مزاج صفراوی

علائم : گرم و خشکی بدن ، دهان در صبح : طعم تلخ
شخصی که مزاجش صفراوی باشد علائمی مثل گرمی و خشکی زبری پوست دست، تشنگی و اتش زیاد، زردی رنگ چهره یا زیتونی داشته و خون اینگونه افراد دارای املاح صفراوی است.
نسوج بدن آنها آغشته از ترشحات کبدی است و دارای نسوجی سفت و سخت و عموماً لاغر و رشته های عضلانی آنها واضح و پیداست و استخوانهای بدنشان برجسته و خطوط چهره شان نمودار است.
کم اشتهایی ترش کردن معده و سردرد و شقیقه درد ، سیاهی رفتن چشم ، سرگیجه و گرمی بدن ، دیدن خوابهای هولناک ، خواب کوتاه همراه با آشفتگی از نشانه های دیگر افراد دارای مزاج صفراوی است.
پوسته پوسته شدن و شوره سر ، لک های پوستی ، صورت عصبانی ، جدال و پرخاشگری زیاد ، تنفس و نبض سریع ، حرکات تند و عجولانه در کارها وحسادت و خشمگینی در امور از خصوصیات شان میباشد.



مزاج بلغمی ( لنفاوی )
علائم : سردی و تری ، دهان در صبح : طعم ترشی
گلبول های سفید دفع نشده از بدن از عوامل مهم ایجاد مزاج بلغمی لنفاوی میباشد ، صاحبان مزاج لنفاوی عموماً دارای چربی زیاد ، دیر هظم کردن غذا هستند.
پوستشان سرخ و بدن آنها سرد و نرم، عضلات شان مثل حرکات شان عموماً کند است و افرادی تنبل ، خواب الود ، دارای خواب زیاد از حد ، خواب سنگین و عمیق و حرکات آهسته و آرام هستند.
رقیق بودن آب بینی ، کم حواسی و بی حالی ، دفع ادرار با فشار ، ریزش مو زودتر از موعد ، تورم معده و درد بعد از خوردن غذا در پشت کمر یا گرده کوفتگی ماهیچه های پشت گردن ، کوشش و فعالیت کم و با بی قیدی ،بیماری برص ، لرزش دست و دردهای مفصلی ؛ روماتیسم و آرتروز از دیگر خصوصیات افراد دارای مزاج بلغمی میباشد.



مزاج دموی ( پر خونی )
علائم : گرمی و تری ، دهان در صبح : طعم شیرین
در این اشخاص گردش خون خیلی تند و سریع بوده و پوست بدن شان سرخ ، رنگین و گرم است.
چشم و زبان شان قرمز است ، عروق بدنشان باز و متسع ، نبض کامل و پر، اشتهای فراوان ، سنگینی سر ، خمیازه کشیدن و چرت زدن ، کندی حواس ، غلیظ بودن آب دهان ، خواب عمیق و راحت از خصوصیات افراد دارای مزاج دموی است.
این افراد حرکات شان سریع ، دست ها چاق و کف دستهایشان گرم است ، خارش بدن و جوش زدن در پشت گرده گردن و خونریزی از لثه از دیگر خصوصیات انهاست.



مزاج سوداوی ( عصبی)
علائم : سردی و خشکی ، دهان در صبح : طعم شور
آسیب دیدن گلبولهای قرمز از عوامل ایجاد این نوع مزاج میباشد ؛ این مزاج به دو نوع سوداوی قوی و سوداوی ضعیف تقسیم میشود.
علائم سوداوی ضعیف : کندی عکس العمل به علت ضعف اعصاب و کندی کار قلب و ریه، پریدگی رنگ چهره و افتادگی خطوط صورت، یبوست، غمگین و غصه دار بودن،خودخوری،تنفر و فرار از کار و کوشش از خصوصیات این مزاج است اما در نهایت این افراد افرادی ثابت قدم و پابرجا هستند.
علائم سوداوی قوی : عکس العمل شدید با حرکات سریع و خشن، قلب و ریه تند و سریع ، چشمهای درخشان و براق ، فعالیت خیلی زیاد ، بی ثبات ، قابل تحریک و خیالاتی بودن ، دیدن خواب های اشفته و مهیج ، رنگ ادرارتیره نزدیک به خاکستری و مدفوع سیاه و یبوست شدید از خصوصیات این نوع مزاج میباشد.


مزاج های دیگر

چهار مزاج گفته شده در بالا از مزاج های مهم در طب میباشند اما دو گونه مزاج دیگر تشخیص داده شده است که به نام مزاج رطب یا تر و دیگری مزاج یابس یا خشک نامیده میشوند ؛ در اینجا گرمی و سردی مزاج در کار نیست اینگونه مزاج ها را ساده تر و ساده خشک میگویند.
برای آشنا شدن با این دو مزاج بایستی به مثال زیر توجه نمود اگر به دو شخص سالم که هیچگونه ضایعات و اختلافی در اعضای بدن خود نداشته و از نظر سن ، وزن ، قد و سایر مشخصات ظاهری با هم یکسان بوده و تفاوتی نداشته باشند، ادرنالین را به مقدار کم تزریق کنیم یا بخورانیم یکی از این دو نفر ادرنالین را به خوبی تحمل کرده و دیگری ممکن است به طپش قلب و ناراحتی مبتلا گردد،شخصی که حساسیت نشان داده است دارای اعصاب حساس در مقابل ادرنالین است در صورتی که دومی این حساسیت را ندارد.
حال اگر به همین دو نفر ازرین به مقدار کم تزریق کنبم یا بخورانیم یکی از آنها حساسیت نشان داده در صورتی که دیگری در امان است ؛ نمونه این اشخاص در هر محیطی زیاد دیده میشود ؛ مثل تفاوت ویار در خانمهای آبستن، همه آبستن هستند اما در یکی یا چند نفر آنها ویار دیده میشود.
حکمای قدیم از جمله ابوعلی سینا، آنها را که تحریک پذیرند، دارای مزاج رطب یا تر و دسته ای که حساس نیستند دارای مزاجهای یابس یا خشک میدانند.