شكست نهايي مروان از ابومسلم خراساني


در جنگ دو روزه ــ 26 و 27 ژانويه ــ سال 750 ميلادي كه در كنار رودخانه «زاب» ميان نيروهاي ابومسلم خراساني و لشكريان مروان (آخرين حكمران امويان شرق) روي داد، مروان شكست خورد و به مصر گريخت و در آنجا كشته شد. ابومسلم (متولد اصفهان) كه بر ضد حكومت امويان بپاخاسته بود سال پيش از آن (749 ميلادي ــ 128 هجري خورشيدي) هم ارتش امويان را شكست داده بود و پس از اين پيروزي، مروان را از خلافت خلع و آن را به ابوالعباس سفاح منتقل كرده بود. بسياري از مورخان، اين سال را آغاز خلافت عباسيان و گسترش نفود ايرانيان در امور حكومت نوشته اند.
طولي نكشيد كه مركز خلافت نيز از شهر دمشق به شهر تازه ساز بغداد واقع در 36 كيلومتري شمال مدائن (تيسفون) پايتخت پيشين ايران منتقل شد.

نام« بغداد» كه در زمان ساسانيان يك روستا و درختستان بود تغيير داده نشده است كه «بغ» در فارسي ميانه به معناي «خدا» و «داد» از مصدر دادن است كه جمع دو كلمه معناي «هديه خدا» را مي رساند