دوستان عزیز در این تاپیک قرار هست مطالبی در مورد حشره شناسی قرار بدیم.
خوشحال میشم شما هم کمک کنین برای کامل کردن این تاپیک
ممنون از همگی
memolمدیر بخش کشاورزی
دوستان عزیز در این تاپیک قرار هست مطالبی در مورد حشره شناسی قرار بدیم.
خوشحال میشم شما هم کمک کنین برای کامل کردن این تاپیک
ممنون از همگی
memolمدیر بخش کشاورزی
حشرات و اهمیت آنها
علم حشره شناسی که به آن Entomology گفته می شود یکی از شاخه های علوم بیولوژی است.حشرات در حدود 350 میلیون سال در روی کره زمین زندگی می کردهاند و پرجمعیت ترین حیوانات زمین زی هستند . آنها تقریباً در تمام نقاط دنیا به غیر از دریاهای آزاد و بعضی از قسمتهای قطب زندگی می کنند. تا کنون نزدیک به یک میلیون گونه حشره شناخته شده و نامگذاری شده اند و شاید متجاوز از همین رقم هنوز ناشناخته باقی مانده اند.
بعضی از علل پایداری حشرات عبارتند از:
1- قدمت: Precedence
2- اندازه: Size
3- فراوانی: Abandance
4- قدرت سازش Adaptation:
5- استقامت Persistence:
6- داشتن اسکلت خارجی Exoskeleton:
7- بند بند بودن بدن Segmentation:
8- قدرت استحاله Metamorphosis:
9- قدرت پرواز و خاصیت گسترش Dispersion
معایب حشرات :
اول – حشرات باعث تخریب و خسارت انواع و اقسام گیاهان میگردند.
1- جویدن قسمتی از اندام گیاهان مثل ریشه ، ساقه ، برگ و.. که بیشتر در مورد لارو پروانه ها و سخت بالپوشان و حشرات اتفاق می افتد.
2- با مکیدن شیره گیاهان
3- با ایجاد سوراخ ، کانال ، حفره ، در داخل میوه ، تنه وسر شاخه درختان .
4- ایجاد گال و انواع بد شکلی در گیاهان .
5- از طریق تخم گذاری داخل شاخه و تنه گیاهان.
6- استفاده از قسمتی از گیاهان برای ساختن لانه و پناهگاه.
7- تزریق بزاق در داخل نسج گیاهی باعث ایجاد ناراحتی های فیزیولوژیک و بیماریهای توکسی کوژنیک می گردند.
8- با انتقال عوامل بیماری زای گیاهی از گیاهان بیمر به گیاهان سالم .
9- موجب ایجاد نژادهاو دورگه هائی در عوامل بیماری زا می گردند و در نتیجه مقاومت گیاهان میزبان را از بین می برند .
دوم- حشرات موجب آزار و ناراحتی انسان و نیز ایجاد خسارت روی جانوران اهلی و وحشی به شرح زیر می گردند:
1- تغذیه از خون انسان و یا ایجاد زخمهای سطحی
2- ایجاد صداهای ناراحت کننده
3- ایجاد بوهای زننده
4- ورود اتفاقی آنها به دهان – بینی - گوش و غیره
5- تخم گذاری زیر پوست و داخل گوشت بدن .
6- نیش زدن و تزریق بزاق سمی یا موهای سمی که در سطح بدن آنها وجود دارد.
7- با مسموم کردن جانوران ، وقتی این جانوران به طور اتفاقی آنها را می بلعند.
8- انتقال عوامل بیماریزای مختلف از افراد مریض به افراد سالم چه در انسان و چه در حیوانات اهلی.
9- خراب کردن و ایجاد خسارت به مواد انباری.
محاسن حشرات:
اول – جمع آوری یا تولید بعضی از اقلام اقتصادی:
1- ابریشم الیافی است که از بزاق کرم ابریشم تولید می شود و در اصل برای ساخت پیله بکار می رود.
2- موم که از ترشحات غده های زیر شکم زنبور عسل می باشد و در داو سازی و در صنایع شمع سازی کاربرد دارد.
