مترجم: مژگان جعفری
منبع: اکونومیست
بیت‌کوین (Bitcoin) نخستین واحد پولی دیجیتال جهان است که در سال 2009، توسط فردی که اسم مستعار «ساتوشی ناکاموتو» را برای خود انتخاب کرده بود، معرفی شد.
در فوریه امسال، ارزش هر واحد پولی بیت‌کوین، چیزی حدود 20 دلار آمریکا بود. اما یک ماه بعد ارزش مالی بیت‌کوین چند برابر شده و به 250 دلار رسید. البته در ماه آوریل، ارزش بیت‌کوین به طور ناگهانی سقوط کرد و به 150 دلار آمریکا برای هر واحد رسید. بیت‌کوین دقیقا چیست و چگونه کار می‌کند؟
برخلاف پول‌های رایج در جهان که همگی توسط بانک مرکزی منتشر می‌شوند، بیت‌کوین هیچ مرجع رسمی صادرکننده‌ای ندارد. به جای بانک‌مرکزی، اعتبار بیت‌کوین توسط شبکه‌های کامپیوتری، که کاربران را با هم مرتبط می‌کند، ایجاد می‌شود. شبیه این سیستم را، ما در نرم‌افزار تورنت (Torrent)- نوعی سیستم به اشتراک‌گذاری داده‌ها- یا در اسکایپ (Skype) مشاهده می‌کنیم. بیت‌کوین از نظر ریاضی، توسط کامپیوترهایی که برنامه‌های عددی پیچیده را اجرا می‌کنند، تولید می‌شود. فرآیندی که آن را استخراج بیت‌کوین (Bitcoin Mining) می‌نامند. سیستم ریاضی بیت‌کوین به گونه‌ای طراحی شده است که فرآیند استخراج بیت‌کوین، به طور فزاینده طی زمان دشوارتر می‌شود. برای تولید بیت‌کوین محدودیت وجود دارد. به نحوی که در هر یک بار حداکثر 21 بیت‌کوین می‌تواند استخراج شود. بنابراین برای هیچ بانک مرکزی این امکان وجود ندارد که مقدار متنابهی از بیت‌کوین‌ها تولید کند تا به این وسیله از ارزش بیت‌کوین‌های رایج در گردش بکاهد یا در روند بازار آن مداخله کند.
شبکه ارتباطی بیت‌کوین دو کارکرد اصلی دارد. نخست بررسی و ارزیابی نحوه ایجاد بیت‌کوین‌های جدید از طریق فرآیند استخراج و دیگری نظارت بر چگونگی انتقال بیت‌کوین‌ها در میان کاربران.
شبکه بیت‌کوین تمام معاملات و تراکنش‌های انجام شده را ثبت و ذخیره می‌کند. کامپیوترهایی که در فرآیند استخراج بیت‌کوین دخیل هستند، در ارتباط با هم، بیت‌کوین‌ها را ایجاد و داده‌های رسمی را روزآمد می‌کنند. فرآیند استخراج بیت‌کوین- که از نظر محاسباتی بسیار فشرده است- حدود 10 دقیقه طول می‌کشد. یعنی در هر 10 دقیقه، کاربری که به شبکه سراسری متصل است و داده‌های خود را روزآمد (Update) می‌کند، تعداد تازه‌ای بیت‌کوین (در حال حاضر 25 بیت‌کوین) دریافت می‌کند. این امر کاربران بیت‌کوین را واداشته است که کامپیوترهای قدرتمندتری بسازند یا کامپیوترهای دیگر کاربران را بربایند تا بتوانند بیت‌کوین‌های بیشتری استخراج کنند.
بیت‌کوین‌ها (یا بخش‌های بیت‌کوین که ساتوشیس( Satoshis) نامیده می‌شوند) را می‌توان با برخی از ارزهای رایج سنتی خرید و فروش کرد یا به صورت مستقیم (بدون نیاز به وساطت ارزهای سنتی) از طریق نرم‌افزارهای خاص، از کاربری به کاربر دیگر منتقل کرد. همین امر بیت‌کوین را، به صورت بالقوه به نوعی واحد پولی جذاب تبدیل کرده است. واحد پولی که می‌توان از طریق آن معاملات و تراکنش‌های مالی بین‌المللی را- بدون نیاز به وساطت بانک‌ها و کارمزد آنها- انجام داد. بیت‌کوین به نوعی یک واحد پولی آزاد است، البته پیچیدگی و ابهام این سیستم، می‌تواند فرصتی برای فعالیت‌های غیرقانونی مانند پول شویی یا قاچاق دارو فراهم کند. اکثریت مردم به خاطر پیچیدگی نرم‌افزار و همچنین کم بودن ارزش هر واحد بیت‌کوین، تمایلی به استفاده از بیت‌کوین ندارند (همان‌طور که تورنت جذاب‌ترین سیستم انتقال داده‌ها برای مردم نیست) درست است که بیت‌کوین پیشگام در ارائه واحد‌های پولی مجازی است، اما در آینده نیز همچون امروزه به دلیل ضعف‌هایش تحت‌الشعاع راه‌های ساده‌تر انتقال پول قرار خواهد داشت.