امروزه آزمایشهای خونی یا به کمک وسایل خودکار گرانقیمتی انجام میشود که بسیار بزرگ و غیرقابل حمل هستند یا با به صورتی دستی به وسیله تکنسینهای ورزیدهای انجام میپذیرند که توانایی تشخیص انواع سلولهای خونی و شمارش آنها را دارند. بدیهی است که چنین امکاناتی در بسیاری از مناطق دورافتاده و کشورهای فقیر دنیا در دسترس نیستند و بنابراین برنامههای مبارزه با بیماریهایی مانند ایدز و مالاریا با دشواریهای جدی، روبرو میشوند.
چنین دغدغهای دانشمندان UCLA و در رأیس آنها دکتر آیدوگان ازکان Aydogan Ozcan را بر آن داشت که به فکر راه حلی برای ابداع یک روش ارزان و در دسترس تشخیصی بیفتند. تلاشهای آنها سرانجام جواب داد و آنها با تغییرات اندکی در گوشیهای موبایل معمولی مجهز به دوربین، توانستهاند آزمایشگاههای سیار تشخیص پزشکی بسازند!
تنها افزودن یک LED یعنی دیود ساطعکننده نور، یک فیلتر نوری پلاستیکی و چند تکه سیم میتواند یک گوشی موبایل را به یک وسیله تشخیص نمونههای خون تبدیل کند. عنوان دقیق این طرح LUCAS است، LUCAS مخفف این عبارت است: Lensfree Ultrawide-field Cell-monitoring Array platform based on Shadow imaging. ازکان امیدوار است که گوشیهای موبایل مجهز به قابلیت آزمایش خون را به تولید انبوده برساند.
برآمدگیای که روی این دوربین سونی اریسکون میبینید، مربوط به منبع نوری است که نور فیلتر شده را میتاباند:
همانطور که در شکل زیر میبینید برای آزمایش باید گوشی از پشت باز شود و لام خون روی سنسور قرار داده شود. سپس باید خون با نوری آبیرنگ روشن میشود و عکسی گرفته میشود که توسط نرمافزاری مورد تحلیل قرار بگیرد:
حتی با وبکم هم میشود کار مشابهی کرد، منتها برای این کار ضروری است که وبکم جدا کرد و در محفظه جدیدی قرار داد. به علاوه وبکم به یک دستگاه کامپیوتر هم برای گرفتن عکس و هم برای اجرای نرمافزار نیاز دارد. این عکس هم نرمافزار آقای ازکان را در حال اجرا روی یک کامپیوتر دسکتاپ نشان میدهد، البته نرمافزار روی خود موبایل هم قابل اجراست و موبایل بدون نیاز به کامپیوتر هم میتواند کار تشخیصی را انجام بدهد:
این هم دیاگرامی که روش کار را به روشنی نشان میدهد:
منبع: Wired.com