آموزش جامع و کاربردی برنامه نويسي (Visual Studio 2010)

[Borna66]

با سلام

در این تاپیک یک سری آموزش های ابتدایی در مورد Visual Studio 2010 ارایه می شود که امیدوارم مورد قبول شما بازدیدکنندگان عزیز قرار بگیرد.

باتشکر.طه/ Borna66

[Borna66]

فهرست

بخش اول: معرفي Visual Studio 2010
بخش دوم: استفاده از كنترل ها
بخش سوم: عملگرها(1)
بخش چهارم: كار با متغيرها(1)
بخش پنجم: عملگرها(2)
بخش ششم: انواع داده
بخش هفتم:دستور If و عملگرهای شرطی

[Borna66]

Visual Studio 2010 داراي محيط IDE است. محيط IDE محيط توسعه مجتمع مي باشد. اين برنامه زمينه اي را فراهم مي كند تا كاربر بتواند بهترين و قوي ترين برنامه ها را با آن بسازد.
بعد از اينكه برنامه Visual Studio 2010 را نصب كرديد، از مسير زير برنامه را اجرا كنيد:

Start---> All Programs---> Microsoft Visual Studio 2010 ---> Microsoft Visual Studio 2010

اگر براي اولين بار است كه برنامه را اجرا مي كنيد پنجره زير به نمايش در مي آيد كه از شما مي خواهد برنامه پيشفرض و تنظيمات مربوط به آن هنگام اجرا شدن را انتخاب كنيد. البته ممكن است گزينه هاي بيشتري در كادر شما نمايان شود كه مربوط به نصب بيشتر آيتم ها است. گزينه Visual Basic Development Settings انتخاب و سپس Start Visual Studio را بزنيد.

شكل 1-1

وارد محيط ويژال خواهيد شد. مانند شكل زير:

.

شكل 2-1

در اين صفحه آيتم هاي مختلفي وجود دارد كه هر كدام در بخش خاصي استفاده مي شوند. مهمترين آن گزينه هاي سمت چپ يعني New Project و Open Project مي باشد. براي باز كردن برنامه هاي ذخيره شده در سيستم گزينه Open Project و براي ايجاد يك سند جديد گزينه New Project به كار مي رود. روي New Project كليك كنيد.

شكل 3-1

در اين پنجره در كادر بالا گزينه Windows Forms Application را انتخاب و در كادر پايين نام برنامه را وارد و OK نماييد.

وارد صفحه اصلي مي شويد:

شكل 4-1

[Borna66]

همانطور كه مشاهده مي كنيد اين محيط داراي نوار منو، نوار ابزار و تعدادي پنجره مي باشد كه تك تك به توضيح هر كدام مي پردازيم.

نوار منو:

شكل 5-1

نوار منوي موجود تفاوت چنداني با نوار منوهاي ديگر برنامه ها از جمله Word ، Excel و ... ندارد. نوار منوي ويژوال استوديو به صورت ديناميك مي باشد، يعني بر حسب كاري كه مي خواهيد انجام دهيد يك سري از گزينه ها به منو اضافه شده و يا از آن حذف مي شود. هنگامي كه محيط IDE خالي را در مقابل خود داريد، منوي ويژوال استوديو شامل گزينه هاي File، Edit، View، Data، Tools، Test، Window، Community و منوي Help است. اما هنگامي كه بر روي پرو‍‍ژه اي كليك كنيد گزينه هاي منوي آن مطابق كاري كه مي خواهيد انجام دهيد تغيير مي كند. پس نگران كم و زياد بودن گزينه هاي منوي خود نباشيد.
در اينجا نيازي نه توضيح كامل منوها نداريم، زيرا كاربرد هر يك هنگام استفاده از آن مشخص مي شود، تنها مرور كلي بر روي آن ها خواهيم داشت:
File: اكثر برنامه هاي ويندوزي داراي اين منو هستند. براي باز كردن سند جديد، باز كردن سندهاي قبلي، خارج شدن از برنامه، ذخيره يك فايل يا كل پروژه و ... از اين منو استفاده مي كنند.
Edit: اين منو هم مانند ساير برنامه ها داراي گزينه هايي چون Undo، Redo، Cut، Copy، Past و Delete است.
View: اين منو به شما اجازه مي دهد تا به سرعت به پنجره هاي مورد نياز و پركاربرد ازجمله Solution Explorer، پنجره Properties، پنجره Output، Toolbarها و .. دسترسي داشته باشيد.
Project: اين منو عمليات مربوط به پرو‍ژه ها را انجام مي دهد. براي مثال مي توانيد فرم هاي جديد و يا كلاس ها را به برنامه خود اضافه كنيد.
Build: اين منو زماني مفيد خواهد بود كه بعد از تمام كردن برنامه بخواهيد آن را بدون استفاده از محيط ويژال بيسيك اجرا كنيد.
Debug: برنامه نويسان حرفه اي با اين منو سر و كار بيشتري دارند. اين منو به شما اجازه مي دهد تا خط به خط برنامه را اجرا كنيد و خطاهاي آن را بيابيد.
Data: كاربرد اين منو در استفاده از بانك هاي اطلاعاتي مي باشد.
Format: زماني كه روي فرم ها كار مي كنيد با اين منو مي توانيد طريقه قرار گرفتن اشياي موجود در فرم را تنظيم كنيد.
Tools: در اين قسمت مي توانيد محيط IDE را كنترل و يا تنظيم كنيد. همچنين لينكي به برنامه هاي اضافي نصب شده در كنار ويژوال استوديو نيز در اين قسمت وجود دارد.
Test: منوي Test به شما اجازه مي دهد برنامه هايي ايجاد كنيد تا به وسيله آن بتوانيد بعد از اتمام يك برنامه قسمت هاي مختلف آن را از نظر كارايي و يا عملكرد بررسي كنيد.
Windows: اين منو در همه برنامه ها امكان نمايش يا عدم نمايش پنجره ها را مي دهد.
Community: دسترسي به منابع برنامه نويسي، مكان هايي براي پرسيدن سوالات و نيز جستجوي بين نمونه كدها را در اينترنت فراهم مي كند.
Help: منوي Help به شما اجازه دسترسي به مستندات ويژوال استوديو را مي دهد. اين منو همچنين داراي گزينه هايي براي وصل شدن به وب سايت مايكروسافت، دريافت آخرين نسخه بروز رساني و همچنين گزارش دادن مشكلات برنامه است.

