موزه واتیکان (Musei Vaticani) كه یکی از عظیمترین و غنیترین موزههای جهان است در سال 1506 تاسيس شد
موزه واتیکان یکی از دیدنیهای اصلی شهر واتیکان است. این موزه که آثار هنری و تاریخی بینظیری را که مرتبط با مسیحیت و مذهب کاتولیک است در خود جای داده، سالیانه پذیرای حدود ۴ میلیون بازدید کننده است.
این موزه در سال ۱۵۰۶ میلادی توسط پاپ ژولیوس دوم بنیان نهاده شد. موزه واتیکان ساختمانی در داخل کشور واتیکان است که شامل چند مجموعه موزه است و از بخشهای متنوعی تشکیل شده و آثاری از تمدنهای مختلف در بر دارد.
بخش اصلی آن از هنر عمومی و تندیسها و پیکرههای بسیاری تشکیل شده و آثار هنری بسیاری از کلیسای کاتولیک روم را به نمایش گذاشته است.
پاپ ژولیوس دوم این موزه را در قرن شانزدهم (سال ۱۵۰۶ میلادی) تأسیس کرد. سالانه از این موزه بیشتر از 5 میلیون نفر بازدید میکنند. ورودی برای هر نفر 14 یورو است بخش اصلی درآمد واتیکان از این موزه تامین میشود.
موزه واتیکان اکتبر سال 2006 پانصدمین سالگرد تأسیس خود را با گشایش دائمی حفاری قبرستان واتیکان جشن گرفت. امروزه مجموعه موزه واتیکان ترکیبی از موزهها و گالریهای مختلف پاپی هستند که تحت حمایت پاپ کلمنت چهاردهم (1769-1774) و پاپ پیوس ششم (1775-1799) آغاز به کار کردند.
قسمت موزه پروفین لاتران دربرگیرنده تندیسهای باستانی (به ویژه تابوتهای سنگی مرمر یک دست) و سنگ نوشتههایی از دوران مسیحیت باستانی است.
در سال 1910 و دوران پاپ سنت پیوس دهم (1903-1914) گالری سنگشناسی عبری در داخل موزه پیوکریسشن شکل گرفت که دربرگیرنده 137 سنگ نوشته عبری از گورستانهای باستانی در رم است و بعدها توسط پاپ ژان بیست و سوم (1958-1963) از قصر لاتران به ساختمان داخلی واتیکان منتقل و در سال 1970 افتتاح شد.
این موزه همچنین دربرگیرنده مجموعه مختلفی از پردههای منقوش و قالیچهنماهایی از قرن پانزدهم و هفدهم و همچنین مجموعهای از نقشهها و نقاشیهای مختلف ایتالیا است. در داخل موزه واتیکان بیش از هرجای دیگری در جهان آثار برهنه وجود دارد.
بخش تاریخی موزه واتیکان نیز در سال 1973 پایهگذاری شد که دربرگیرنده مجموعهای از پرترههای پاپی و اشیاء سپاه نظامی پاپی و همچنین اشیایی برای مراسم و تشریفات خاص است که دیگر استفاده نمیشود. موزه اتومبیل و کالسکه نیز بخشی از موزه تاریخی واتیکان است.
شهر واتیکان با دو کیلومتر طول و هزار نفر شهروند- کوچکترین کشور مستقل جهان - در سال ۱۹۲۹ طبق عهدنامه لاترن (Lateran Treat) تأسیس شد. کشور و یا به عبارت بهتر شهرک واتیکان تقریبا در مرکز شهر رم واقع شده است. این شهر مانند ارگ و یا قلعه توسط دیوارهای مربوط به قرون وسطایی احاطه شده است و ۶ دروازه دارد.
کشیشها و پدران روحانی برای چندین قرن مانع هر گونه بروز خلاقیت و هنر بودند. آن دوره سیاه تاریخی به نام قرون وسطی یادآور حوادثی مانند دادگاههای تفتیش عقاید، سوزاندن و کشتن بود.
محاکمه گالیله و سوزاندن جرنوبرنادو نمونههایی از این رویدادهای سیاه است که بار سنگین آن را برای همیشه واتیکان بردوش دارد. اما با ظهور دوره نوگرایی، هنر در همه زمینه بویژه در نقاشی و ترسیم، شکوفایی یافت. تعدادی از معروفترین هنرمندان و معماران دوره رنسانس ایتالیا برای ساختن بناهای واتیکان توسط پاپ به کار گماشته شده بودند.
کتابخانه واتیکان و بخشهای متنوع موزه آن حاوی اطلاعات تاریخی است که به لحاظ علمی و فرهنگی بسیار ارزشمند است. در سال 1984 سازمان جهانی یونسکو، تمام شهر واتیکان را در فهرست مناطق تاریخی خود ثبت کرد و تنها نمونهای است که در آن کل یک کشور بهعنوان اثری تاریخی ثبت میشود.
در موزه واتیکان نیز آثاری از تمدن پارسی وجود دارد. در این موزه همچنین سه کره جهان مربوط به سالهای 1560 تا 1800 وجود دارد که اگرچه در آنها همچون سایر نقشههای قرون 16 و 17 ، قاره آمریکا و اقیانوسیه وجود ندارند اما در هر سه کره نقشه ایران با نام پارس و معادل لاتین خلیج فارس( سینوس پرسی) وجود دارد.
یک نقشه نیز روی چرم به سبک نقشههای باستانی بطلمیوسی وجود دارد که در آن نیز معادل خلیج فارس (سینوس پرسی) وجود دارد. یک نقشه روی چرم نيز وجود دارد که کار هنرمند لئوناردو داوینچی است و نام ایران را با نام امپراتوری پارس دارد.
اصولا نقشههای فعلی موجود در جهان قدمتی بیشتر از 500 سال ندارند حتی آنهایی که بر اساس نقشههای بطلمیوس و نقشه نگاران باستان ترسیم شدهاند مربوط به همین 5 قرن اخیر هستند و اصل هیچیک از نقشههای منسوب به علمای یونان و روم در اختیار نیست.
در آخرین یکشنبه هر ماه، موزه واتیکان درهایش را برای بازدیدکنندگان به صورت مجانی باز میکند. صف مردمی که خواهان بازدید از موزه واتیکان در آخرین یکشنبه هرماه هستند، به حدی طولانی میشود که از چندین خیابان میگذرد.