خلاصه ی کتاب فضا ، زمان معماری

[hasti-m]

خلاصه ی کتاب فضا ، زمان معماری از صفحه ی 25 تا 176

ابتدا مقدمه ای را که زیگفرید گیدیوندر کتاب فضا ، زمان و معماری اش که در آن به معرفی خود و کتابش می پردازد بدین گونهاز زبان خودش بیان می کنیم :
در تاریخ هنر ، من شاگرد « هاینریش ولفلین » هستم . « ولفین» هم در مباحث خصوصی وهم در جلسات درس که در آنها به بلاغت سخن میراند به ما شاگردانش آموخت چگونه می توان روح دوره ای را درک کرد . تجزیه و تحلیلهای دقیق وی معنی و مفهوم حقیقی تابلو ی نقاشی یا مجسمه ای را برما آشکارمیساخت.
در رساله ی دکترایم موسوم به « سالهای آخر بارک و دوره یکلاسیک رمانتیک » (مونیخ 1922) کوشیدم به پیروی از روش « ولفین » معماری آواخر قرنهیجدهم را با اوایل قرن نوزدهم مقایسه کند.
« هاینریش ولفین » شاگرد « یاکوب بورکهاردت » بود وقتی فقط بیست و هفت سال داشت جانشین وی در دانشگاه بال شد؛ « ولفین» بعدها با موفقیت فراوان در برلین ومونیخ تدریس کرد .
« یاکوب بورکهارت » ونگاهی جامع بر یک دوره :
یاکوب بورکهارت ( سال 1818 -1897 )کاشف بزرگ عصر رنسانس بود .او نخستین کسی بود که نشان داد باید بر یک دوره بسیط باشد و حوزهی این دید نه تنهانقاشی ، معماری و مجسمه سازی را در بر گیرد بلکه شامل اجتماع و زندگی روزانه باشد .من در این زمینه تنها به نام یک کتاب وی اشاره می کنم: کتاب « تمدن رنسانس » کهبرای نخستین بار به سال 1860 طبع شد. ترجمه ی اینگلیسی این کتاب به سال 1878 فراهمآمد و در بیست اکتبر 1880 درروزنامه ی « نیویورک هرالد » بحثی بسیار آگاهانهدربارهی آن منتشر شد. بورکهارت اگرچه معمولا از تمجید احتراز میگردد در زیر اینمقاله نو شت :«احسنت !»
زیگفرید گدیون رابطهی مورخ با عصر خویش را درچهار مبحث طبقه بندی
می کند :
1- مورخ و افکار هم عصر وی 2- تاریخ متحرک استنه ثابت
3- تاریخ با زندگی تغییر می یابد 4- رابطه ی مورخ با زمانحال
هر بینش جامع مستلزم پیوستگی اندیشه در گذشته و آینده استاین بدین معنی است که :
طرح ریزی برای انجام هر کاری باید ازامور روز مره ی جاری فرا تر رود . برای این طرح ریزی باید دانست در گذ شته چهرویداده است و آنچه را که در
آینده پیش می آید احساسکرد.این مطلب دعوتی برای پیشگویی نیست بلکه خواستی برای دیدی جامع بر جهان است .

ادامه دارد ....

[hasti-m]

