قلعه‌های سلطنتی عمان

[Borna66]

چند قلعه و دژ زیبای کشور عمان

قلعه ميرانى ــ مسقط عمان


قلعه میرانی و قلعه جلالی دو قلعه از مشهوترین قلعه‌های عمان هستند. این قلعه در مدخل خلیج عمان ودر استان مسقط واقع شده‌است. این قلعه قبل از اینکه پرتغالی‎ها به عمان برسند بنیادگذاری شده‌است ومانند یک برجی بزرگ ساخته بودند. در سال ۱۵۸۸ میلادی برتغالیها قلعه بازسازی نمودند وقسمت‌هایی به آن اضافه نمودند، مانند جای پرتاب توپ و توپخانه و انبار زخیره ومهمات، وجایی برای عبادت ومقر استقرار فرمانده ونگهبان. اما در عهد الامام احمد بن سعید البوسعیدی مؤسس«الدوله البوسعیدیه» در قرن هیجدهم وهمچنین در عهد نوهش السی سعید بن سلطان قلعه بشکلی که حالا دیده می‌شود بازسازی شده‌است.

[Borna66]

قلعه جلالى ــ سلطنت عمان



قلعه جلالى در شب ــ عمان


قلعه جلالی دومین قلعه بعد از قلعه میرانی است، ویکی از مشهوترین قلعه‌های سلطنت عمان است. این قلعه از سوی شمالی استان مسقط وبر فراز خلیج عمان واقع شده‌است. پرتغالی‌ها در سال ۱۵۸۷ میلادی بناء آن را اتمام نمودند.

موزه ملی

اما قلعه بشکلی که حالا دیده می‌شود در عهده سعید بن سلطان بن احمد و در بدایه قرن نوزدهم ساخته شده‌است. اما در عهد سلطان قابوس بن سعید باسازی شده‌است و موزه ملی گردیده‌است.

مردم سیبه وقلعه جلالی

روایت است که بعد از خرابی سیبه در کوخرد، مردم کوخرد به چهار گوشه دنیا پراکنده می‌شوند و هرگروهی روی به جایی می‌کنند، گروهی از این مردمان خانمان از دست رفته بر دریا سوار می‌شوند و روی به‌طرف عمانات می‌کنند، بعد از مدتی عده‌ای از آن مردمی که به عمان رسیده بودند در قلعه جلالی به کار گماشته می‌شوند و گروهی به شغل نگهبانی وپارسبانی وحفاظت از منطقه کار می‌کنند. بعد از مدتی که در قلعه جلالی کار می‌کنند وزندگی آرامی بدست می‌آورند ودر کنار خوانوادهاشان آسایش می‌یابند. این خبر به آن سوی دریا می‌رسد وبه گوش بازماندگانی که هنوز در سیبه بودند می‌رسد. با شنیدن این خبر یکی آنان این بیت شعر را می‌سراید:


وطن که ناخوش است تاکی نشینمروم تا روی بــدمیــلان نـبـیـنـمروم در مســقــط و بـــرج جــلالــــیمواجب گیرم و بی غم نشینم

[Borna66]

قلعه مطرح به عربی ( حصن مطرح ) ، یکی از قلعه‌های مشهور کشور پادشاهی عمان ویکی از نقاط دیدنی سلطنت عمان است. این قلعه در بین دوراهی شهرهای مسقط پایتخت سلطنت عمان و شهر مطرح واقع شده‌است. «قلعه مطرح» برفراز تپه‌ای مشرف بر بندر گاه مطرح که یکی از بزرگترین بنادر شهر مطرح در استان مسقط است ، قرار دارد.

قلعه مطرح ــ عمان



اهمیت دژ

وجود این قلعه تاریخی ودر این مکان استراجیکی دلیل برآن است که عمانی‌ها به استقلال وامنیت بلاد شان اهمیت ویژه أی قائل بوده أند، لذا این دژ یکی از مهمترین قلعه‌های محافظتی منطقهٔ عمانات بوده‌است، و از شواهد موجود پیداست که این دژ تنها راه ورودی بین مسقط و مطرح بوده‌است در دوران گذشته.