3- لاک که از ترشحات غده های سطحی بدن بعضی از شپشک ها می باشد.
دوم – بدن حشرات گاهی دارای مواد مفیدی است که مورد استفاده صنعت پزشکی و غیره واقع می شود.
1- نوعی رنگ به نام cochineal lac دانه های رنگین بدن نوعی شپشک میباشد که روی کاکتوس زندگی می کند.
2- کانتاردین ماده ای است که در پزشکی مصرف دارد و از بدن گونه هایی از سخت بالپوشان از خانواده Cantharidae استخراج می شود.
3- عده ای زیادی از حشرات به حالت لاروی برای طعمه ماهیگیری بکار میروند و به همین منظور پرورش داده می شوند و در اختیار ماهیگیران قرار می گیرند.
سوم – حشرات بعضی از مواد با ارزش گیاهی را جمع آوری می کنند ، میپرورانند و برای خود انبار می کنند . مثل جمع آوری گرده و شهد گلها و تولیدعسل
چهارم – حشرات با ایجاد گال که نوعی تغییر شکل بافت گیاه است محصولات صنعتی و دارویی به وجود می آورند.
پنجم – حشرات با گرده افشانی موجب بهبود کمی و کیفی محصولات کشاورزی می شود .
ششم – حشرات منابع غذایی مهم برای انسان و بعضی از دامها هستند.
1- ملخ و لارو بعضی پروانه ها مورد استفاده انسان قرار می گیرد و راه تازه ای برای جبران کمبود مواد غذایی می باشد که در آینده به وسیله بعضی از دانشمندان پیشنهاد شده است.
2- عده ای زیادی از حشرات خوراک ماهیان هستند و در پرورش مصنوعی ماهی از اهمیت ویژه ای برخوردارند.
هفتم – عده ای زیادی از حشرات دشمنان طبیعی آفات گیاهان زراعی هستند و به نحو قابل توجهی مانع خسارت آنها می شوند که به دو دسته تقسیم می شوند:
1- پارازیت یا انگل ها که قسمتی یا تمام زندگی خود را در داخل یا روی بدن حشره آفت (میزبان) می گذرانندو باعث ضعف یا اغلب انهدام حشره زیان آور می گردند.
2- پرداتور یا شکارچی که حشرات زیان آور را شکار می کنند.
هشتم – حشرات موجب تخریب علف های هرز می شوند .
نهم – حشرات یکی از بهترین مواد آزمایشگاهی هستند و در مطالعات بیولوژیک و بخصوص علم ژنتیک کمک بسیار زیادی می کنند. مثل مگس سرکه
دهم – حشرات در از بین بردن لاشه جانوران مرده ، فضولات دامها و در نتیجه کمک به بهداشت محیط اهمیت قابل توجه دارند
مورفولوژی ، تشریح و فیزیولوژی
اول - ساختمان خارجی بدن حشرات Morphology:
بدن حشرات از سه قسمت سر ، سینه و شکم تشکیل شده است جلد بدن در حشرات به منزله اسکلت خارجی است و بدن را در برابر عوامل نامساعد طبیعی محفوظ نگه می دارد ، از خیس شدن در آب ، خشک شدن در نتیجه تبخیر زیاد ، حمله عوامل بیماری زا ، صدمات و ضربات خارجی مصون می دارد و به حشره امن زندگی در شرایط بسیار متفاوت محیط خارج را می دهد.
الف – جلد و مشتقات آن :
جلد از دو طبقه کوتیکول و هیپودرم تشکیل یافته است
1- کوتیکول: یا پوست شامل سه لایه کوتیکول روئی ، میانی و درونی است .
کوتیکول روئی یا خارجی Epicuticule به وسیله غده هیپودرمی ترشح می شود و فاقد کیتین و متشکل از ترکیبات گوگردی ، ازته ، مواد چربی و کوتیکولین است و وظایف مختلفی نظیر محافظت ، تزئین و غیره را انجام می دهد. این لا یه شامل : سیمان ، موم ، پلی فنول و کوتیکول می باشند.