در حال حاضر به نظر می رسد بر مسائل پیچیده ی شهر سازی راهحلی موجود نمی باشد ؛ اما در زمان هایی که بسنش جهانی وجود داشت وضع دگرگونه بود : نابغه ای لازم نبود تا به حل مسائل شهرسازی موفق آید. راه حل ها ئیکه برای مقاصدبخصوص و یا در خد مت طبقه ای مخصوص از اجتماع یافته شدند ، سالها بعد در زمان دیگر، بامقاصدی دیگر و مردمی دیگر قابل استفاده بودند این امر ممکن بود ، صرفا بدیندلیل که ابداع این راه حل ها از روز نخست با دور اندیشی صورت گرفته بود .
میل وعلا قه برای جهان بینی و دورر اندیشی نشانی از احتیاجیاست که ما برای به نظام آوردن و تفوق بر این امکانات تازه در خود احساس می کنیم فرضبر اینکه زمانی نسبت به زمان ها ی دیگر اهمیت فوق العاده ای و استثنائی داشته باشدهمواره نا درست وخطر ناک است . حتی اگر به نظر رسد سالهایی که ما در آن زندگی میکنیم زمان آزمایش برای بشریت فراهم می آ ورند ، آزمایشی از کفایت وقدرت بشر برای بهنظم آ وردن زندگی خویش ، این فرض عدم صحت خود را از دست نمی دهد .
در مورد تا ریخ معا صر هم به بررسی موارد زیر می پردازد :
1 - احتیاج برای زمینه ای تاریخی : بررسی وسیع تر ارصهفعالیت ها ی انسانی احتیاج تردید نا پذیر قرن ما است . دراین بررسی جامع است کهتاریخ می تواند نقش بزرگ بازی کند.
2 – نتایج زندگی از روزی به روز دیگر : در بخش تاریخ معاصر ما توجه خود را به تغییراتیکه در زندگی روزانه رویداده اندومهم ترین واقعیتی است که صورت گرفته معطوف خواهیمداشت .
3 – بی علاقگی به گزشته ی نزدیک ونتایجآن : همین احساس عدم توجه فراوا نبه گذشته ی نزدیک را – مرادم تاریخ معاصز است – فراهم آورد .
4- تاریخ شهر سازی: همه جا این شکایت را می شنویم که مدارکاساسی از بی علاقگی محض به حفظ اثار گذشته مفقود گشته اند فی المثل شهر ساز نمیتواند مدارک دقیق تطور شهر های بزرگ را که برای تحقیق خود به آن محتاج است بیابد .
5- تاریخ صنعت در قرن نوزدهم : تاریخ صنعت در قرن نوزدهم ازسر همین عدم علاقگی به حفظ آ ثار گذشته ناقص است ودر آن نکات بسیار به اصطلاح جستهو گریخته اند.
6- درباره ی معماری : درحدود سالهای 1893 که سال افتتاحنمایشگاه ، « کلمبین » باشد ، مرکز تجارتی شیکاگو موسوم به « لوپ » مرکز بسط و نمومعماری نه تنها در ایالت متحده بلکه در تمام جهان بود به این مطلب فقط از این رویاشاره شد تا بی علاقگی فراوانی که نسبت به گذشته ی نزدیک وجود دارد آشکار گردد ؛ بیعلاقگی به قرن که از آن عصر ما نشو ونما می کند و عواملی اصلی هستی خود را می یابد

ادامه دارد ......

[hasti-m]

شباهت روشها :
دوره ما دوره ی تغییر وتبد یل عصری به عصردیگر است . مجموعه ی گره خورده ای از تمایلاتی است که از گذ شتهادامه می یابند یا راه به آینده دارند . تمایلاتی که به آشفتگی باهم در می آمیزندودر هر نقطه ای در یکدیگر نفوذ می یابند و زمان ما را زمانی بدون داشتن راهی مستقیمبرای پیشرفت به نظر می آورند. به گمان برخی ، این آشفتگی تمایلات ناشی از تحریکاتسریع و ناگهانی و ضد و نقیض فکری است .
از هنگامی که این دورهآغاز شد زندگی معنوی فکری ما به زندگی بدون توازن و تعادلی بدل گشته است .وجوددرونی ما از هم پاشیده است.
نکته ای مستحسن وشایان توجه وجود دارد که مامی توانیم امروز شاهد دیدار آن باشیم: علومی که نقطه ی توجه شان با یکدیگر تفاوتدارند ، با یکدیگر شباهتی در نحوه ی کار یافته اند . جستجویی مداوم و وسیع برایپایه ریزی دانشی دقیق ، این شباهت روشها را موجب می شود .
یک دوره ی تبدیل و تغییرممکن است دو اثر متفاوت در دوبیننده بگذارد . یکی ممکن است تنهااشفتگی راه های ضد و نقیض و اصولی را که هر یکمخرب دیگری است ببیند ،دیگری ممکن است در بن همه ی اشفتگی ها عواملی را که وحدتمساعی دارند تا راه حلی تازه برای مسائل بیابند سپس گیدیون به بررسی این نکته میپردازد که : آیا علم وهنر نکاتی مشترک دارند ؟
عدم وجودنکاتی مشترکمیان علم وهنر فقط زمانی میتواند واقعیت یابد که فکر و احساس در دو سطح مختلف درمخالفت با یکدیگر عمل کنند .در چنین زمانی دیگر نمی تون انتظار داشت اکتشافی علمیدر دنیا ی احساس انعکاس یابد . وجود معادلی از یک تئوری فیزیکیدر عرصه ی هنرغیرطبیعی به نظر خواهد رسید .اما این عدم انتظار فراموش کرد ن این نکته است که هم عالمفیزیک وهم هنرمند در یک زمان زندگی میکنند، در مقابل تاثیرات عمومی شبیه قرار دارندو از تاثیرات روحی مانند هم ، به طریقی مشابه متاثر می شوند . فکر و احساس تنها درصورتی میتوانند به کلی از هم جدا شوند که انسان به دو نیمه بریده شود وسپس به بررسیاین مساله در هفت پارامتر می پردازد:
1- جدایی نحوه ی فکرواحساس از یکدیگر
2- شخصیت های دو تسلیم شده
3- تمدن دو نیم شده
4- توازی ناآگاهانه یروشها در علم ودر هنر
5- عمومیت یافتن علوم در قرن نوزدهم ، تاکیدبر نتایج آن
6- دانش واطلاع بر روش های علمی امروز مهمتر است
7- فرهنگ ما از امور تخصصی ریشه کرفته است

ادامه دارد ....

