گسل ، تقسیم بندی ها و تعاریف

گسل ها عبارت از شکستگی هایی هستند که در آنها ، سنگهای طرفین صفر شکستگی ، به موازات این صفحه لغزش پیدا می کنند و به کمک همین مشخصه ، می توان آنها را از درزه ها تشخیص داد. لغزش گسل ها در انواع مختلف متفاوت است. از چند میلیمتر تا چندین کیلومتر تغییر می کند. در ادامه مطلب موارد زیر به صورت مفصل توضیح داده می شود :
۱)تعریف گسل۲) عناصر و ویژگی های گسل۳)تقسیم بندی گسل ها بر اساس :۱»هندسی گسل ها۲» زاویه شیب گسل۳»تقسیم بندی بر اساس حرکت ظاهری۴»بر اساس حرکت ظاهری گسل یا تقسیم بندی زایشی گسل ها۵» وضعیت گسل ها نسبت به هم۶» حالت گسل نسبت به چینه بندی۷» وضعیت گسل نسبت به طبقات اطراف۴)نشانه های شناسایی گسل ها۵) انواع پرتگاه ها● تعریف گسل: گسل ها ، شکستگی هایی همراه با تغییر مکان نسبی هستند که به موازات سطح گسل انجام گرفته اند . . بعضی از گسل ها فقط چند سانتی متر طول دارند و جابجایی آنها در حدود سانتی متر است ، در صورتی که گسل هایی هم با صد ها کیلومتر جابجایی در حدود چند کیلومتر و حتی دهها کیلومتر دیده می شوند . در بعضی موارد ، یک گسله به صورت مجزا دیده می شود ولی در پاره ای حالات ، چندین گسله موازی و نزدیک به هم دیده می شوند که به نام منطقه گسله نامیده می شوند. گاهی نیز بدون این که یک شکستگی مشخص در سنگها دیده شود، سنگها نسبت به هم تغییر مکان می یابند که منطقه بین آنها ، به نام منطقه برش موسوم است.● عناصر و ویژگی های گسلالف ) شیب و امتداد گسلدر حالت کلی سطح گسل را می توان به صورت یک سطح مستوی در نظر گرفت ، لذا شیب و امتداد ان را همانند شیب و امتداد طبقات اندازه گیری می نمایند . در حالت کلی ، امتداد گسل ، امتداد یک خط افقی در سطح گسل است ، که مقدار ان نسبت به شمال بیان می شود .زاویه بین سطح افق و سطح گسل را شیب گسل می نامند .ب ) کمر بالا و پائینقطعه ای واقع در بالای سطح گسل بنام کمر بالا و قطعه پائین ان بنام کمر پائین نامیده می شود . بدیهی است این تعاریف در مواردی صادق است که گسل قائم نباشد زیرا در این حالت بالا و پائین صفحه گسل مفهومی نخواهد داشت .ج ) اثر گسلمحا تقاطع صفحه گسل با سطح زمین بنام اثر گسل یا خط گسل نلمیده می شود . خط گسل در بسیاری حالات یک خط مستقیم است اما در مواردی که شیب صفحه کم بوده و پستی و بلندی سطح زمین زیاد باشد ، ممکن است به حالت نامنظم دیده شود .د ) زاویه ریک یا پیچاین زاویه عبارت است از زاویه بین خطی که اثر حرکت گسل را در روی صفحه ان نشان می دهد یا خط افقی که در صفحه گسل قرار دارد .ه ) زاویه میلزاویه های بین خط موجود در صفحه گسل با صفحه افقی را زاویه میل نامند .● تقسیم بندی هندسی گسل ها
الف ) گسل امتداد لغزگسلی است که در ان لغزش کلی به موازات امتداد گسل می باشد در این حالت لغزش کلی گسل معادل لغزش امتدادی بوده و در جهت شیب ، مولفه لغزش وجود نخواهد داشت . همچنین زاویه ریک لغزش کلی در این حالت معادل صفر خواهد بود .ب ) گسل شیب لغزگسلی است که در ان لغزش کلی در جهت شیب سطح گسل می باشد به عبارت دیگر در مورد این گسل ها . لغزش کلی و شیبی با یکدیگر مساوی بوده و مولفه لغزش امتدادی معادل صفر خواهد بود زاویه ریک لغزش کلی در مورد این دسته از گسل ها معادل ۹۰ درجه است .ج ) گسل مورب لغزدر این دسته از گسل ها ، لغزش کلی نسبت به امتداد یا شیب به سطح گسل مورب می باشد . بدیهی است در این گسل ها لغزش کلی دارای هر دو مولفه امتدادی و شیبی خواهد بود . زاویه ریک لغزش کلی در این حالت از صفر بیشتر و از ۹۰ درجه کمتر می باشد .