به مناسبت بیستمین سال اکران فیلم پر سر و صدا و سرشار از ناکامی "دنیای آبی"

وصال روحانی: حتی ماهها قبل از این که «دنیای آبی» اپیک بد فرجام 20 سال پیش کوین کاستنر اکران عمومی شود، انواع اخبار بد پیرامون آن به گوش می‌خورد و بنظر می‌رسید که با بدبختی عجین شده است.



فیلمی که کوین کاستنر سوپراستار زمان و بت برخاسته از فیلم‌های اسکاری «تسخیر ناپذیران» و «با گرگ‌ها می‌رقصد» تولید آن را برعهده داشت و پیرامون تبعات مرگ آسای ذوب شدن یخ‌های قطبی در کره خاکی است. از همان زمان تهیه به دنیای مشکلات برخورد کرده و حتی گزارش شده بود که یکی از ست‌ها (دکورهای صحنه) بزرگ فیلم نیز به زیر آب رفته و غرق شده است! بین کاستنر در مقام ستاره فیلم و دوست نزدیک وی کوین رینولدز به عنوان کارگردان که او را در ورسیون رابین هودی خود (به سال 1992) نیز به کار گرفته بود، اختلاف سلیقه‌ها زیاد شده بود که در نهایت منجر به کناره گیری رینولدز شد و بدتر از همه این که اخبار زندگی زناشویی در حال فروپاشی کاستنر نیز نقل محافل شده و جلوتر از خود وی حرکت می‌کرد و در زمان تهیه «Waterworld» از گزارش‌های اول مطبوعات بود و طبعاً تنه به تنه اخبار «دنیای آبی» می‌زد و کشتی متزلزل فیلم را شکسته‌تر و قابل رسوخ‌تر می‌کرد. ناگفته پیداست که هزینه تولید این اپیک سینمایی هم از کنترل خارج شده بود و سر به فلک می‌زد و این نیز یک سوء تبلیغ عظیم برای این فیلم بود.

بهای گزاف بلند پروازی‌ها
به درست یا غلط رسانه‌ها و مردم بدبختی‌های این فیلم را به شخص کاستنر نسبت داده و می‌گفتند او بهای گزاف بلند پروازیهایش را می‌پردازد و این فیلم را فقط برای پاسخگویی به جاه طلبی‌هایش ساخت است و با اشاره به فیلم «دروازه بهشت» مایکل سیمینو در سال 1980 که در شرایط مشابه ساخته شد و سرنوشت یکسانی داشت و شکست تجاری سنگین خورد، «دنیای آبی» را هم «دروازه کوین» نامیده بودند. اضافه بر این مطبوعات غرب و به ویژه آمریکا از این فیلم به عنوان گران‌ترین فیلم تاریخ یاد می‌کردند و هر چند معیار دقیقی برای تشخیص صحت این ادعا وجود نداشت اما حتی حرف آن و بیان بی‌پشتوانه این نکته نیز برای این که چنین چیزی بنظر برسد، کفایت می‌کرد.

اینجا و آنجا
وقتی فیلم در 28 جولای 1995 سرانجام اکران شد، به رسم و سیاق هر فیلم جالب و تازه‌ای عوامل تولید آن به راه افتادند و اینجا و آنجا توقف کردند و شروع به اعلام جزییات و پخش اخبار مختلف درباره فیلم کردند و به تبلیغات پیرامون آن پرداختند و از این طریق کوشیدند ضایعات ویرانگر خبری مرتبط با فیلم را جمع کنند و ذهن‌ها را شسته و آماده دیدن فیلم بدون توجه به همه بدگویی‌های صورت گرفته در دو سال منتهی به اکران فیلم نمایند. در راه انجام این کار، جین تریپل هورن و دنیس هاپر نیز همپا با کاستنر به حرکت در آمدند و چه حرف‌ها و مصاحبه‌های مفصل که پیرامون این اپیک آبی گفته و انجام نشد ولی سرنوشت فیلم از زمان همان گزارش‌های منفی و اخبار درگیری‌ها و گرانی‌ها رو به تیرگی مفرط بود و اوضاع، غیر قابل ترمیم نشان می‌داد.

مرد شگفت زده
20 سال بعد یعنی در اواسط تابستان 2015 کوین کاستنر که دیگر پیر شده و بر خلاف آن روزها جوان اول سینما نیست و در 60 سالگی اغلب رل‌های مکمل را بازی می‌کند و با این وجود در چند فیلم سالهای اخیرش نیز جلب نظر کرده و نمره قبولی گرفته است، می‌گوید بیش از هر چیزی از منابع دریافت و پخش آن اخبار شگفت زده و ناراحت شده بود و هنوز هم عصبانی است زیرا سایت‌ها یا نشریات بسیار مهمی بودند که اصولا نباید تا این حد در ریز مسایل دخالت و به آماری استناد می‌کردند که هنوز هم قطعی و قابل اثبات نشان نمی‌دهد. برای کاستنر این نکته که هفته نامه معروف نیوزویک و شبکه‌ خبری سریع السیر CNN به جان «دنیای آبی» افتاده و هر ساعت چیزی را بر علیه آن منتشر می‌کردند، درد آور بود.
کاستنر می‌گوید: از کار نیوزویک واقعا متعجب شدم واز خودم می‌پرسیدم چرا این نشریه بزرگ باید کار و زندگی‌اش را کنار بگذارد و آن طور ما را بکوبد. مدام به اعتبار و قوت منابع خبری خود استناد می‌کردند و CNN نیز همین طور و اسامی این منابع را می‌آوردند ولی این یک نوع ترور سینمایی و کوبیدن هدفمند یک اثر هنری بود.