کوتیکول میانی Exocuticule معمولا به رنگ تیره و به ضخامت چند میکرون و خیلی سخت است. این طبقه از لایه های کیتین و آرتنوپودین به طور متناوب تشکیل شده است .
کوتیکول درونیEndocuticule در زیرکوتیکول میانی قرار گرفته و ماده اصلی تشکیل دهنده آن کیتین است و از نظر ساختمانی شباهت زیادی به کوتیکول میانی دارد با این تفاوت که در میانی رنگ دانه های تیره و ساختمان متراکم تر وجود دارد.
2- هیپودرم یا بشره :شامل سلولهای مکعبی است که در زیر کوتیکول درونی و در روی یک لایه نازک به نام غشاء قاعده ای قرار دارد و محتوی رنگ دانه های مختلف و غده های ترشحی جلدی است که مواد مختلف نظیر ، موم ، لاک و غیره را ترشح می نماید . و ظایف حسی جلد به وسیله سلولهای حسی اپیدرم و رشته های عصبی انجام می شود. عموماً کوتیکول از قطعات سختی به نام اسکلریت تشکیل یافته که به وسیله شیارها یا قسمتهای نرم و قابل ارتجاع غشاء بین حلقه ای Coria به همدیگر متصل می شوند و قدرت تحرک در قسمتهای مختلف بدن بستگی به رشد این غشاء دارد ، به طوری که در جلد ظاهراً حالت مفصلی مشاهده می گردد ، در حلقه های شکم بین اسکلریت ها عریض بوده و در نتیجه قدرت تحرک نامحدود است . وجود غشاء بین حلقه ای در بدن حشرات از نظر حرکت قسمتهای مختلف بدن نسبت به هم ، حرکات تنفسی ازدیاد حجم شکم و غیره اهمیت دارد. خطوط بین اسکلریت ها را درز Suture می نامند. قطعات کیتینی در داخل دارای تا خوردگیهائی بنام آپودم می باشند که از نظر اتصال ماهیچه ها و استحکام بدن اهمیت دارند.
3- تزئینات جلد: سطح خارجی بدن حشرات دارای تزئینات مخصوصی مثل خار، فلس ، دندانه ، برجستگی های کنگره ای و دکمه ای و یا به صورت شاخ است و گاهی این برجستگی ها به رشته های عصبی مربوط بوده و زائده های حسی را به وجود می آورند. رنگهای مختلف بر اساس دو منبع فیزیکی و شیمیایی ایجاد می شود . شدت رنگ فیزیکی به ضخامت جلد کیتینی و عوامل محیطی مثل زاویه تابش نور و رطوبت و غیره بستگی دارد و رنگهای فیزیکی بیشتر در پروانه ها که سطح بدن آنها از فلس پوشیده شده دیده می شوند . رنگهای شیمیایی در نتیجه وجود رنگدانه ها در لایه کوتیکول میانی و سلولهای هیپودرمی جلد هستند ، از قبیل رنگهای قهوه ای ، سیاه قرمز ، نارنجی سبز و... و متغیر بوده و به عوامل داخلی و خارجی مثل رژیم غذایی و آب و هوا تغییر پیدا می کند. رنگ و نقش و نگارها در بعضی حشرات مثل کفشدوزک مبدا ارثی دارد.
ب – ماهیچه ها : ماهیچه های بدن حشرات بر دو نوع هستند : دسته اول ماهیچه های اسکلت که معمولا ً از یک آپودیوم کیتینی به دیگری متصل می گردد و سبب انقباض و حرکت حلقهها می شود . دسته دوم ماهیچه های اعضای داخلی که مرکب از رشته های حلقوی و طولی است ، هر رشته ماهیچه دارای یک پوشش به نام سارکولم ((Sarcoleme و در داخل آن ماده قابل انقباض و چند هسته است . ماهیچه ها را با توجه به نوع عمل آنها ماهیچه های انبساط کننده ودور کننده و نزدیک کننده و بالابرنده نامگذاری کرده اند.