ویژگی‌های قلعه

قلعه داری ۳ برج دائره أی مانند بود، یک برج بزرگ و دو برج کوچک، یکی از برج‌ها در ضلع غربی قلعه واقع شده‌است، وبرج دومی در قسمت شمالی قلعه ودر نزدیکی برج بزرگ، وبرج اصلی در وسط ودر بالاترین نقطهٔ قلعه قرار دارد. در درون این برج یک توپ قدیمی، وباقی مانده أی از گلولهٔ آن وآثاری از توپچیان دوران پیشین به چشم می‌خورد. این قلعه بعد از ترمیم وباز سازی که درسال ۱۹۸۱ میلادی توسط دولت انجام شده‌است، یکی از معالم بارز و گردشگری این استان گردیده‌است، وگردشگران از مناطق داخل و خارج سلطنت عمان به سویش می‌شتابند.

[Borna66]

قلعه قریات به عربی ( حصن القریات ) ، یکی از قلعه‌های تاریخی کشور پادشاهی عمان ویکی از نقاط دیدنی سلطنت عمان است. این قلعه در ۲۰۰ سال پیش ودر دوران فرمانروایی السیدحمد بن سعید البوسعیدی بنا شده‌است. نامبرده یکی از والیان مشهور « ولایت قریات» بودند، قلعه مذبور مقر حمکرانی ومقر اقامت گاه والی شهر بود. قلعه قریات در سال ۱۹۸۷ میلادی توسط شهرداری شهرستان قریات مرمت گردیده‌است وهم اکنون یکی موزه‌های مشهور واز نقات گردشگری این شهرستان است، ومورد بازدید گردشگران جهان است وسالیانه عده زیادی از خارج وداخل سلطنت عمان از این موزه بازدید می‌نمایند. قلعه بصورت مستطیل ساخته شده‌است، ودر ضلع جنوبی شرقی قلعه برج دایره مانندی قرار دارد. قلعه در وسط شهر قریات و در استان مسقط واقع شده‌است.

[Borna66]

قلعه قریات به عربی ( حصن القریات ) ، یکی از قلعه‌های تاریخی کشور پادشاهی عمان ویکی از نقاط دیدنی سلطنت عمان است. این قلعه در ۲۰۰ سال پیش ودر دوران فرمانروایی السیدحمد بن سعید البوسعیدی بنا شده‌است. نامبرده یکی از والیان مشهور « ولایت قریات» بودند، قلعه مذبور مقر حمکرانی ومقر اقامت گاه والی شهر بود. قلعه قریات در سال ۱۹۸۷ میلادی توسط شهرداری شهرستان قریات مرمت گردیده‌است وهم اکنون یکی موزه‌های مشهور واز نقات گردشگری این شهرستان است، ومورد بازدید گردشگران جهان است وسالیانه عده زیادی از خارج وداخل سلطنت عمان از این موزه بازدید می‌نمایند. قلعه بصورت مستطیل ساخته شده‌است، ودر ضلع جنوبی شرقی قلعه برج دایره مانندی قرار دارد. قلعه در وسط شهر قریات و در استان مسقط واقع شده‌است.

[Borna66]

يكى از برج هاى قلعه نزوى


قلعه نزوی به عربی ( حصن نزوی )، یکی از قدیمی ترین قلعه‌های کشور پادشاهی عمان ویکی از نقاط دیدنی سلطنت عمان است.
این قلعه در شهرستان نزوی ( ولایة نزوی ) منطقه داخلیه عمان واقع شده‌است. شکل ضخیم دایرأی مانند، وارتفاع دیوارش ۲۴ متر است، قطر داخلی قلعه ۳۹ متر وقطر خارجی در حدود ۴۳ متر می‌باشد. دارای هفت گودال است که تفنگداران در هنگام تیر اندازی در آن‌ها کمین می‌کرده أند، همچنین دارای اماکن مختلف من جمله زندان ، مقر حکم، دادگاه و اماکن معاقبت مجرمین بوده‌است. قلعه در دوران حکم الامام سلطان بن سیف بن مالک الیعربی در سال ۱۶۶۰ میلادی بنا شده‌است. گویند بنای قلعه ۱۲ سال بطول انجامیده‌است. و از آنجا که در نزد عمانی‌ها معروف است سلطان بن سیف الیعربی یکی از سلاطین پرقدرت عمان بوده که توانسته‌است اشغالگران پرتغالی‌ها از سواحل عمانات برون کند. در کنار این قلعه بازار سنتی نزوی قرار دارد.

