زعفران گياهي است پايا با ارتفاع تقريبا 30 سانتيمتر كه داراي برگهاي دراز و سبز مانند تره است . ساقه زير زميني آن از دو پياز تشكيل می شود . اين پيازها سخت و مدور و گوشت دار و پوشیده از غشاء هاي نازك قهو هاي رنگ مي باشد . گلهاي زعفران ارغواني ، منظم و شامل لوله اي دراز است كه به سه گلبرگ و كاسبرگ منتهي مي شود .

زعفران خيلي مرغوب قسمت كلاله گل يعني قسمت انتهايي خامه است و ميله خامه ، زعفران درجه دو و نامرغوب را تشكيل مي دهد .



برداشت زعفران بدين ترتيب است كه قسمت كلاله هر گل را بر ميدارند و بين كاغذ قرار مي دهند تا خشك شود و سپس بسته بندي مي كنند . استاندارد زعفران كه در فرانسه صورت گرفته است اعلام می دارد كه بايد 50 عدد از الياف زعفران بيشتر از0/277 گرم وزن داشته باشد و در صد رطوبت آن 13 درصد باشد . همچنين هر ميلي گرم آن بايد بتواند 700 سانتيمتر مكعب آب را بطور محسوس رنگي كند .

ترکیبات شيميايي:

زعفران داراي مواد چرب ، املاح معدني ف موسيلاژو اسانس هاي فراوان مي باشد .رنگ زعفران مربوط به ماده اي بنام كروسين است كه در آن وجود دارد پياز زعفران سمي است و مصرف يبش از حد آن براي حيوانات كشنده است .

خواص داروئي:

زعفران از نظر طب قديم ايران گرم و خشك است . مهمترين خاصيت زعفران كه از قديم الايام از آن استفاده می شده است درمان افسردگي مي باشد . اين خاصيت مهم حتي در شعر شاعران نیز انعكاس يافته است . شاهد آن شعر خاقاني است كه مي گويد :



گر كسي را زعفران شايد فزايد گو فزاي
چون تو با غم خو گرفتي زعفران كس مخور



زعفران داراي بويي قوي و طعم تلخ مي باشد :


1)خوردن چاي زعفران باعث هضم غذا مي شود


2)اثر مسكن درد دارد


3) قاعده آور است .


4)باعث تحريك اعصاب مي شود


5)زعفران خون سازاست و گردش خون را آسان مي سازد


6)مصرف زعفران خونريزيهاي بعد از زايمان را از بين مي برد .


7)قواي جنسي را تقويت مي كند


8)كبد را تصفيه وقوي مي سازد


9)سرفه را رفع و اثر مفيد روي درمان برونشيت درد


10)كليه و مثانه را پاك مي كند


11)آرام بخش و خواب آرو است


12)زعفران ضد تشنج است


13)گاز معده را برطرف مي كند


14)ادرار آور است


15)و اگر بالاخره مي خواهيد هميشه شاد و خندان باشيد زعفران بخوريد


16)فرمول قديمي زعفران براي تنظيم عادت ماهيانه خانم ها و بازكردن قاعدگي سال هاست كه بكار مي رود و اثر بسيار مفيدي درد



تارتارات آهن و پتاسيم 0/5 گرم
گرد زعفران 0/5 گرم
پودر درچين 2 گرم



از اين مخلوط چهار بار در روز استفاده كنيد .


طرز استفاده:

از زعفران مي توان به شكل هاي مختلف استفاده كرد


دم كرده زعفران يا چاي زعفران


2گرم زعفران را در يك ليتر آب جوش ريخته و بمدت نيمساعت روي آتش بسيارملايم بگذاريد تا دم بكشد .


تنطور زعفران
يك گرم زعفران را سائيده و با 10 گرم الكل سفيد 80 درجه مخلوط كزده و در شيشه ريخته و در آنرا ببنديد . اين شيشه رادر جاي تاريكي گذاشته و هر روزه آنرا تكان دهيد پس از دو هفته آنرا صاف كرده و از آن استفاده كنيد .


گرد زعفران
زعفران را در فر با حرارت 25 درجه سانتيگرد خشك كرده و سپس آسياب كنيد و از الك خيلي ريز در كنيد تا گرد نرمي بدست آيد .

 مضرات:

چون زعفران بر روي سيستم توليد مثل اثر درد بنابراين زنان حامله بايد از خوردن آن احتراز كنند زيرا ممكن است باعث سقط جنين مي شود . خوردن زياد زعفران براي كليه ها مضر است . اشتها را كم مي كند و ايجاد سردرد مي كند و باعث اختلال حواس مي شود .


زعفران را بايد در شيشه هاي دربسته و دور از نور نگهدري كرد زيرا عطر و رنگ خود را در اثر نور از دست مي دهد .