[Borna66]

نوار ابزار:
نوار ابزارهاي زيادي در IDE ويژوال استوديو وجود دارد، كه امكان دستيابي سريع به گزينه ها را مي دهد. براي اضافه يا حذف كردن اين نوارها مي توانيد از منوي View استفاده كنيد.
در زير توضيحات كلي از نوار ابزار استاندارد براي شما گفته شده است. لازم به يادآوري است كه كم و زياد بودن آيتم ها مربوط به اين است كه فوكوس روي كدام شي است.(شيي كه فوكوس داشته باشد از بقيه اشيا پررنگ تر است، براي دادن فوكوس به شيي روي آن كليك كنيد.)

شكل 6-1

با كليك روي فلش سمت راست نوار ابزار مي توانيد نمايش يا عدم نمايش آيتم ها را تنظيم كنيد.
نكته: اگر فراموش كرديد هر گزينه چه كاري انجام مي دهد اشاره گر ماوس خود را روي آن ببريد(كليك نكنيد) بعد از چند ثانيه توضيح كوتاهي به شما نمايش مي دهد كه مي تواند كمك زيادي به شما كند.

[Borna66]

پنجره ها:
همان طور كه در شكل 4 مي بينيد، تعدادي پنجره در صفحه وجود دارد كه هركدام كاربرد خاصي دارند، اين پنجره ها پركاربردترين آن ها است، بقيه پنجره ها را مي توانيد از طريق منوي Window به صفحه اضافه كنيد.
حال به توضيح مختصري از پنجره ها مي پردازيم:
Form: مهمترين پنجره، پنجره Form است. اين پنجره فرمي خامي در اختيار شما قرار مي دهد كه بتوانيد هنگام ايجاد برنامه ها اشيا خود را روي اين صفحه قرار دهيد.

شكل 7-

[Borna66]

ToolBox : اين پنجره را در سمت چپ صفحه خود مشاهده مي كنيد. كه شامل مجموعه ي كاملي از كنترل ها و كامپوننت هايي است، كه مي توانيد به برنامه خود اضافه كرده و با استفاده از آن پنجره برنامه هاي خود را طراحي كنيد.

شكل 8-1

[Borna66]

Properties: اين پنجره در برنامه بسيار كاربرد دارد. وظيفه آن نيز نمايش مشخصات و ويژگي هاي مربوط به هر شي يا فرم مي باشد. فوكوس روي هر شي باشد، اين پنجره مشخصات كاملي از آن را ارائه مي كند كه با تغيير ويژگي هاي آن، در برنامه عمل خاصي انجام مي شود. اگر روي علامت فلش رو به پايين كليك كنيد، نام هر شي يا فرمي را كه در صفحه وجود دارد، را مي بينيد، و مي توانيد مستقيما آن را انتخاب كنيد.

شكل 9-1

[Borna66]

Solution Explorer: اين پنجره ليست كاملي اي از راه حل ها را نشان مي دهد. يك راه حل مي تواند شامل چندين پروژه باشد كه هر يك از اين پروژه ها شامل فرم ها، كلاس ها، ماژول ها، و يا كامپوننت هايي باشند كه يك مسئله خاص را حل مي كند. در بخش هاي بعدي در مورد اين راه حل ها صحبت خواهيم كرد.

شكل 10-1

اميدوارم از مطالب ارائه شده بهره كافي را ببريد. فراموش نكنيد اين مطالب به ظاهر ساده پايه و اساس آموزش است. اگر برنامه نويس به محيطي كه مي خواهد در آن برنامه بنويسيد مسلط نباشد در رسيدن به هدفش موفق نخواهد شد.

