سرطان مري، معده و مثانه در مراحل اوليه با داروي جديد ١٠٠ درصد درمان مي شود . محققان ايراني موفق شده اند از خون، يك داروي ضدسرطان بسازند كه در درمان سرطان هاي برونش، مري، معده و مثانه موثر است.
دكتر سيدعلي علوي، مديرعامل يك شركت تحقيقاتي دارويي در شهرك علمي - تحقيقاتي اصفهان، با اعلام اين خبر به خراسان گفت: اين دارو پس از تزريق در محل تومور تجمع پيدا مي كند و با تابش ليزر فعال و باعث از بين رفتن سلول هاي سرطاني مي شود بنابراين آسيب هايي را كه ديگر داروهاي شيمي درماني به بافت هاي سالم وارد مي كنند به همراه ندارد. اين دارو در صورت استفاده در مراحل اوليه بروز سرطان، ١٠٠ درصد بيماري را از بين مي برد. وي افزود: تنها توليدكننده اين دارو در جهان يك شركت كانادايي است كه اكنون با دستيابي محققان كشورمان به فناوري ساخت آن، ايران دومين توليدكننده اين دارو در جهان محسوب مي شود.
قيمت عرضه به بازار داروي پورفينرسديم ساخت پژوهشگران ايراني كمتر از يك درصد داروي مشابه كانادايي است. وي تأكيد كرد: فرمول و روش ساخت دارو در ايران مورد تاييد مراجع ذي صلاح قرار گرفته است و در مراحل نهايي ثبت مي باشد.
دكتر سيدعلي علوي، مديرعامل شركت تحقيقاتي دارويي در شهرك علمي - تحقيقاتي اصفهان، مي گويد: داروي «پورفينرسديم» از ماده اوليه طبيعي يعني خون ساخته مي شود. در واقع ما با استفاده از خون هاي تاريخ مصرف گذشته سازمان انتقال خون كه كاربرد ديگري ندارد، دارويي براي درمان سرطان ساختيم. اين واحدهاي خوني به دليل اتمام تاريخ انقضا توسط سازمان انتقال خون سوزانده مي شود.وي مي افزايد: اين دارو تنها داروي فتوديناميك تراپي يا درمان با استفاده از نورليزر است. به عبارت ديگر اين دارو تنها زماني فعال مي شود و ويژگي درماني دارد كه به آن ليزر تابانده شود. بنابراين داروي مزبور زماني كه به بيمار سرطاني تزريق مي شود، برخلاف داروهاي شيمي درماني به بخش هاي سالم بدن هيچ آسيبي وارد نمي كند. اين دارو پس از تزريق وريدي در محل غده سرطاني تجمع پيدا مي كند و پس از قرار گرفتن در معرض تابش ليزر فعال و باعث نابودي سلول هاي سرطاني مي شود.اين دارو در تمام سرطان هايي كه حالت توده اي دارد مانند سرطان برونش، مري، معده و مثانه قابل استفاده و فوق العاده موثر است.
دكتر علوي مي گويد: ساخت اين دارو با نام تجاري «فتوفيرين» تاكنون در انحصار يك شركت كانادايي بوده و سازمان غذا و داروي آمريكا (FDA) ، ژاپن، انگلستان و ٦ كشور ديگر اروپايي آن را تاييد كرده اند و براي درمان سرطان هايي كه پيشتر ذكر شد، مورد استفاده قرار مي دهند. البته اين دارو به دليل قيمت زياد تاكنون وارد كشور ما نشده است.وي مي افزايد: مراحل ساخت اين دارو و درستي فرمول و روش ساخت آن توسط مراجع ذي صلاح در كشور از جمله سازمان انتقال خون و شهرك علمي - تحقيقاتي اصفهان و استادان متخصص مورد تاييد قرار گرفته است و در حال حاضر مراحل اداري ورود به فهرست داروهاي ژنريك ايران را مي گذراند تا پس از آن توسط يك كارخانه داروسازي توليد شود و مورد استفاده بيماران قرار گيرد. از آنجا كه اين دارو پيشتر در كانادا روي بيماران آزمايش شده، نتايج مطلوب آن به اطلاع مراكز معتبر رسيده و اثربخشي آن اثبات شده است بنابراين نيازي به گذراندن مرحله آزمايش روي انسان نيست. البته ما در فاز سلولي، اثربخشي اين دارو را به طور دقيق و كامل اثبات كرده ايم. به عبارت ديگر با كشت سلولي نشان مي دهيم، اين دارو در سلول سرطاني با استفاده از طول موج ٦٣٠ نانومتر فعال مي شود و توده سرطاني را از بين مي برد كه اين نتيجه به صورت مستند به نتايج موفقيت آميز قبلي اضافه مي شود.به گفته مدير شركت تحقيقاتي حكيمان شرق، با صدور مجوز توليد اين دارو توسط وزارت بهداشت، ما دومين كشور توليدكننده اين دارو در جهان خواهيم بود و حتي توانايي صادرات به كشورهاي مصرف كننده از جمله كشورهاي اروپايي را نيز خواهيم داشت.