سادگی در عین قدرت

[sunyboy]

تعداد زیادی از مخاطبان رایانه دوست دارند بتوانند برنامه مورد نیاز خود را به دست خود بنویسند. اما برنامه نویسی را کاری دشوار می پندارند و به دلیل این نگرانی هیچگاه به آن نزدیک نمی شوند.

ما به کاربران رایانه های اولیه حق می دهیم که آن زمان این گونه فکر کنند. اما بعداز روی کار آمدن زبان هایی مثل بیسیک (basic)، c ، پاسکال و دیگر زبان های مشابه، این فکر تا حدودی کم اعتبار شده است.
زبان بیسیک زبانی است که توسط مایکروسافت ابداع شد. این زبان، بسیار ساده بود و از دسته زبان های مفسری به شمار می رفت. مفسر این زبان نیز که qbasic نام دارد همراه با سیستم عامل dos عرضه شد. هنوز هم اگر کسی علاقه مند باشد می تواند سادگی برنامه نویسی با این زبان را امتحان کند. اما این زبان قدرت چندانی در نوشتن برنامه های بزرگ ندارد و بسیاری از برنامه ها را نمی توان با آن پیاده سازی کرد. شاید این زبان برای آموزش کودکان و نوجوانان و علاقه مند کردن آنها به برنامه نویسی مناسب باشد.

اما به منظور هدف بزرگی، نمی توان سراغ این زبان رفت.از توانایی ها و قدرت c و++ c نیز که پیش از این به تفصیل صحبت کرده ایم. گفتیم که تقریبا هر چیزی که بتوان فکر نوشتن برنامه اش را کرد، با c و++ c قابل پیاده سازی است. این زبان نیز با اهداف آموزشی به کار گرفته می شود. اما به دلیل آن که یک زبان سطح میانی است برخی افراد آن را برای آموزش توصیه نمی کنند. در این زمینه هر کس نظری دارد که هر کدام در جای خود محترم است. اما می توان گفت که زبان c به دلیل در برداشتن تمام مفاهیم و توانایی انجام امور سیستمی و نیز خوانایی بالا می تواند به عنوان یک زبان آموزشی توانمند در مراکز آموزش عالی، دانشگاه ها و موسسات به کار گرفته شود.

اما زبان سطح بالای دیگری به نام پاسکال وجود دارد که از ابتدا با اهداف آموزشی طراحی شد و در کنار آن توانایی و قدرت بسیار بالایی دارد. می توان گفت که پاسکال سادگی بیسیک و توانمندی c را در یک جا جمع کرده است. بنابراین این زبان را می توان به هر کس که می خواهد قدم به دنیای برنامه نویسی بگذارد توصیه کرد.

پیدایش و شکل گیری زبان پاسکال که یکی از مشهورترین زبان های سطح بالاست توسط پروفسور niklaus wirth استاد دانشگاه زوریخ در سوئیس در اوایل دهه 1970 به مقاصد آموزشی طراحی شد و نام آن از ریاضیدان فرانسوی، بلز پاسکال گرفته شد. او در ابتدا پاسکال را به منظور آموزش مفاهیم برنامه نویسی و انتقال آسان آنها به دانشجویانش طراحی کرد. اما ساختار و منطق این زبان به قدری خوب بود که به سرعت به یکی از زبان های تجاری تبدیل شد و علاقه مندان فراوانی یافت. زبان پاسکال بر مبنای زبان algol بودکه آن هم از ابداعات این پروفسور به شمار می رود. او قصد داشت زبانی طراحی کند که نیازهای طراحی سیستم از قبیل کامپایلر، سیستم عامل و... را مرتفع سازد.

ضمن آن که مفاهیم و منطقی روشن و ساختاری قوی داشته باشد که بتواند روی هر رایانه ای اجرا شود و به سادگی نیز قابل آموزش باشد. از این رو زبانی به نام پاسکال پدید آمد که با داشتن همه ویژگی های یاد شده، به زبانی همه منظوره تبدیل شد و امروزه یکی از پرکاربردترین زبان های برنامه نویسی محسوب می شود.

[sunyboy]

وقتی پاسکال اختراع شد زبان های برنامه نویسی بسیار زیادی وجود داشت. ولی تنها چند تا از آنها زیاد استفاده می شدند. این زبان در سال 1983 به تایید دو سازمان ieee و ansi درآمد و استانداردسازی شد. این زبان هم برای مبتدیان و هم برای دانشجویان و حرفه ای مناسب است.

سادگی این زبان، امکان برنامه نویسی راحت، بدون نیاز به آگاهی از ساختار پیچیده سطح پایین سیستم عامل را فراهم می آورد. مزایا و معایب هر زبان یک سری معایب و یک سری مزایا برای کاربرانش دارد. در مجموع مزایای زبان پاسکال از معایب آن بسیار بیشتر است و همین امر دلیل پایداری و ماندگاری این زبان شده است.

از مهم ترین مزایای این زبان قابل فهم بود دستورات آن است. زیرا دستورات آن به زبان محاوره ای نزدیک است. از دیگر مزیت های این زبان می توان به داشتن یک کتابخانه جامعه از توابع اشاره کرد که برنامه نویسی را بسیار راحت خواهد کرد.
پشتیبانی از انواع داده های اولیه، مزیتی است که پاسکال را از بسیاری از زبان ها برتر می کند و حوزه توانایی های برنامه نویس را گسترش می دهد.پاسکال همانندc یک زبان ساخت یافته است.
بنابراین می توان برنامه را به بلوک های کوچک تری شکسته و به این ترتیب به شکل سازمان یافته ای به برنامه نهایی دست یافت. ضمن این که با کوچک تر شدن قسمت های برنامه، اشکال زدایی آن راحت تر می شود. همچنین خوانایی و درک برنامه بهبود می یابد و اعمال تغییرات در برنامه ساده تر می شود، اما با توجه به این که امروزه برنامه نویسی ساخت یافته جای خود را به برنامه نویسی شی گرا داده است، پاسکال نیز در توسعه های بعدی خود، همانندc زبان دیگری به نام پاسکالشی گرا یا object pascal را به دنیای زبان های برنامه نویسی معرفی کرد. این کار توسط شرکت بورلند صورت گرفت.

زبان پاسکالشیء گراهمراه با یک ide به همراهماژول های بصری (visual) در سال 1995 به نام دلفی عرضه شد که پس از آن این زبان به دلفی مشهور شد. با این که پاسکال زبان قدرتمندی است، اما به دلیل ساخت یافته بودن، برای برنامه نویسی های امروزی توصیه نمی شود. اگر به زبان پاسکال علاقه مند هستید می توانید دلفی را انتخاب کنید