[Borna66]

حصن طاقه


قلعه طاقة به عربی ( حصن طاقة )، یکی از قدیمی ترین قلعه‌های کشور پادشاهی عمان ویکی از نقاط دیدنی سلطنت عمان است. این قلعه تاریخی در قرن نوز دهم میلاد توسط شیخ علی بن تمان المعشنی بنیادگذاری شده‌است، ودر وسط شهر طاقه یکی از شهرهای ساحلی استان ظفار واقع شده‌است. این قلعه در ۳۳ کیلومتری ظفار و در سر راه بازارگانی قدیم قرار دارد. در دوران فرمانروایی السلطان سعید بن تیمور بن فیصل آل سعید این قلعه یکی از مراکز مهم مرزی سلطنت عمان بوده‌است. ساختمان «حصن طاقة» از تمیز معماری اسلامی ویژه أی برخور دار است. درون قلعه واطاق‌های مربوطه با طاق‌های اکلیل و گچبری‌های زیبا و جالب و منحصر به فرد تزیین نموده أند، بطور یقین می‌توان گفت این قلعه از نقاشی وگچبری وزیبایی خواصی برخوردار است. در سال ۱۹۹۱ میلادی توسط شهرداری مرمت شده‌است، ودر سال ۱۹۹۴ میلادی به فرمان سلطانی تحت عنوان موزه (عام التراث) بعنوان یکی از موزه‌های ملی استان ظفار وبطور رسمی افتتاح شده‌است. سالیانه عدهٔ زیادی از گردشگران خارجی وداخلی از موزه دیدن می‌کنند.

[Borna66]

قلعه بهلا


قلعه بهلا یکی از قلعه‌های تاریخی شهرستان بهلاء در منطقه داخلیه در کشور پادشاهی عمان ویکی از نقاط دیدنی سلطنت عمان است. قلعه بهلا قلعه ایست ضخیم، وسعت دیوار (سور) اطراف قلعه به مسافت ۱۲ کیلومتر می‌رسد که از چهار جانب قلعه را احاطه نموده‌است، این قلعه یکی از معالم أثری وتاریخی بسیار مهم شهر بهلاء در استان منطقه داخلیه و در شبه‌جزیره عربستان است. تاریخ بنای قلعه به هزارهٔ سوم قبل از میلاد بر می‌گردد. این قلعه در دوران پیشین ارتباط موثوقی با حضارات بلاد میان‌رودان (بین‌النهرین) و بلادفارس داشته‌است.
واز آنجا که معلوم است (سور) یا دیوار قلعه بهلا واستحقامات وفتحات وتیرکش تیر اندازی وجاهای نگهبانان برای حفاظت از منطقه ایجاد نموده بوده أند و بطور شبانه روزی نگهبانان در این برج‌ها کشیک می‌داده أند. «قلعه بهلا» قلعهٔ ایست با موقعیت بسیار عالی سوق الجیشی که برفراز « تپهٔ» بلندی ما بین کوه و دره و در امتداد راه دو شهر مهم آن دوران عبری و نزوی واقع شده بوده‌است و نقش برجسته أی در راه بازارگانی وکالاهای تجارتی داشته بوده‌است. چنانکه این دوشهر در عصور وسطی وتا ظهور فجر اسلام نقش ایفایی بر سر راه شرق و جنوب داشته بوده‌است، و «حصن بهلا» یکی از مهمترین معاقل آن دوران بوده‌است. این قلعه از قدیمی ترین دژهای دفاعی منطقه داخلیه عمان است.