پ – ساختمان سر و ضمائم آن :
سر در حشرات به اشکال مختلف کروی ، بیضی ، مثلثی ، استوانه ای و قلبی مشاهده می شود و دارای یک سوراخ دهانی ، محل شروع لوله گوارش و یک سوراخ پشتی که محل عبور مری و زنجیر عصبی است می باشد . کپسول سر به صورت قطعه واحدی است که محتوی مغز و ماهیچه های ضمائم سر می باشد. فضای دخلی آن دارای قطعات کیتینی است به نام تانتوریوم که با لبه های داخلی اسکلریت ها مجموعاً اسکلت داخلی سر را تشکیل می دهند که دارای یک بازوی عقبی و دو بازوی جلویی است و از نظر اتصال ماهیچه های آرواره های بال و پائین و همچنین انبساط بخش جلوی لوله گوارش اهمیت دارد.
قسمتهای مختلف سر و محل قرار گرفتن آنها
1- فرق سر Vertex در قسمت فوقانی سر که دارای یک درز طولی است.
2- پشت سرOcciput ناحیه ای که بین سر و گردن قرار دارد.
3- گلو Galea قسمت تحتانی دهان و بعد از سر.
4- گیجگاه Tempora قسمت بالایی و طرفین سر و پشت چشم مرکب.
5- گونه Gena قسمت طرفین سر و زیر چشم های مرکب.
6- پیشانی Fornt بین دو چشم مرکب و گونه ها که چشم ساده میانی را در بر می گیرد.
7- قطعه زیر پیشانی Clypeus بعد از پیشانی و به وسیله شیاری از آن جدا می شود.
8- اعضاء حسی که شامل یک جفت شاخک ، یک جفت چشم مرکب و 1-3 عدد چشم ساده است.
9- قطعات دهان Mouth parts شامل لب بالا و پایین یک جفت آرواره بالا و پایین
10- گردن Cervix حد فاصل بین سر و قفس سینه واقع شده و ساختمان کیتینی یا غشائی دارد .
از نظر قرار گرفتن سر نسبت به محور بدن و طرز باز شدن دهان به طور کلی سه حالت زیر در حشرات مشاهده می شود:
پروگنات : Prognathus : در این حالت سر متوجه به جلو و دهان در امتداد محور طولی بدن قرار دارد مانند گوش خیزک .
اورتوگنات Orthognathus : دهان در زیر سر واقع شده و سر عمود به محور بدن می باشد مثل راست بالان.
اپیستوگنات Opistognathus : در این حالت سر متمایل به عقب و دهان در زیر سر قرار دارد ، نظیر شته ها و شپشکها
پیوستهای سر:
1- شاخکها :
آنتن یا شاخک عضوی است حسی ، که در تمام حشرات به استثنای حشرات راسته بی شاخکان و بعضی از لاروها در جلو سر وجود دارد . شاخکها دائماً در حرکت هستند و یکی از حساسترین اعضاء بدن و مجهز به ضمائم حسی مختلف نظیر حس شنوائی ، چشائی ، بویائی و تماسی هستند و از تعدادی مفصل تشکیل یافته که از نظر شکل و اندازه یکنواخت نمی باشند و شامل سه قسمت هستند.
(1) اسکاپ Scapus که اولین مفصل شاخک بوده و معمولاً بلندتر و عریضتر از مفصل های دیگر است.
(2) پدیسل Pedicellus که بعد از اسکاپ قرار دارد و دارای عضو مخصوص حسی به نام عضو جونسون می باشد.
(3) تاژک Flagellum که شامل بقیه مفصل های شاخک از مفصل سوم به بعد می باشد.
اشکال شاخک :
شاخک در حشرات به اشکال زیر دیده می شود.
1- شاخک دوکی Fusiform : که مفصل های ابتدائی و انتهایی شاخک کم عرض و مفصل های وسطی عریض تر است . مانند جنس Acridella
2- شاخک نخی Filiform: که مفصل های استوانه ای شکل و باریک است . مانند ملخ شاخ کوتاه
3- شاخک موئی Setaceous : که مفصل انتهایی شاخک (تاژک) باریک و به صورت موی بلند دیده می شود. مانند سوسری ها
4- شاخک تسبیحی Moniliform : که مفصل ها به شکل دانه های تسبیح به دنبال یکدیگر قرار دارند مانند موریانه ها .