دكتر علوي مي افزايد: در حال حاضر اطلاعي از نحوه ساخت اين دارو توسط شركت كانادايي نداريم و مشخص نيست كه آيا آن ها هم از خون انسان يا حيوان براي ساخت دارو استفاده مي كنند يا به صورت مصنوعي آن را مي سازند ولي مهم اين است كه داروي ساخت پژوهشگران ايراني، علاوه بر تأثيرگذاري بالا، داراي قيمت تمام شده بسيار پايين است. به عبارت ديگر بهاي عرضه آن به بازار داروي ايران كمتر از يك درصد قيمت داروي كانادايي است.كارخانه كانادايي براي يك ويال از اين دارو يعني ١٥٠ ميلي گرم آن، بيش از ٢ هزار و ٤٠٠ دلار (٢ ميليون و ٤٠٠ هزار تومان) هزينه طلب مي كند در حالي كه يك ويال از داروي ساخت پژوهشگران ايراني با قيمت كمتر از ٢٤ دلار (٢٤ هزار تومان) قابل عرضه به بازار است.وي مي افزايد: از هر ٣ هزار و ٩٣٠ ليتر خون تاريخ مصرف گذشته و به اصطلاح «به دردنخور» يك كيلوگرم پورفينرسديم ساخته مي شود كه به صورت ويال هاي ١٥٠ ميلي گرمي (يعني ١٥/٠ گرم) عرضه مي شود. بنابراين يك كيلوگرم آن از مصرف يك سال كشور بيشتر است. اين دارو در سازمان ثبت اختراعات به ثبت رسيده و چون شركت كانادايي فرمول ماده اوليه ساخت اين دارو را منتشر نكرده است مي توانيم آن را در خارج از كشور هم به ثبت برسانيم كه البته پرداخت هزينه آن براي ما كمي سنگين است.
دكتر علوي در ادامه تصريح مي كند: البته همان طور كه گفته شد ازآنجا كه مدت زمان ثبت اوليه دارو توسط شركت كانادايي به اتمام رسيده است ما بدون ثبت در خارج هم مي توانيم دارو را صادر كنيم.وي تأكيد مي كند: سرطان هاي برونش، مري، معده و مثانه از جمله سرطان هايي است كه درمان قطعي ندارد و پس از عمل جراحي بخش بسيار كوچكي از سلول هاي سرطاني باقي مانده مي تواند بار ديگر رشد كند و توده هاي سرطاني را با عوارض شديدتر به وجود آورد ولي اگر سرطان در مراحل اوليه تشخيص داده شود، با استفاده از داروي «پورفينرسديم»، امكان درمان ١٠٠ درصد آن وجود خواهد داشت. البته مجوز استفاده از اين دارو در مراحل پيشرفته بيماري نيز داده شده چون بسيار موثر بوده است با اين حال بايد توجه داشت كه استفاده از اين دارو در مراحل پيشرفته به درمان قطعي منجر نمي شود بلكه آن را تحت كنترل درمي آورد يا روند پيشرفت را كند مي كند.ايران از نظر شيوع سرطان مري، متأسفانه رتبه اول را در جهان دارد و در حال حاضر جراحي روش معمول درمان آن است. اما باتوجه به اين كه در اين عمل جراحي، مري هم كوتاه و هم باريك مي شود، پس از عمل مشكلات زيادي را براي بيمار به وجود مي آورد كه در نهايت باعث فوت وي مي شود. اما اين دارو مي تواند در برخي بيماران اين مشكلات را رفع كند. مگر اين كه بار ديگر سرطان عود كند.مزيت ديگر شيوه ابداعي محققان ايراني اين است كه ليزري كه براي فعال سازي اين دارو استفاده مي شود، ليزر كم توان با عوارض بسيار كم است اما ليزري كه براي شيمي درماني يا فتوديناميك تراپي به كار مي رود، پرتوان و داراي عوارض بسيار شديدي است كه اين عوارض بر مشكلات بيمار مي افزايد.به گفته دكتر علوي، بيمار مبتلا به سرطان هنگام استفاده از اين دارو بايد از قرار گرفتن در معرض آفتاب خودداري كند، چون بخشي از دارو وارد پوست مي شود و آفتاب با فعال سازي دارو باعث ايجاد التهاب پوستي مي شود اما با دفع دارو از بدن، اين مشكل هم رفع مي شود.دكتر علوي مي گويد: از سال ١٣٨٠ مطالعات و كارهاي عملياتي اين پروژه آغاز شد و پس از چند سال توانست حمايت سازمان انتقال خون را نيز به خود جلب كند و هم اكنون دارو در مراحل نهايي ثبت است.
دكتر علوي مي افزايد: اين دارو همچنين در درمان بيماري «مري باربت» كه در نهايت تبديل به سرطان مري مي شود، ١٠٠ درصد موثر است.وي تأكيد مي كند: برخلاف وعده هاي دولت در حمايت از پروژه هاي تحقيقاتي، در عمل هيچ حمايتي صورت نمي گيرد و پژوهشگران و محققان در اين زمينه با مشكلات زيادي روبرو هستند.
طاهره ساعدي