[Borna66]

قلعه جعلان بنی بو حسن


قلعه جعلان بنی بوحسن به عربی (حصن جعلان بنی بو حسن)، یکی از قدیمی ترین قلعه‌های کشور پادشاهی عمان ویکی از نقاط دیدنی سلطنت عمان است.
این قلعه در شهرستان جعلان بنی بو حسن (ولایة جعلان بنی بو حسن) در منطقه شرقی عمان واقع شده‌است.
«قلعه جعلان بنی بو حسن» یکی از قلعه‌های دفاعی منطقه‌است. این قلعه برای حفظ امنیت شهر و نقاتی بر سر راه تجارتی بین شهرهای داخلی ساخته بوده أند، در دوران اولیه ساخت آن دور تا دور قلعه دیورای (سور) احاطه نموده بود، أما در حال حاضر وپس از مرمت قلعه دیگه از این دیوار اثری وجود ندارد. در دوران گذشته در کنار دیوار این قلعه تجارت و داد و ستد در حرفه‌هایی مختلف رواج داشته بود است. این شهر به تجارت اسب‌های اصیل عربی مشهور بوده‌است، وبازار بزرگی برای فروش اسب ومتعلقات آن سالیانه در این شهر و در کنار قلعه مذکور برگذار می‌شده‌است. برگذاری این بازار همراه با جشن واحتفال وجشنواره اسب دوانی وفلکلور ورقص‌های سنتی بر گذار می‌شده‌است، این احتفالات چندین روز بطول می‌انجامیده‌است.

[Borna66]

قلعه رستاق


قلعه رستاق به عربی ( قلعة الرستاق ) ، یکی از قدیمی ترین قلعه‌های کشور پادشاهی عمان ویکی از نقاط دیدنی سلطنت عمان است. «قلعه رستاق» برفراز تپه‌ای درپایهٔ کوه جبل اخضر در حاشیه سهل باطنه در نزدیکی شهرستان رستاق ( ولایة الرستاق ) در استان باطنه عمان واقع شده‌است. این قلعه در سال ۱۲۵۰ میلادی بر روی خرابه‌های آثار برجی کهنه که از دوران ساسانیان باقی مانده بود بنیادگذاری شده‌است. أما قلعهٔ مهیبی که هم اکنون می‌بینیم و پابرجاست در سال (۱۶۲۴_ ۱۶۴۹) میلادی در دوران حکم نخستین حکمران از دودمان (أئمة الیعاربة) ساخته شده‌است. قلعه در دو طبقهٔ فوقانی وتحتاتی بنا شده‌است که شامل مسکن حاکم وحاشیه أش بوده‌است، و همچنین طبقهٔ زیر زمینی نیز جهت انبار مهمات ساخته بوده أند. قلعه از موقعیت بسیار عال و سوق الجیشی برخوردار است. «قلعه مهیب رستاق» دارای مخزن سلاح، اطاق استقبال، مسجد ، زندان ، بوابات متعدد و مرافق مختلف است.

برج‌های قلعه


قلعهٔ رستاق دارای چهار برج بزگ است که در مابین سالهای ۱۴۷۷ تا ۱۹۰۶ میلادی ساخته شده‌است.

• «برج الأحمر» به ارتفاع ۱۶ متر ، وقطر آن ۹ متر ونیم می‌باشد.
• «برج الریح» ارتفاعش ۱۲ متر ، وقطرش نیز ۱۲ متر است. این برج توسط الإمام سیف بن سلطان الیعربی ساخته شده‌است، درون برج از تزیینات گچبری خواصی برخوردار است ودارای شیارهایی در بالای برج است . لازم به ذکر است که «الإمام سیف بن سلطان الیعربی» در همین قلعه مدفون است وقبرش در رکن غربی قلعه قرارا دارد.
• «برج الشیاطین» این برج نیز توسط الإمام سیف بن سلطان الیعربی ساخته شده‌است، وی نیز بـ(قید الأرض) ملقب بوده‌است. ارتفاع این برج ۱۸ متر ونیم ، وقطرش ۶ متر است، ودارای شیارهایی در اطرافش هست.
• «برج الحدیث» این برج درعهد حکمرانی الإمام أحمد بن سعید ساخته شده‌است، ارتفاعش ۱۱ متر ونیم است، ودارای ۸ شیار مثلث مانند است.

توپ‌ها و دروازه ها


در قلعهٔ رستان ۱۰ توپ وتوبخانه وجوددارد. چهار توپ در «برج الحدیث» ، سه توپ در «برج الریح» و سه وتوپ دیگر در پائین قلعه قرار دارد. همچنین قلعه دارای چهار صباحات «بوابات» یعنی (دروازه) می‌باشد که به شرح زیر است:

• صباح الیعاربة
• صباح العلعال
• صباح الوسطی
• صباح السرحه