5- شاخک چماقی Claviform: که عرض مفصلهای شاخک تدریجاً به طرف انتها افزایش می یابد ، مانند سوسکهای خانواده Cucujidae
6- شاخک سنجاقی Capitate : که چند مفصل انتهایی شاخک پهن و به شکل سر گرز یا سنجاق شده است مانند سوسکهاس خانواده Scolytidae
7- شاخک اره ای Serrate : که کنار خارجی مفصلهای شاخک مجهز به دندانه های کوتاه و مثلثی شکل است مانند سوسکهای خانواده Buprestidae
8- شاخک زانوئی Geniculate : که در این نوع شاخک ها اسکاپ طویل و در محل اتصال به پدیسل زاویه ای تشکیل می دهد. مثل مورچه ها
9- شاخک ورقی Lamellate: که چند مفصل انتهایی شاخک پهن و مانند پره های بادبزن فرنگی رویهم قرار می گیرند نظیر سوسک کرم سفید ریشه
10- شاخک شانه ای Pectinate , Bipectinate که کنار خارجی مفصل های شاخک دارای دندانه بلند است ، اگر یک طرف شاخک دندانه دار باشد Pectinate ، شاخک به شکل شانه یک طرفه است مانند سوسک گوزن پرنده و چنانچه دو طرف شاخک مجهز به دندانه باشد Bipectinate به شکل شانه دو طرفه است مثل پروانه ابریشم.
11- شاخک میله ای Stylate : که مفصل سوم یا مفصل انتهائی شاخک مجهز به یک زائده میله ای شکل است به نام Stylate مانند شاخک بعضی از مگسها.
12- شاخک مودار Aristate: شاخک معمولا کوتاه و سه مفصلی است و مفصل سوم دارای موی درشتی به نام Arista است نظیر غالب مگسها.
13- شاخک پروش Plumose که یک طرف یا دو طرف مفصلهای شاخک مجهز به رشته های طویل و گاهی متراکم می باشد نظیر شاخک پروانه پر طاووس گلابی ونر بعضی از پشه ها.
قطعات دهان :
قطعات دهان در حشرات بسته به رژیم غذایی و فیزیولوژی گونه های مختلف متفاوت بوده و بطور کلی تیپهای ساختمانی ساینده(ملخ) – زننده(پشه) – مکنده (پروانه) – لیسنده(مگس) – مخطط (زنبور عسل ) مشاهده می شود.
تیپ ساینده Chewing – این تیپ ، در حشرات راستهThysanura ، راست بالان ، سخت بالپوشان ، لارو پروانه ها و غیره مشاهده می شود و از قطعات زیر تشکیل یافته است :
1- لب بالا Labrum : در زیر Clypeus قرار دارد و سطح داخلی آن اپی فارنکس نامیده می شود.
2- آرواره بالا Mandible : که به شکل هرم مثلثی که لبه داخلی آن دندانه دار است و به تعداد یک جفت در زیر لب بالا قرر گرفته و عمل قرار گرفتن و خورد نمودن مواد غذائی را انجام میدهند.
3 – آرواره پائین Maxilla : که به تعداد یک جفت در زیر آرواره های بالا قرر دارد و از قطعات زیر تشکیل شده است : پایه Cardo در قاعده آرواره های پائین که به وسیله یک برآمدگی به تانتوریم متصل می گردد. تنه Stipesکه به شکل قطعه بزرگی است و لبه داخلی آن به نام internal lobe یا Lacinia مرسوم است و معمولا مجهز به مژه یا خار می باشد . لبه خارجی آن External lobe یا Galea نامیدهمی شود و همچنین دارای یک پالپ چند مفصلی است .