[hasti-m]

عوامل اساسی و عواملناپایدار:
وظیفه مورخ صحبت داشتن از تاثرات شخصی ئخود نیست آنچه شخصاو را محظوظ یا متاثر می کند خصوصی است وتمام حسن ولطف خود را در باز گفتن از دستمی دهد . بر تاریخ نویس نیست که دوره ای را به فروغ عقاید خود تصحیح کند. او بایدشواهد و حقایق را بیان کند ، باید نشان دهد که چرا تاریخ جهت خاصی را تعقیب کردهاست .قضاوت کاملا بی طرفانه خالی از هر گونه احساس شخصی فقط بر اساس مدارک و واقعیتموجود تقریبا غیر ممکن است ؛ با این همه احساس شخصی مورخ باید به حد اقل تقلیلیابد. اما مورخ صرفا گرد اورنده ی شواهد و مدارک نیست حق مترتب ویا از راستی وظیفهی اوست که بر امور قضاوت کند . اما این قضاوت باید مستقیما براساس شواهد و مدارکباشد .
در این مورد اعوامل اساسی واعوامل پایدار وجود دارند کهعبارتند از:
1- عوامل اساسی : عوامل اساسی ،عواملی هستند که حتی وقتی تحت فشار قرار گیرند نا گزیر دوباره به صورت دیگری ظاهرشوند .
2- عوامل ناپایدار : در مقابل عوامل اساسی عوامل دیگری هستن کهآنها نیز از قدرت محرکه ی یک زمان حاصل می آیند؛ اما این اوامل هم فاقد دیرپاییعوامل اساسی و هم بر خلاف آنان هرگز جز به تاریخ نمی شوند.
معماری ، موجود زنده
ما در معماری در جستجو ی علائم ونشانههایی هستیم که به وسیله ی آنها – تا انجا که بزای یکزمان ممکن است – از محدودیت ها وامکانات ، از احتیاجاتوهدف های خود آکاه شوند .
در پیشرفت زمان ، در معماری چون با زندگی عصرپیوسته است می تواند به ما بصیرتی برای تمام صور این زمان بدهد همه چیز در معمار ی، از گرایش این هنر برخی اشکا ل تا انتخاب راهی که آن را طبیعی ترین راه برای حلپاره ای مسائل ساختمانی می یابد وآن را بر می گزیند . شرایط عصری را که معماری درآن نمو می کند نشان می دهد . معماری محصول شرایط وعوامل فراوانی مانند عواملاجتماعی ، اقتصادی ، علمی ، فنی و عادات و رفتار آدمی است و سپس این خصوصیات را درمباحث زیر بررسی میکنیم.
1- معماری ، مقیاس سنجش یک زمان :
هر چقدر خصوصیت ها ی یک زمان پنها ن باشند ، ذات یک صعصرخود را در معماری آن عصر نشان می دهد ؛ خواه شکل بیان معماری این زمان بدیع وتازهباشد و خواه از زمان ها ی دیگرتقلید شده باشد.
2- معماری موجود زندهمستقل:
معماری یک زمان ممکن است درتحت تاثیر انواع و اقسام شرایطبه وجود آ مده باشد اما همین که بوجود آمد ، موجود زنده است که صفات مخصوص خود رادارا است و از حیاط دیر پایی برخوردار است
3- تمایلات پیوسته :
وقتی یک معمار دوره ی بارک رومی در اواخر قرن هفدهم بهابداع دیوار موجی شکل نمای یک کلیسا موفق می آید ، میتوان این ابداع را به صورمختلف توضیح داد : میتوان گفت ، چون این زمان دوره ی « ضد رفرم » بوده این ابداع بهعنوان وسیله ای برای جلب توجه مردم به کلیسا آمده . یا ممکن است بوجود آمدن دیوارموجی شکل را به خیابانها تنگ رم اسناد که صرفه جویی در نما ی بنا را ایجاب میکرد .
4- جستجو برای روابط تاریخی :
در یک کار هنری جدید روابط بین عوامل ترکیب این کار ،عواملی قاطع برای شناختن روحیه و خصوصیات این کار است علم جدید نیز در جستجوی آناست که اشیاء مورد مطالعه ی خود را در قالب نسبیت جایدهد.
5- توازی بین تاریخ هنر وتاریخ علم :
واضح است که عامل انسانی در معماری نقش بزرگ تری بازی میکند تا در علم ، و این دو از تمام جهات قابل مقایسه نیستند با این همه ، هم تاریخمعماری وجود دارد وهم پیشرفت ها یی که صرفا از تفکرات وملاحظات معماری متاثر شدهاند و تنها با مقیاس معماری می توان آنها را ارزیابی کرد . این تاریخ از زمان بارکتا قرن نوزدهم واجد لحظات طوفانی است وپر از وقایع حزن آمیز هیجان انگیز است .

