برج هاي خبررساني در ايران باستان

دوران هخامنشيان در ايران باستان، يكي از دوره هاي زرين تاريخ ايران به شمار مي‌رود. يكي از دلايل اين شكوهمندي ، نوآوري‌هايي است كه در ارتباطات به وجودآمد و سبب شد كه خبرها به سرعت باد از نقطه اي به نقطه ديگر مي‌رسيد و آنچه را در گوشه و كنار كشور مي‌گذشت، به پايتخت و به دربار مي‌رساند.

يكي از راه‌هاي ارتباط سريع درآن دوره،« برج هاي خبررساني» بود. شرح اين روش ارتباطي سودمند را به نقل از شماره ٧ ماهنامه هوخت دوره سي‌ودوم مي‌خوانيم:

در عصر هخامنشيان روي خطوط ارتفاعاتي كه چشم اندازي به هم داشته اند، برج‌هايي مي‌ساختند كه اخبار و فرمان هاي فوري را توسط برافروختن آتش بر آن ها با علايم و رمزهاي ويژه به هم مخابره مي‌كردند. آن ها كه در بيابان ها و صحاري ايران دنبال شاه راههاي باستاني مسافرت مي‌كنند ، به تپه هايي دست ساخته برمي‌خورند كه دنبال هم هستند و فاصله‌شان از همديگر به يك اندازه است. نزديك ترين اين تپه ها به تهران تپه هايي است كه از ري به سوي خاور از شمال ورامين به ايوان‌كي ( ايوان كي منطقه اي است بين تهران – گرمسار- سمنان) مي‌رود و به سوي باختر دنبال راه ري به ساوه و ري به قزوين مشاهده مي‌شود.

اين تپه ها خرابه برج هاي خبررساني دوره هخامنشي است. ديوارجان پناه دوربام هر برج به سوي برج هاي همسايه سوراخ‌هايي داشته كه با بستن بازكردن آن ها روشني به برج‌هاي همسايه مي‌رسيده است. براي خبررساني، شب ها روي برج‌ها آتش مي‌افروختند و بابازكردن و بستن سوراخ هاي جان‌پناه آن ها را تاريك و روشن مي‌كردند و با اين شيوه نشاني هايي را به برج هاي همسايه مي‌دادند.

اين همان كاريست كه پس از گذشتن ٢٣٠٠ سال مورس با بريدن و كوتاه و بلندكردن جريان برق انجام داد و اساس روش تلگراف را بنيان نهاد.