تحقیقات نشان داده است که۲۰ درصد جمعیت جهان دچار اختلالات جنسی است. بسیاری از اختلالات جنسی مانند فقدان میل جنسی، ناتوانی جنسی، ارضای زودرس، خستگی در رابطه زناشویی، ناباروری و دیگر مسایل ریشه در عدم تعادل مواد شیمیایی و هورمون‌ها در بدن دارد.
تحقیقات نشان داده است که۲۰ درصد جمعیت جهان دچار اختلالات جنسی است. بسیاری از اختلالات جنسی مانند فقدان میل جنسی، ناتوانی جنسی، ارضای زودرس، خستگی در رابطه زناشویی، ناباروری و دیگر مسایل ریشه در عدم تعادل مواد شیمیایی و هورمون‌ها در بدن دارد. یکی از عواملی که بر تمایلات جنسی اثر می‌گذارد رژیم غذایی است. رژیم غذایی نامناسب می‌تواند باعث کاهش میل جنسی شده و هر چه فرد غذای مقوی‌تری مصرف کند، توانایی او در رابطه زناشویی بیشتر می‌شود. یک رژیم مدیترانه‌ای که شامل غلات، میوه‌جات، سبزیجات، گردو و روغن زیتون است و همچنین مصرف مقادیر کم شکر، غلات بدون سبوس و غذاهای آماده می‌تواند قوای جنسی را افزایش دهد. در این شماره درباره نقش تغذیه در بهبود فعالیت زناشویی می‌نویسیم...
عملکرد جنسی توسط غدد درون‌ریز کنترل می‌شود. این غدد هورمون‌های خاصی ترشح می‌کنند. برای اینکه این غدد بتوانند درست عمل کنند، نیاز به مواد مغذی خاصی دارند. یکی از مهم‌ترین غددی که در تولید مثل نقش دارد، غده هیپوفیز است. نقصان در ترشح این غده می‌تواند منجر به نقص در اندام‌های تناسلی، یائسگی زوردرس در زنان و ناتوانی جنسی در مردان شود. از غدد دیگر غده فوق کلیه است که مقدار کم اما مهم از هورمون‌های جنسی را تولید می‌کند و فرسودگی آن می‌تواند به ناتوانی جنسی یا عدم میل جنسی منجر شود.
غده هیپوفیز برای عملکرد خود به ویتامین‌های گروه B، اسید پانتوتنیک، ویتامین E و روی نیاز دارد. غده فوق کلیه نیز به ویتامین‌هایA، B، E، C و اسیدهای چرب اشباع نشده نیاز دارد.

● ویتامین‌ها؛ مواد غذایی حیاتی
ویتامین Aاز ویتامین‌های محلول در چربی است که نقش اساسی در تولید مثل ایفا می‌کند. این ویتامین در سیب زمینی شیرین، هویج، کلم پیچ، شلغم، اسفناج، بروکلی، کاهو، فلفل قرمز و انبه یافت می‌شود. از ویتامین‌های گروه B تیامین(B۱)، ریبوفلاوین (B۲) ونیاسین (B۳) برای میل جنسی طبیعی، لازم است البته ویتامین‌های B۵، B۶، B۱۲ نیز برای کاهش استرس و تنظیم سطح هورمون‌های بدن لازم‌اند. ویتامین B۳(نیاسین) باعث اتساع عروق شده و گردش خون را بهبود می‌بخشد. این ویتامین همچنین باعث ساخته شدن هورمون‌های جنسی می‌شود. مصرف نیاسین نیم ساعت قبل از فعالیت‌های جنسی، هیجان مربوطه را افزایش می‌دهد. ویتامین B۶از افزایش میزان پرولاکتین که خود باعث کاهش میل جنسی می‌شود، جلوگیری می‌کند. پس به طور کلی ویتامین‌های گروه B جهت سلامت تولید مثل لازم‌اند. منابع سرشار از ویتامین‌های گروه B عبارتند از غلات سبوس دار، تخم مرغ، حبوبات (نخود و لوبیاو...)، محصولات سویا، ماهی سالمون و دیگر ماهی‌های آزاد، انواع مغزها به صورت خام، کلم بروکلی، گوشت کم چرب و موز. موز دارای آنزیم بروملین است که در افزایش میل جنسی مردان موثر است. همچنین سرشار از پتاسیم و ویتامین‌های گروه B است. باید توجه داشت که مصرف نوشیدنی‌های الکلی باعث از بین رفتن ویتامین‌های گروه B می‌گردد.
ویتامین Cجهت عملکرد سالم غدد جنسی لازم است. همچنین اسپرم‌ها را در برابر اثر رادیکال‌های آزاد که باعث چسبیدن و عدم تحرک آنها می‌شود، محافظت می‌کند. منابع سرشار از این ویتامین مرکبات، توت‌فرنگی، کیوی، هلو، انبه، گوجه فرنگی و سبزی‌ها برگ تیره است. ویتامین Eبه تولید هورمون‌های جنسی کمک کرده و گردش آنها را بهتر می‌کند. همچنین اکسیژن لازم برای اندام‌های تناسلی را فراهم می‌کند و باعث بهبود استقامت جنسی و رسیدن به ارگاسم (اوج لذت جنسی) می‌شود. ویتامینE در مغزها، حبوبات، غلات سبوس‌دار، میوه‌ها و سبزی‌ها یافت می‌شود.