4- لب پائین Labium که قسمت متحرکش به صورت قطعه ای بزرگ و قلبی شکل است و دو لبه داخلی آن تشکیل دو زبانه به نام گلوسا را می دهد که در بعضی حشرات مثل زنبور عسل با هم یکی شده و قطعه نسبتاً بزرگی به نام زبان یا Ligula را بوجود می آورد.لبه های خارجی تشکیل زبانه های خارجی یا پاراگلوسا را می دهند که پالپهای لب پائین در طرفین آن قرار دارند.
5- هیپوفارنکس: یک زائده زبان مانندی است که در جلو و یا بالای لب پائین و آرواره پائین قرار گرفته که عضو چشائی بوده و مجاری غدد ترشحی بزاق در زیر قاعده آن باز می شوند.
تیپ زننده (مکنده زننده) Piercing – Sucking در این تیپ آرواره های بالا و پائین به صورت میله ای باریک به نام استایلت تغییر شکل داده و برای سوراخ کردن پوست بدن حیوانات و یا بافتهای گیاهان به منظور مکیدن خون و یا شیره گیاهان مورد استفاده قرار می گیرد. این میله ها کیتینی و فاقد مو و فلس هستند . در خرطوم مفصلی ها لب پائین به شکل غلاف طویل و ناودان مانندی است که میله ها را در بر می گیرد و آرواره های بالا و پائین به هم چسبیده و دو کانال فوقانی و تحتانی را بوجود می آورند که از کانال تحتانی موسوم به کانال بزاقی آب دهان حشره در بافتهای نباتی و یا بدن حیوانات وارد شده و سبب رقیق شدن شیره نباتی و یا جلوگیری از انعقاد خون می شود و بسهولت از کانال فوقانی به نام کانال غذائی به طرف دهان حشره جریان پیدا می کند . لب بالا به صورت قطعه کوچکی قسمتی از خرطوم را می پوشاند .
تیپ مکنده Siphoning - این تیپ قطعات دهان در پروانه ها مشاهده می گردد در این حشرات خرطوم از اتصال دو لبه خارجی آرواره های پائینی به وجود می آید و مجرای بین آنها برای مکیدن مایعات بکار می رود و مجهز به اعضاء حسی متعدد و گاهی زائده های کیتینی است که برای جویدن بافتهای گیاهی بکار می رود. لب پائین به صورت یک صفحه غشائی کوچک و ساده بوده و در طرفین آن پالپ های سه مفصلی قرار دارند ، لب بالا به صورت یک رشته نازک عرضی تغییر شکل داده و آرواره های بالا خیلی کوچک و یا بکلی از بین رفته اند.
تیپ لیسنده Sponging – حشرات لیسنده معمولا ً با خرطوم خود از مایعات تغذیه می کنند . این خرطوم زانویی شکل و متحرک و از رشد لب پایین بوجود آمده است و قاعده آن Rostrum و انتهای آن Haustellum نامیده می شود. و در انتهای قسمت هوستلوم یک قطعه اسفنجی به نام Labella مشاهده می گرددکه سطح آن مجهز به شیارهای متعدد است و هنگام تغذیه با فشار دادن قسمت اسفنجی شیارهای مزبور پر از مایع می شوند و این کانالها در انتها به کانال غذائی مربوط می گردند. کانال غذایی از اتصال دو میله Stylet که یکی از رشد طولی لب بالا و دیگری از رشد زائده لب پائین بوجود آمده است .
تیپ مخطط Chewing – Lapping این تیپ قطعات دهان مخصوص راسته بال غشائیان یا زنبورها می باشد در زنبور عسللب بالا و آرواره های بالا نظیر تیپ ساینده رشد معمولی داشته و لب بالا کوچک و هلالی و یا مستطیلی شکل و آرواره های بالا خمیده و دندانه دارند . خرطوم از رشد طولی آرواره های پائین و لب پائین بوجود آمده است در آرواره های پائین پایه قوسی شکل ، تنه کشیده و ضخیم ، لبه های خارجی خنجری شکل و لبه های داخلی از بین رفته و یا به صورت قطعه کوچکی در قاعده لبه خارجی دیده می شوند . در لب پائین چانه مثلثی شکل و زبانه های داخلی یا گلوسا قطعه طویلی به نام زبان یا Ligula را می سازندو زبانه های خارجی یا پاراگلوسا به صورت یک قطعه کوچک در قاعده آن دیده می شوند .زبان قابل انعطاف و دارای مجرای ترشحی بزاق است.
