تاريخ و نشانه شناسی
مواد مخدر و نوشيدنیهايی چون قهوه و شراب، در تاريخ چهارصد ساله ايران، واقعيتی عينی و مادی بودهاند که مردمان رشتهای از معناهای گوناگون به آنها بخشيدهاند. رودی ماتی میگويد پژوهش او اين پديدهها را در دو جنبه مادی و نشانهشناختیاش برمیرسد.
اين رويکرد به باور او، با قرار دادن ايران در دوره زمانی طولانی، جامعهای پويا را آشکار میکند که با جهان بيرون از خود در تعامل بوده است.
نويسنده کتاب در طلب کام استدلال میکند که ورود نوشيدنیها يا مخدرات تازه به ايران در عصر صفوی نه تنها نمونهای از ورود ايران به شبکه اقتصادی جهانی تازهای است؛ بلکه نشاندهنده گشودگی مردم به روی کالاهای تازه و ميل به بومیکردن آنها نيز هست.
در اين فرايند، هم ذوق مردم عوض میشده و هم آن مواد با دستکاری تدريجی مردم طعم و بوی ويژه ايرانی میگرفته است.
شاه و شراب
از سوی ديگر، حمله اعراب و ورود اسلام به ايران، ايرانيان و به ويژه اهل ديوان و دربار را از عادت نوشيدن شراب بازنداشت و حتا شاهان صفوی نيز هوادار شرب مدام بودهاند.
شاه اسماعيل که در جنگ چالدران از عثمانیها شکست خورد اوقات بسياری، به جرعهای دماغ را تر میکرد و برخی شاهان ديگر صفوی نيز با نوشيدن پيوسته اين تلخوش عمر خويش را کوتاه کردند.
همينطور کشيدن ترياک هم سنت ايرانی کهنی بود که در عصر صفوی رونق فراوانی در ميان توده مردم يافت.
نخبهگان سياسی و نظامی وقتی در نوشيدن شراب يا در کشيدن ترياک به افراط میگراييدند، تدبير و خردورزی تباه میشد و شوکت و حشمت سلطانی و نظامی آسيب میديد.