● مواد معدنی؛ معدن انرژی
روی از آنتی‌اکسیدان‌هایی است که باعث درست کار کردن غده فوق کلیه می‌شود تا بتواند به اندازه کافی انرژی تولید کند. روی برای تولید تستوسترون و افزایش تعداد اسپرم لازم است. همچنین باعث افزایش استقامت در حین فعالیت زناشویی می‌شود و احساس خستگی را از بین می‌برد. در ضمن اسپرم را در برابر باکتری‌های واژن محافظت می‌کند. مقدار مورد نیاز روی ۴۰ میلی‌گرم در روز است. روی در صدف خوراکی بخارپز ، دانه‌های کدوتنبل، تخمه گل آفتابگردان، سیر و اسفناج یافت می‌شود. منیزیم استقامت ماهیچه‌ها را افزایش می‌دهد و باعث افزایش تمدد اعصاب لازم برای فعالیت زناشویی می‌‌شود. منابع غنی از منیزیم آجیل و غلات سبوس‌دار می‌باشند.
اسیدهای چرب ضروری در تولید هورمون‌های جنسی نقش دارند و همچنین به ذخیره کردن ویتامین‌های محلول در چربی مثل D، E وk کمک کرده و فرد را از نظر جنسی فعال نگه می‌دارند. اسیدهای چرب ضروری در گیاهان دریایی، دانه کتان، کنجد، بادام، جوانه گندم و کدو تنبل به وفور یافت می‌شود. ورزش باعث می‌شود که جریان هورمون‌ها در بدن به راحتی انجام گیرد. افرادی که ورزش می‌کنند، مقدار انرژی بیشتری داشته و در نتیجه از نظر جنسی فعال‌ترند.

● مواد غذایی و کاهش توانایی جنسی
مصرف بیش از حد نوشیدنی‌های کافئین‌دار از طریق فرسودگی غدد فوق کلیوی باعث کاهش میل جنسی می‌گردد. مصرف زیاد کافئین باعث خستگی مفرط می‌گردد و در نهایت موجب مصرف شدن تمام هورمون کورتیزول بدن می‌شود. این موضوع، خود موجب فرسودگی غددفوق کلیوی می‌شود و کاهش توانایی جنسی را به دنبال دارد.
مصرف بیش از حد چربی‌های اشباع شده باعث رسوب کلسترول در مویرگ‌های متعدد آلت می‌شود و جریان خون در آلت را با مشکل روبه‌رو می‌کند و در نتیجه فرد نمی‌تواند به محرک‌های جنسی صادره از مغز به درستی پاسخ دهد.
غذاهای بسته‌بندی شده، فست‌فود و غذاهای آماده دارای سطح بالایی از چربی‌های اشباع شده هستند. الکل همانند استروژن در زنان عمل می‌کند و اثر مخربی بر توانایی‌ جنسی مردان دارد و به ناتوانی جنسی و کوچک شدن بیضه‌ها در آنان منجر می‌شود. همچنین مصرف الکل علایم افسردگی و در نتیجه کاهش میل جنسی را به همراه دارد.
در طب سنتی ایران برای حفظ و دستیابی به سلامت توجه به شش اصل ضروری است که یکی از آنها «خوردنی‌ها و نوشیدنی‌ها» است. یکی از مشکلات و مسایلی که تغذیه در آن نقش مهمی ایفا می‌کند، مشکلات جنسی است با بررسی اجمالی در متون طب سنتی ایران، می‌توان به اهمیت غذاها بر عملکرد جنسی پی برد ولی باید توجه کرد که برخلاف تصور عامه، ساده‌انگاری در مورد آثار گیاهان و داروهای طب سنتی و غذاها بر عملکرد جنسی، اشتباه است چرا که پاسخ به غذا در هر فرد با فردی دیگر متفاوت است. بنا بر دیدگاه طب سنتی به علت تفاوت «مزاج» افراد و تفاوت در گرمی و سردی غذاها و نیز ماهیت بیماری و علت اختلال عملکرد جنسی، تجویز بدون بررسی غذا صحیح نیست. معمولا در این موارد نمی‌توان بدون تجزیه و تحلیل مشکل بیمار از غذاها و گیاهانی مانند خرما، نعناع، زعفران، سیر، بادام، کنجد، فندق، گردو، فلفل و نخود و... استفاده کرد. گرچه غذاها به طور موثری در افزایش و کاهش میل جنسی و یا توانایی جنسی موثر است ولی باید توجه کرد که گاهی مصرف طولانی‌مدت برخی از همین مواد خوراکی ساده و بدون رعایت اصول علمی تاثیرات نامطلوبی بر فرد گذاشته و چه بسا باعث تشدید مشکل بیمار می‌شوند. در تحقیقی که در مورد اثر غذاها بر میل جنسی انجام شده است، بیشتر اقلام مواد غذایی مورد استفاده در ایران اثر تقویت‌کننده میل جنسی نیز داشته‌اند (۵۸ درصد) و ۵/۱۴ درصد مواد غذایی اثر تضعیف کننده و ۵/۲۷ درصد اثری بر میل جنسی نداشته‌اند.
در بسیاری از مواردشان بیمارانی مراجعه می‌کنند که به علت کثرت استفاده از غذاهای گرم به مدت طولانی دچار ضعف جنسی و پیچیده شدن بیماری، شده‌اند. توصیه می‌شود با توجه به وجود مواد موثر بر عملکرد جنسی در غذاهای روزمره بدون مشورت با فرد آگاه به طب سنتی و تنها با تکیه بر شنیده‌ها و یا مراجعه غیراصولی خوددرمانی تغذیه‌ای نکنید.
دکتر مهرداد کریمی
کارشناس طب سنتی
دکتر علی کشاورز
متخصص تغذیه و استاد دانشگاه
روزنامه سلامت