1960 ابداع شدند و از دهه 1990 استفاده از آنها رواج پیدا کرد.

در این لنزها میلیون‌ها مولکول کلرید نقره یا نمک های نقره با دیگر هالوژن‌ها قرار داد. لنز در غیاب نور ماوراء بنفش شفاف است. پس در اکثر جاهایی که با نور مصنوعی روشن شده این عینکها شفاف هستند. وقتی نور uv (که در نور خورشید وجود دارد) به شیشه عینک برسد، ساختار مولکول‌ها تغییر می‌کند. این ساختار جدید بخشی از نور مرئی را جذب می‌کند و باعث می‌شود لنز تیره شود. هر چه شدت نور uv بیشتر باشد، لنز تیره تر می‌شود.

وقتی به داخل ساختمان می‌روید، واکنش معکوس اتفاق می‌افتد و مولکول‌ها به وضعیت اولیه خود بر می‌گردند و شیشه شفاف می‌شود. این واکنش بسیار سریع رخ می‌دهد اما یک نقطه ضعف کوچک دارد. وقتی نور از شیشه عبور می‌کند، نور ماوراء بنفش جذب می‌شود. پس اگر عینک آفتابی شما فقط با استفاده از لنزهای فتوکرمیک کار می‌کند، هنگام رانندگی هیچ کمکی به شما نخواهد کرد، چون نوری که از شیشه جلو عبور می‌کند، اشعه uv ندارد و عینک شما شفاف باقی می‌ماند. برای حل این مشکل معمولا یک پوشش رنگی روی لنزها قرار می‌دهند.
در عینکهای طبی قدیمی، لنزهای فتوکرمیک از شیشه هایی ساخته شده بودند که ذرات کلرید نقره به طور یکنواخت در آن توزیع شده بود. چون ضخامت شیشه این عینکها در نقاط مختلف متفاوت است.

شیشه در نواحی ضخیم تر تیره تر خواهد شد. وقتی لنزهای پلاستیکی به بازار آمدند این مشکل هم به راحتی برطرف شد. این لنزها را در محلول مواد شیمیایی قرار می‌دهند و با گذشت زمان، مولکول های فتوکرمیک در حدود 150 میکرون در پلاستیک نفوذ می‌کنند. این تکنیک جدید به دلیل یکنواختی آن در تمامی ضخامت‌ها بهتر از روش قبلی است. به علاوه چون ضخامت لایه ی فتوکرمیک در این روش بیشتر از زمانی است که لایه ای از مولکول های فتوکرمیک روی سطح نشانده شوند، بیشتر از این روش استفاده می‌کنند.



۴- لایه آینه ای
بعضی از عینکهای آفتابی مانند آینه به نظر می‌رسند. روی این عینک‌ها یک لایه بسیار نازک از مواد منعکس کننده نور قرار داده شده است. این مولکول‌ها نور را منعکس می‌کنند، اما چون با فاصله از هم روی سطح شیشه قرار داده شده اند، فقط بخشی از نور که به آنها برخورد می‌کند بازتابانده می‌شود و باقی نور از بین این مولکول‌ها عبور می‌کند و به چشم می‌رسد. با این روش نوری که به چشم می‌رسد، کاهش می‌یابد.
گاهی این لایه را طوری اعمال می‌کنند که مقدار ذرات منعکس کننده از پایین به بالا بیشتر شود. به این ترتیب نوری که از بالا می‌آید، تا حد زیادی منعکس می‌شود در حالی که نوری که از روبرو یا پایین می‌آید به چشم می‌رسد. پس هنگام رانندگی نور خورشید مزاحم چشمتان نمی شود ولی می‌توانید به راحتی جلوی خود را ببینید.

مهمترین مشکل این عینکها این است که شیشه آنها خش می‌افتد. با وجود تلاش های بسیار، سازندگان این عینکها تا کنون موفق نشده اند که لایه ضد خش را با کیفیت مناسب روی این لایه بنشانند. بنابراین عموماً ابتدا لایه ضد خش روی لنز قرار داده می‌شود تا از آن حفاظت کند و سپس لایه آینه ای روی آن اعمال می‌شود.


۵- لایه ضد خش
شیشه در برابر خراش و خش مقاومت خوبی دارد اما می‌شکند. پلاستیک نمی شکند ولی در عوض زود خش می‌افتد. برای همین معمولاً با لایه ای از مواد کربنی سخت ولی شفاف، روی آنها را می‌پوشانند تا از آنها محافظت کنند.



۶ - لایه ضد انعکاس
یکی از مشکلات عینکهای آفتابی این است که نوری که از عقب به پشت شیشه عینک می‌خورد، منعکس می‌شود و به چشم می‌رسد. لایه ضد انعکاس، لایه سخت و نازکی است که از ماده ای با ضریب شکست بین هوا و شیشه ساخته شده است. وقتی نور با یک سطح برخورد می‌کند، نسبت مقدار نور منعکس شده به نور شکست یافته وابسته به ضریب شکستهای دو محیط است.
چون ضریب شکست این لایه مابین ضریب شکست هوا و شیشه است، مقدار نوری که از سطح جلویی و پشتی آن منعکس می‌شود، تقریباً یکسان است. اگر ضخامت این لایه یک چهارم میانگین طول موج نور مرئی باشد، تداخل انعکاس دو طرف آن با یکدیگر سبب تضعیف و از بین رفتن هر دوی آنها می‌گردد. این لایه معمولاً روی سطح بسیاری از عینکهای طبی هم نشانده می‌شود تا از درخشش آن جلوگیری کند.



۷ - لایه جذب کننده نور ماوراء بنفش
بسیاری از بیماری های چشم به دلیل آسیب های است که نور ماوراء بنفش ایجاد می‌کند. نور ماوراء بنفش را بر حسب فرکانس و طول موج آن به دو گروه طبقه بندی می‌کنند: UV-A و UV-B . در حالت عادی قرینه چشم مانند یک محافظ طبیعی عمل می‌کند و تمام UV-B و بخش عمده UV-A را جذب می‌کند. اما در طول زمان این جذب UV باعث بیماری آب مروارید می‌شود. همین مقدار ناچیز به مرور زمان باعث تخریب سلولهای چشمی می‌شود و دلیل اصلی نابینایی بسیاری از افراد در سنین بالای 65 سال است.
اگر نور UV برای مدت زیاد یا با شدت زیاد به چشم برسد باعث سرطان چشم می‌شود.

حتماً شنیده اید که گاهی در روزهای آفتابی در کوهستان ها، افراد دچار برف کوری می‌شوند. دلیل برف کوری این است که UV از سطح برف منعکس می‌شود و به سلول های شبکیه آسیب می‌رساند.

یک لایه جذب کننده نور UV می‌تواند از چشمان شما محافظت کند و باید عینکی انتخاب کنید که تمام هر دو نوع نور ماوراء بنفش را جذب نماید. معمولاً روی عینکهای آفتابی برچسبی است که نشان می‌دهد چند درصد نور UV را جذب می‌کنند. شما باید به دنبال 100% باشید.