دانش مالي تحليل اوراق بهادار (مطالعات مالي) بهار 1390; 4(9):147-192.
بررسي تطبيقي كارآمدي نظريه هاي ارزي در پيش بيني تغييرات نرخ ارز در بازار تبادلات بين المللي ارز
تقوي مهدي,خدام محمود*
* دانشگاه آزاد اسلامي، واحد علوم و تحقيقات تهران
شناخت ماهيت پديده ها و روابط بين آنها همواره يکي از مهم ترين کارکردهاي علم است که به کمک آن انسان قادر به تفسير، کشف و تبيين رفتار و روند آنها جهت پيش بيني و تغيير مي گردد. تئوري هاي علمي نيز که خود حاکي از تعريف نوع روابط بين پديده ها هستند در طول زمان نزج گرفته و به کمک برخي از مطالعات و تطبيق شواهد جديد با تئوري ها، اثبات و يا ابطال گرديده اند. برخي ديگر از مطالعات نيز به مقايسه و تطبيق آنان پرداخته و کارآمدي هريک را نسبت به ديگري سنجيده اند. تا مشخص نمايند در يک دوره زماني مشخص، کدامين مدل تفسير، تبيين و پيش بيني روابط را بهتر از مدل هاي ديگر ارائه مي دهد.
بازار ارز نيز همانند بسياري از پديده هاي اقتصادي، بستري براي انديشه هاي آزاد اقتصاددانان و شکل گيري تئوري هاي اقتصادي آنان فراهم نموده است، به طوري که در پارادايم هاي مختلف فکري هر يک از نظريه پردازان چرائي رفتار نرخ ارز و عوامل تاثيرگذار بر نيروهاي عرضه و تقاضا را در اين بازار مورد تجزيه و تحليل قرار داده اند.
در اين تحقيق با استفاده از تحليل رگرسيون و چندين متغير پيش بين (مستقل)، سعي مي شود متغير ملاک (وابسته) در مدل هاي مختلف ارزي که شامل نظريه هاي ارزي «تئوري پولي با قيمت انعطاف پذير»، «تئوري برابري قدرت خريد»، «تئوري ماندل - فلمينگ» و «تئوري بازار دارايي ها» است توسط روش هاي اقتصاد سنجي تعيين و تصريح گردد و پس از مشخص کردن ضرايب تحليل رگرسيوني در مشاهدات تاريخي پيش بيني نرخ ارز پوند به دلار به عنوان مورد مطالعه براي دوره خارج از نمونه انجام گيرد. متغير وابسته در کليه مدلها مورد پوند به دلار بوده و متغيرهاي مستقل در هر يک از مدلها با توجه به مباني نظري آن متفاوت است براي مثال در مدل برابري قدرت خريد متغير وابسته لگاريتم سري زماني پوند به دلار در محدوده زماني
1988/01/01 تا 2008/06/01 به صورت ماهانه بوده و متغير وابسته نيز تفاوت لگاريتم شاخص بهاي خرده فروشي کشورهاي انگلستان و آمريکا است. در مجموع اطلاعات استفاده شده در اين تحقيق در محدوه زماني 1988/01/01 تا 2008/06/01 به صورت ماهانه براي مدلهاي چهارگانه تعريف گرديده اند. از اطلاعات سال هاي 1988 تا پايان سال 2005 به عنوان داده هايي براي استخراج مدل و از داده هاي تاريخ 2006/01/01 تا 2008/06/01 به عنوان داده هاي خارج از نمونه جهت تعيين توان و کارآمدي مدل ها در پيش بيني و تخمين نرخ ارز استفاده گرديده است. داده هاي خارج نمونه در حقيقت در راستاي ارزيابي توان مدل در پيش بيني مورد استفاده قرار گرفته اند بدين معني که مدل استخراجي از داده هاي تاريخي براي بازه زماني خارج نمونه داراي يک پيش بيني و داده هاي خارج نمونه بيانگر واقعيت رخ داده است که بر اساس معيارهاي مختلف که شامل «ريشه ميانگين مربعات خطاها»، «ميانگين قدرمطلق خطاها»، «ميانگين درصد مطلق خطاها» و «ضريب تايل» در داده هاي خارج از نمونه است، انحرافات و ميزان آن در هر يک از مدلها مورد مقايسه ارزيابي قرار گرفته است. درکليه معيارهاي ارائه شده مدل ماندل - فلمينگ از قدرت پيش بيني بالاتري نسبت به ساير مدلها برخوردار بوده است و اين بدان معناست که رشد نسبي پول داخلي (انگلستان) نسبته به پول خارجي (ايالات متحده آمريکا) و رشد نسبي توليد داخلي نسبت به توليد خارجي در سري زماني داده هاي ارائه شده رفتار متغير وابسته که نرخ پوند به دلار بوده است را بهتر از ساير متغيرها توضيح داده و الگوي مبتني بر اين متغيرها در مدل ماندل - فلمينگ از توانايي بيشتري در پيش بيني نرخ ارز نسبت به ساير مدلها برخوردار بوده است.
كليد واژه: نرخ ارز، نرخ بهره، شاخص توليدات صنعتي، تئوري برابري قدرت خريد، تئوري پولي با قيمت هاي انعطاف پذير، تئوري بازار دارائي ها، تئوري ماندل فلمينگ