[Borna66]

بخش دوم: استفاده از کنترل ها

توضیح کنترل ها را با چند مثال شرح می دهیم:
مثال 1 : ساختن پروژه Hello User
1- ابتدا پروژه ی جدید ایجاد کنید. (سعی کنید هنگام ایجاد هر برنامه پروژه جدید ایجاد کنید تا از اختلال با پروژه های فبلی جلوگیری شود.)
2- بعد از ایجاد سند جدید آن را ذخیره کنید تا هنگام قطعی برق کامپیوتر برنامه های شما از بین نرود. برای این کار از منوی File گزینه Save All را بزنید(و یا کلیدهای ترکیبی Ctrl + Shift + S را بزنید.)
پنجره ای مانند شکل زیر نمایان می شود.

.

شکل 1-2

در این پنجره در کادر جلوی Name نام پروژه ی خود را بنویسید. مثلا Project-HelloUser و از کادر میانی مسیر ذخیره برنامه را تعیین کنید. نکنه مهم این ذخیره سازی مربوط به کادر آخر و گزینه Create Directory for Solution است.
در ویژوال بیسیک ما با دو عبارت Project و Solution برخورد می کنیم. Project به مجموعه ای از قایل ها، مستندات و تصاویر گفته می شود که هدف خاصی را دنبال می کنند. Solution به مجموعه ای از Project ها گفته می شود که با یکدیگر یک برنامه را می سازد. پس یک Solution می تواند شامل چندین Project باشد.
با توضیحات گفته شده اگر تیک گزینه Create Directory for Solution را بزنید برنامه پوشه ای در مسیر تعیین شده برای Solution ها می سازد. و اگر تیک این گزینه را بردارید یعنی نمی خواهید Solution جدید بسازید و پروژه را در Solution های قبلی ذخیره می کنید. اگر این گزینه را تیک زدید نامی متناسب برای Solution نیز انتخاب کنید. سپس کلید OK را بزنید.
3- سپس نام فرم برنامه را تغییر دهید. برای اینکار در پنجره Solution Explorer روی Form1 کلیک کنید. همزمان با آن محتویات پنجره Properties در پایین آن تغییر می کند، در قسمت File Name عبارت Form1 را به HelloUser تغییر دهید. همچنین برای تغغیر نام یک فرم می توانید روی فرم کلیلک کنید. در پنجره Properties روی مشخصه File Name د کادر جلوی آن نام مورد نظر خود را تایپ کنید و Enter را فشار دهید.(برای تغییر نام هر شی یا کنترل نیز به هیمن صورت روی کنترل مورد نظر کلیک و تغییر File Name آن امکان پذیر است.)

.

شکل 2-2

4- همان طور که می بینید عنوان فرم همچنان Form1 است. زیرا مشخصه ای تغییر دادیم مربوط به نام فرم بود، نه عنوان آن. برای تغییر عنوان روی فرم کلیلک کنید سپس در پنجره Properties خاصیت Text را انتخاب و نام مورد نظر برای این مثال بنویسید Hello User را تایپ کنید سپس کلید Enter را فشار دهید. عنوان فرم نیز به Hello User تغییر کرد.
5- حال با استفاده از دکمه Start Debugging(مثلث سبز رنگ در نوار ابزار و یا کلید F5) برنامه رو اجرا کنید. فرم در حالت اجرا به نمایش در خواهد آمد.

شکل 3-2

.

شکل 4-2

خیلی ساده بود، و عمل خاصی انجام نمی داد. برای خارج کردن برنامه از حالت اجرا از دکمه Stop Debugging(علامت مربع در نوار ابزار و یا کلید های ترکیبی Alt + Ctrl + Break را بزنید.). همچنین می توانید با زدن علامت ضربدر فرم، برنامه را از حالت اجرا خارج کنید.
برنامه را محاوره ای تر می کنیم. برای این کار نیاز به تعدادی کنترل روی فرم داریم. دو دکمه(Button)، یکلیبل(Lable)و یک کادر متن(TextBox). یکی از مزیت های Visual Basic این است که شما می توانید بدون اینکه کدی بنویسید مقدار زیادی از برنامه خودتان را طراحی کنید. البته برای آن ها کد نوشته می شود ولی این کد نویسی از دید شما مخفی است و ویژوال بیسیک آن ها را برای شما می نویسد.
برای اضافه کردن جعبه ابزار به فرم باید پنجره ToolBox (شکل ؟؟ در بخش اول)در صفحه وجود داشته باشد، اگر وجود نداشت برای دسترسی به آن سه راه وجود دارد:
1- از طریق منوی View گزینه Toolbox را انتخاب کنید.
2- از نوار ابزار استاندارد آیکون مربوط به آن را انتخاب کنید.
3- کلیدهای Ctrl+Alt+X را فشار دهید.
بدین ترتیب جعبه ابزار در قسمت چپ IDE نمایش داده می شود. جعبه ابزار شامل کنترل ها و کامپوننت هایی می شود که می توانید روی فرم خود قرار دهید. کنترل ها مانند دکمه ها، کادرهای متنی، دکمه های رادیویی و یا لیست های ترکیبی. شما در برنامه Hello User فقط به کنترل های قسمت Common Controls در جعبه ابزار نیاز است.