ت – قفسه سینه Thorax و ضمائم آن :
قفس سینه از جلو به گردن و از عقب به شکم اتصال دارد و از سه حلقه پیش قفس سینه – میان قفس سینه و پس قفس سینه تشکیل یافته در حشرات بالدار دومین و سومین حلقه قفس سینه – مجهز به بال می باشند . در حشرات با پروازهای طولانی و سریع میان قفس سینه به علت رشد فوق العاده ماهیچه های مربوط به بالها بیش از دو حلقه دیگر بزرگ شده و بر عکس در حشرات دونده و یا کم پرواز رشد پیش قفس سینه بیشتر از میان قفس سینه است .
هر یک از حلقه های قفس سینه از دو نیم حلقه پشتی ، شکمی و قطعات پهلوئی تشکیل یافته است . به دنبال هر یک از گرده ها یک قطعه پس گرده وجود دارد که در اصل همان Acrotergite می باشد. هر یک از گرده ها از سه قسمت پیش گرده سپر و سپرچه تشیل یافته و قسمت سپرچه در بعضی از حشرات مانند بعضی از سن ها رشد زیاد کرده و گاهی تمام شکم را می پوشاند.
سه نیم حلقه زیرین قفس سینه بترتیب به نامهای پیش سینه Prosternum ،میان سینه Mesosternum و پس سینه Metasternum نامیده می شود و هر یک از آنها به نوبه خود از قسمتهای Sternum . Sternellum .Presternum تشکیل یافته است.قطعات پهلوئی در طرفین سبب اتصال گرده ها به سینه ها می گردند و هر یک از قطعات پهلوئی از دو قطعه جلوئی و عقبی تشکیل یافته است . در حشرات استیگمات های قفس سینه ای در قسمت های پهلوئی ، میان و پس قفس سینه قرار دارند .
ضمائم قفس سینه عبارتند از:
1- پاها (Legs):
پاها از ضمائم قفس سینه و عضو اصلی حرکت و راه رفتن حشرات می باشند و بسته به شرایط زندگی زندگی تغییرات ساختمانی در آنها مشاهده می شود . تعداد پاهای سینه در حشرات سهخ جفت (6عدد) می باشد و از این جهت آنها را شش پایان ( Hexapoda ) می نامند. هر پا از قسمتهای زیر تشکیل یافته است .
پیش ران – پی ران – ران –ساق – پنجه – پیش پنجه (پیش پنجه معمولاً دارای یک جفت ناخن می باشد که در قاعده دارای اندامهای کیسه مانندی به نام بالشتک کناری و گاهی در فاصله آن زائده باریک و مو مانندی به نام بالشتک وجود دارد. )
رشد قسمتهای مختلف پا در تمام حشرات یکسان نبوده و بر حسب محل زندگی و نوع فعالیت حشره متفاوت است . اشکال عمده پا به قرار زیرند
(1) پاهای دونده – در این تیپ پا ، ران و ساق طویل و باریک می باشند مانند سوسری ها
(2) پاهای رونده – پاهای کوتاه ، ران و ساق قوی و پنجه پهن است مانند سخت بالپوشان
(3) پاههای کننده – در حشرات با پاهای کننده ساق پاهای جلوئی و گاهی پنجه پهن و مجهز به دندانه های تیز است مانند آبدزدک .
(4) پاهای جهنده – در ملخ ران پاهای عقب طویل و عریض و ساق آنها بلند است .
(5) پاههای شکاری – در پاههای جلوئی ران پا مجهز به خارهای بلند و دارای شیاری است که ساق پا در صورت لزوم در آن قرار می گیرد و همچنین ساق مجهز به دندانه یا خار است مانند شیخک
( 6) پاهای شناوری – در حشرات آبزی پاها به شکل پارو در آمده و ران و ساق پهن ، طویل و پوشیده از موهای متراکم است مانند سن های آبی