برای پنهان کردن ریزش موی کاستنر!
بدتر از همه و آنچه کاستنر را بیش از هر چیزی عصبانی کرده بود، پخش این خبر بود که او مبلغ گزافی را صرف به کارگیری یک سیستم پیشرفته و گران قیمت رایانه‌ای کرده بود که کار آن ضخیم جلوه دادن موهای کم پشت و نازک و محدود شده وی و بخشیدن عمق و غنا و وسعت بیشتر به آن بود. در جوابگویی به ادعاهای نشریات آن موقع و به قولی فرآیند ترور فیلم «دنیای آبی» سایر بازیگران فیلم نیز با کاستنر هم آوا وهمراه شده بودند و یکی از آنها دنیس هاپر معروف بود که البته اینک دیگر در قید حیات نیست ولی چند سال پیش در اشاره به دریای اخبار پیرامون آشوب تشکیلاتی در زمان ساخت فیلم و شورش تعدادی از عوامل تولید فیلم در قبال آن و به هم ریختن فزاینده اوضاع به نشریه شیکاگو تریبیون گفته بود: ما کاری به آنچه در آن زمان در زندگی خصوصی کاستنر می‌گذشت نداشتیم و الان هم نداریم ولی این را به چشم می‌دیدیم که او برای اعتلای دنیای آبی هر کار از دستش بر می‌آید، انجام می‌داد و کم نمی‌گذاشت. تینا ماجورینو نیز که 10 سال بیشتر نداشت و در زمان تهیه فیلم طبق برخی گزارش سه بار توسط یک نوع ماهی نه چندان پر ضرر گاز گرفته شد، در زمان اولین نمایش فیلم در هالیوود به خبرنگاران گفت: همه چیز عالی و بزرگ بود و فکر می‌کنم فیلم بهتر از این نداشته باشیم.

انفجار در همه جا
ماجورینو که در سال 2004 در کمدی معروف «ناپلئون دینامیت» ساخته جارد هریس رل دب را بازی کرد و به موفقیت بزرگتری رسید، تا این زمان حاضر به تغییر دادن حرف‌هایش پیرامون «دنیای آبی» نشده اما ژان تریپل هورن که از آن دخترک بسیار بزرگتر و به تبع آن پخته‌تر بود در اظهاراتی معتدل‌تر گفته بود: همه چیز در زمان ساخت «دنیای آبی» بسیار فیزیکی و سنگین و سخت بود و به هر جا که نگاه می‌انداختید، حرکت و انفجاری را می‌دیدید و کنترل پیدا کردن بر اوضاع سخت شده بود. با این حال من گله‌ای ندارم زیرا همه این تنش‌ها و برخوردها و انفجارها در طول فیلم حاضر و محسوس است و می‌توانید یک فضای واقعی را در این ارتباط ببینید.

پی آمد هجمه‌ها
با این وجود بیش از آن که مسایل فوق ملموس باشد، اخبار مربوط به دریازدگی و حال به هم خوردگی برخی از عوامل تولید فیلم به سبب طول مدت تهیه این اثر سینمایی همه جا شنیده و درج و پخش می‌شد و انگار همه چیز درباره این فیلم محتوم شده و محکوم به شکست بود و گریزی از آن وجود نداشت.
کاستنر دو دهه بعد از آن بلوای بزرگ می‌گوید: این بسیار بد است که با یک هجمه خبری عظیم موضع گیری مردم را در قبال یک فیلم شکل بدهیم و کاری کنیم که آنها به دیدن آن نروند و به صرف این که مثلا پرهزینه است و یا در زمان تهیه‌اش اتفاقات ناگواری افتاده است، از موفقیت آن جلوگیری کنیم. همین اخبار کافی است تا عده‌ای اصلا به سوی یک فیلم نروند و زحمت تماشای آن را بر خود هموار نکنند و از همین راه درآمد کلانی به هدر می‌رود و سرمایه عظیمی که بالقوه موجود است، به دست نمی‌آید. انگار برخی رسانه‌ها کار دیگری به جز این ترورهای خبری و سرکوب‌های هنری ندارند ولی این مورد خاص یک چیز بی‌سابقه و به معنای ویرانی کامل یک فیلم بود و از همه اسف‌بارتر این که ما راه مبارزه‌ای هم با آن نداشتیم. این یک شرایط گریز ناپذیر بود و همه را غرق کرد.

منبع: NewyorkTimes