فصل گرما که فرا می ‌رسد مصرف نوشیدنی ‌های خنک نیز زیاد می‌ شود. معمولا جوان ترها برای رفع عطش، آب معدنی، نوشابه، ماءالشعیر و آبمیوه‌ های صنعتی امروزی را می‌ پسندند، ولی قدیمی ‌ترها مصرف انواع
شربت‌ های خانگی و گیاهی را به نوشیدنی‌ های صنعتی ترجیح می ‌دهند.
شربت خاکشیر، تخم شربتی، سکنجبین و... از جمله نوشیدنی ‌های سنتی و وطنی هستند که قدیمی‌ ها نوشیدن آن ها را برای رفع عطش و خنک شدن بسیار کارساز می ‌دانند.
آن ها معتقد هستند شربت این گیاهان با تعادل در تعریق بدن از گرمازدگی جلوگیری می‌ کند و می ‌تواند برای مدت زیادی آب بدن را تامین کرده و فرد را از تشنگی مفرط مصون دارد.
یکی از این گیاهان خاکشیر است:
خاکشیر دو نوع دارد: یکی تلخ که دانه‌ های آن ریز و رنگ آن مایل به قرمز است و گونه دیگر شیرین که دانه‌ های آن بزرگ ‌تر و رنگ آن قرمز تیره است البته به اعتقاد برخی متخصصان این دو نوع خاکشیر از یک گیاه به وجود می ‌آیند و تغییر رنگ شان به خاطر کهنگی یا تازگی‌ شان است.
دانه‌ های خاکشیر ضد عفونی ‌کننده، ضد انگل و تب‌ بر هستند و به رفع التهاب کلیه کمک می ‌کنند. این دانه‌ ها با کمی شکر، گلاب و آب سرد بسیار ملین و خنک بوده و از سرگیجه، تب، بی حالی، تهوع و بی ‌اشتهایی ناشی از گرمازدگی می ‌کاهند.
شربت خاکشیر همچنین مقوی معده و هاضمه بوده، اشتها و میل جنسی را زیاد می ‌کند و مصرف آن در دوران بارداری بسیار مفید است.
دانه‌ های خاکشیر وقتی در مجاورت آب قرار می ‌گیرند می ‌توانند چندین برابر وزن خود آب جذب کرده و متورم شوند. در نتیجه این دانه‌ ها آب زیادی را در بدن نگه داشته و وقتی بدن به تعریق افتاده و با کمبود آب مواجه می‌ شود از ذخیره ی آب آن ها استفاده می ‌کند بنابراین مصرف این شربت را در روزهای گرم سال و در ساعات اوج گرما که مجبور به خروج از منزل هستید یا اگر به گرما حساسیت دارید توصیه می ‌کنیم.
تخم شربتی
علاوه بر خاکشیر دانه‌ های سیاه ‌رنگی که مردم به آن تخم شربتی می ‌گویند نیز وجود دارد که این دانه‌ ها هم مثل خاکشیر عمل کرده و خاصیت خنک ‌کنندگی و رفع عطش دارند.
شربت سکنجبین
شربت سکنجبین
از نوشیدنی‌ های دیگری که اغلب قدیمی ‌ها از آن استفاده می ‌کنند شربت سکنجبین است. این شربت وطنی دارای طبیعت سرد و خنک بوده و تمام منافع سرکه را دارد و به صفرابر مشهور است.
هنگامی که شربت سکنجبین را با یخ خنک کرده و به همراه خیار رنده شده بنوشند تشنگی را رفع و از التهاب ناشی از گرما می‌ کاهد. بنابراین اگر مثل گذشته از مهمانان خود با شربت خاکشیر، سکنجبین یا تخم‌ شربتی پذیرایی کنید در حق آن ها محبت فراوانی کرده‌ اید.
البته ناگفته نماند که این شربت ‌‌های وطنی بسیار چاق‌ کننده هستند. از این رو مصرف بدون شکر آن ها را به افراد چاق و دیابتی توصیه می‌ کنیم.