رنه ژوست آئويي( Rene Just Hauy )

رنه ژوست آئويي(1822-1745 ميلادي)، كانيشناس بزرگ فرانسوي، كار خود را با خوانندگي آغاز كرد. سپس كشيش شد و بعدها به لباس استاد زبان يوناني درآمد. او در ضمن آموزش زبان يوناني، به مطالعهي كانيها و جمعآوري نمونهي بسياري از آنها پرداخت.
در زمان انقلاب فرانسه، مورد بدگماني قرار گرفت و زنداني شد. بنا بر خواهش او، نمونههاي كانيهايي كه جمعآوري كرده بود، در اختيارش قرار گرفت و مطاله روي كانيها را در زندان ادامه داد. هنگامي كه ميخواستند او را از زندان آزاد كند، چون كارش ناتمام مانده بود، در زندان ماند تا مطالعهي خود دربارهي كانيها و طبقهبندي آنها را به پايان رساند.
بيشتر مطالعهي آئويي در زندان، به پيدا كردن نظم در بلورهاي كانيها صرف شد و سرانجام در پي رويداد تصادفي سادهاي، به راز مهمي دربارهي ساختمان بلورها دست يافت. هنگام مطالعهي يك بلور كلسيت با سطحهاي لوزي، اين بلور از دستش افتاد و شكست. آئويي با شگفتي مشاهده كرد كه قطعههاي به دست آمده از اين رخداد، هر چند اندازهي گوناگوني دارند، اما شكل لوزي در همهي آنها وجود دارد.
لوئي پس از اين رويداد، شكلها ديگري از كلسيت را شكست و مشاهده كرد كه قطعههاي به دست آمده از شكستن، همگي شكل بلور آغازين را دارند.او با اين آزمايشها اين حقيقت را ثابت كرد كه هر چيز بلوري شكل ويژهاي دارد كه همواره حفظ ميشود؛ بلورهاي كوچك يك بلور درشت، پهلو به پهلوي يكديگر قرار گرفتهاند و امتداد يالها آنها شبكهي منظمي را به وجود ميآورد وشكل بلورهايي كه از يك چيز بلوري ممكن است به وجود آيد، به چگونگي كنار هم قرار گرفتن بلورهاي اوليهي آن چيز بازميگردد. همچنين، او قانونهاي مربوط به تقارن بلورها را كشف كرد.
آئويي براي نخستينبار 7 دستگاه يا 7 شبكهي اصلي بلوريشدن را براي كانيها در نظر گرفت كه تا امروز مورد پذيرش همهي زمينشناسان است. پژوهشها جديد نيز وجود اين شبكهها را ثابت كردهاند. براي مثال، مطالعهي بلورها با پرتوهاي ايكس نشان داد اتمهايي كه كانيهاي گوناگون را به وجود ميآورند، روي گرههاي يكي ار هفت شبكه، كه آنها را شبكهي اصلي مينامند، قرار گرفتهاند.
آئويي در سال 1783 به عضويت فرهنگستان علوم فرانسه برگزيده شد و تا پايان زندگي در دانشگاه پاريس درس داد. او كتابهاي زيادي دربارهي كانيها نوشته است كه مهمترين آنها عبارتاند از:
ساختار بلورها، كانيشناسي(چهار جلد)، جدول مقايسهي بلورها، سنگهاي پربها، بلورشناسي و تجزيهي شيميايي و ردهبندي كانيها.
با همهي كوششهايي كه آئوري در راه كانيشناسي انجام داد، بيش از يك قرن طول كشيد تا نظريههاي او دربارهي نظم ساختمان دروني بلورها از سوي دانشمندان ديگر پذيرفته شود. با وجود اين، كاني شناسان نام يك كاني را به افتخار او، آئويين( Hauyne ) گذاشتند. همچنين، نوعي بازالت، را كه مقدار زيادي آئويين دارد، آئويينيت( Hauynite ) نامگذاري كردند.
Haüy, René Just, Abbé