اولین پرواز تجاری ایرباسA380 - بزرگ‌ترین هواپیمای مسافربری جهان - انجام شد.
دیگر خبرنگارها و عکاس‌ها محوطه پرواز فرودگاه سیدنی را خالی کرده بودند؛ مراسم استقبال به پایان رسیده بود و حالا رهگذران هم می‌توانستند هنگام عبور از جاده بوتانی در حومه شهر، یک سکان عمودی بسیار بزرگ را ببینند که آرم آبي و طلايي شركت هواپيمايي سنگاپور روی آن به چشم می‌خورد. غول جدید آسمان‌ها بعد از اولین شیفت کاری‌اش در حال استراحت بود.



از همان ابتدای دهه70 میلادی، بوئینگ 747 - بی هیچ ‌رقیبی - به سلطان کلاس هواپیماهای مسافربری پرظرفیت و دورپرواز بدل شد. فکر ساختن یک هواپیمای مسافربری جدید که روی 747 را کم کند، سال‌ها ذهن تمام رقبای بوئینگ را به خودش مشغول کرده بود؛ اما هیچ‌کس جرأت ورود به این بازار حساس را نداشت.




تحقیقات نشان می‌داد در عرصه ساخت هواپیماهایی با گنجایش بیشتر از 500 مسافر، جا فقط و فقط برای یکی از رقبا وجود دارد؛ سرانجام ایرباس در اوایل دهه90 تصمیم گرفت دل به دریا بزند. در سال1994، طراحی جت غول‌پیکر جدید با نام اولیه 3XX شروع شد و پس از 6سال، هيات‌مدیره ایرباس، بودجه‌ای 8/8میلیارد یورويی را برای ساخت هواپیمایی 2 طبقه با ظرفیت بیشتر از 800 نفر و به اسم A380 تصویب کرد.




پس از ماه‌ها حدس و تردید، در ژانویه2005 (دی 1383 كه تقريبا همزمان بود با شروع كار همشهري جوان!) از اولین فروند آن در کارخانه مرکزی ایرباس در تولوز فرانسه پرده‌برداری شد و 3ماه بعد، فرودگاه همین شهر شاهد اولین پرواز آزمایشی A380 بود. از همان زمان، پروازهای آزمایشی زیادی به نقاط مختلف دنیا انجام شد تا سوپرجمبو در فرودگاه‌ها و شرایط جوی و جغرافیایی متنوع تست شود.




ایرباس برای دریافت اولین سفارش‌ها از سوی شرکت‌های هواپیمایی، زیاد معطل نماند؛ فقط یک قلمش اين بود؛ هواپیمایی امارات در سال2003 (یعنی 2سال قبل از اولین پرواز آزمایشی)، قراردادی را برای خرید 43 فروند A380 امضا کرد. تا به امروز هم ایرباس، 165 سفارش از 14 شرکت هواپیمایی دریافت کرده است.

طراحی
ایرباس جدید فعلا در 2مدل فروخته می‌شود؛ 800 - A380 مسافربری است و می‌تواند در هر سفر، 555 نفر را در 3 کلاس یا 853 نفر را در یک کلاس (538 مسافر در طبقه پایین و 315 نفر در طبقه بالا) جابه‌جا کند. برد پرواز این مدل،15هزار و 200کیلومتر است و Fو 800- A380 هم مدل باری هواپیماست و می‌تواند 150 تن بار را تا مسافت10هزارو 400کیلومتر منتقل کند. قرار است در آینده یک مدل دیگر (900 - A380 ) هم به بازار بیاید؛ مدلي که توانایی حمل 960 مسافر را به مقصدهایی دورتر خواهد داشت.




کابین خلبان و تجهیزات هدایت A380 ، مشابه سایر تولیدات ایرباس است تا به این ترتیب در هزینه‌های آموزش کادر پروازی صرفه‌جویی شود. تربیت خلبان برای هواپیماهای جدید هم جزء هزینه‌های قابل‌توجهی است که شرکت‌های هواپیمایی هنگام تصمیم‌گیری درباره خرید‌های جدیدشان، آنها را در نظر می‌گیرند.

A380 م4موتور دارد و روی آن می‌شود 2 نوع موتور مختلف نصب کرد؛ Trent 900 محصول رولزرویس و GP7000، محصول مشترک جنرال‌الکتریک و پرت‌اند ویتنی. سروصدای کم (طبق استانداردهای جدید هوانوردی) یکی از شاخص‌های مهم براي طراحی A380 بود که هر دوی این موتورها، از پس برآورده کردن آن برمی‌آیند.




همانند ماشین‌های مسابقه (مطلب هفته قبل این صفحه را ببینید)، فیبر‌های کربن و سایر مواد کامپوزیت سبک و مقاوم، به مقادیر فراوان در ساخت بدنه و اجزای A380 ‌ - به خصوص در بال‌ها و سکان‌های آن - به کار رفته‌اند. سبک‌تر درآوردن چنین هواپیمایی، تاثیری اساسی در پایین آوردن میزان مصرف سوخت و افزایش برد آن دارد؛ در همین راستا از مصالح جدیدی مانند آلیاژهای قابل جوشکاری آلومینیوم هم در ساخت A380 استفاده شده است.




ارابه‌های فرود A380 از 22 چرخ تشکیل شده؛ 2 پایه زیر بال، هر یک با 4 چرخ، 2 پایه مرکزی زیر بدنه هر یک با 6 چرخ و 2 چرخ در دماغه هواپیما. به این ترتیب هواپیما می‌تواند یک چرخش 180درجه‌ای را در 5/56متر انجام دهد که 5/3متر از 60متر استاندارد ابعاد فرودگاه‌ها کمتر است.

مثل سایر محصولات ایرباس، قطعات اصلی A380 در 4 کشور فرانسه، انگلستان، آلمان و اسپانیا (که سهامداران اصلی شرکت هستند) تولید می‌شود. سپس این قطعات - بسته به ابعادشان - به روش‌های مختلف (زمینی، دریایی و هوایی)‌ برای مونتاژ نهایی به کارخانه تولوز فرستاده می‌شوند.




تحقیق و توسعه برای شرط‌بندی بزرگ
پنجشنبه گذشته، اولین هواپيماي ايرباس A380 از فرودگاه شانگي سنگاپور به سيدني پرواز کرد و سرانجام بعد از 18ماه تاخیر، استفاده تجاری از این غول 2طبقه شروع شد. مسافران این پرواز خاص، بليت‌هايشان را از یک حراج در eBay خريده بودند (با اين كار مبلغ 9/1ميليون دلار براي مصارف خيريه جمع‌آوري ‌شد).




شروع فعالیت تجاری A380 را می‌شود نشانه اتمام دوره تحقیق و توسعه برای ساخت آن بدانیم و از این به بعد باید تماشا کرد و دید آیا در عمل، آخرین محصول ایرباس به برگ برنده این هواپیماساز اروپایی تبدیل می‌شود یا نه، یک برگ سوخته در شرط‌بندی بزرگ از آب درمي‌آيد. تصميم براي ساخت يك هواپيماي مهم و جديد، همیشه به معني «شرط‌بندي روي شركت» است.

عین این شرایط حدود 4دهه پیش در مورد بوئينگ747 هم وجود داشت؛ همان هواپیمایی كه امروزه A380 ادعای جانشینی آن را دارد. اولين جمبوجت، 38سال پيش وارد سرويس شد. در آن زمان،‌ فشارهاي مالي براي تحقیق و توسعه 747، شركت قدرتمند بوئينگ را تقریبا به زانو درآورده بود اما جهش بزرگی که در ظرفيت و تعداد صندلی‌ها اتفاق افتاد
( 375صندلي در مقايسه با بزرگ‌ترین هواپيماي موجود در آن زمان يعني DC8 مك‌دانل داگلاس با 250صندلي)، اقتصاد پروازهای طولاني را اساسا دگرگون كرد.




شرط‌بندي بوئینگ روي 747، نتیجه‌ای رؤیایی به همراه آورد. بوئينگ747 سال‌ها بی‌رقیب ماند، 1400فروند از آن به فروش رفت و همین، آن را به هواپيمايي با سودآوري بي‌نظير تبدیل کرد.






حالا ايرباس با ساختن A380 نمادي درست كرده تا ذهن مسافران را در تمام جهان تسخير كند. مسئولان ایرباس قبلا اعلام کرده بودند باید 420فروند از غول 2طبقه‌شان بفروشند تا پروژه A380 به نقطه تعادل سود و زيان برسد (هرچند الان مسلما به اين تعداد - به علت تاخیرهای زیاد در توليد انبوه و کاهش ارزش - اضافه شده). در اين صورت A380 را می‌شود به معنای واقعی يك «تغييردهنده بازي» به حساب آورد که بقیه بايد با قوانين جديد آن بازي كنند.




ایرباس در حال عبور از مسيري طولاني و‌ پرفراز و نشيب است و فقط تا به امروز 20ميليارد يورو پای این پروژه ریخته؛ پس چند سال باید صبر کرد تا مقدار اثربخشی این پول مشخص شود. با اين حال برای پیشرفت، راهی جز تحقیق، توسعه و عمل به تحقيقات وجود ندارد.