ادمه دارد .....

[hasti-m]

تغییرات سبک ها ، تغییراتی کم اهمیت تر :
اگر راه عمومی رشد وتوسعه ، رشد و توسعه ای که در دوره هایمختلف ادامه می یابد و در قشر های اجتماعی ونژادی صورت میگیرد ،نظر ما ررا به خودمعطوف دارد دیگر تغییرات سبک ها که دوره ی کوتاهی را مشخص می دارد ،قسمتی از اهمیتخود را از دست می دهد . در ایت صورت توجه ما به تاریخی از معماری معطوف می شود کهرشدی مدام و مستقل برای خود ، جدا از مسائل اقتصادی ، طبقاتی ، نژادی و یا سایرمسائل مشابه دارد .
میراث معماری :
در مطالعه ی معماری عصرحاضر باید ببینیم چگونه عصر ما در یکی از مظاهر خود : معماری ، تجسم یافته است . برای فهم این نکته باید در یابیم معماری عصر حاضر چه عواملی را از گذشته به میراثبرده است . برای این کار به بررسی مسائل زیر دز زمان گذشته میپردازم:
1- اهمیت ساختمان و شهر سازی:
وقتی در مطالعه ی خود ،اساس کار را بر این بگذاریم که معما ری را چون موجود زنده در نظر بگیریم لازم استآغاز و انتها ی آن – فن ساختمان و شهر سازی – را بررسی کنیم.
2- ساختمان ، ضمیر « ناخودآگاه » معماری:
اگر به فن ساختمان تنها به دیده ی مهندسیننگاه کنیم یا این فن را فقط وسیله ای برای برآوردن « مقاصد مفید » بدانیم ، اشتباهکرده ایم صور فنی ساختمان آنقدر توجه ما را به خود نمی خواند که روشهای عمومی واصلی آن و محتوا ی احساسی آن که در آن مظاهر آینده ی معماری را می توان پیش بینیکرد.
3- شهر سازی ، معیار سنجش دانش معماری ک
معماران امروز کاملا بهاین نکته آگاهند که سرنوشت معماری اینده ، جدایی ناپذیر ، به شهر سازی وابسته است . اگر معماری را محدو د به ایجاد یک خانه ی زیبا یا بنای مجموعه ی کوچکی از ساختمانهای مسکونی بدانیم آن را ناقص و کوچک فرض کرده ایم همه چیز به نظام زندگی که دارایهماهنگی و وحدت باشد وابسته است . رابطه بین خانه ، شهر ، مناظر ونواحی اطراف شهرویا کار و تفریح را دیگر نمی توان به اتفاق واگذاشت .طرح ریزی آکاهانه باید در کارباشد.
4- نیاز به اخلاق در معماری بین سالهای 1890 تا 1900 :
در اروپا بین سال ها ی 1890 تا 1900 خواست برای اخلاق درمعماری در بسیاری از کشور ها به وجود آ مد چنان که « ون دولد » گفته است ، مردممتوجه شدند که معماری آن دوره « دروغی » بیش نیست . بیشتر ادا و تظاهر است تا حقیقیبدین سسب « خلوص » در بیان معماری لازم آمد. معنای این نکته آن است که گذشته ازلزوم یافتن راه های جدید برای بیان مقاصد معماری ، احتیاجی دیگر وجود داشت تا زبانهنر و معماری را با امکانات زمان هماهنگ سازد یا به عبارت دیگر خواستی به وجود ا مدتا روش های بین احساس و فکر با یکدیگر آشتی یابند.
5-اهمیت و معنای مکتبمعماری شیکاگو بین سالهای1880 و 1890:
معماری با استفاده ازامکاناتی که فن ساختمان بوجود آورد به تدریج از آشفتگی و بی تصمیمی رهایی یافت وبهراهی تازه افتاد امکاناتی که فن ساختمان به وجود آورد نخست در ساختمان ها ی صنعتیبه منصه ی بروز رسید وسپس به مساکن انسانی راه یافت این نکته را به خوبی می توان درساختمان ها ی محله ی تجاری شیکاگو در سالهای 1880 و 1890 مشاهده کرد . با بسطمعماری در این محله ی شیکاگو فاصله ی بین فن ساختمان محض و معماری برای نخستین باراز میان رفت .معماری مکتب شیکاگو با روشنی شگفت انگیزی لزوم به کار بردن بارزاکتشافات ساختمانی را که کلیدی بر معماری این زمان است نشان می دهد .
6- تصور فضایی نو در نقاشی ومعماری:
تا سال 1910 معماران برای یافتن تصور فضایی تازه راه هایزیادی را آ زمایش کرده بودند ، تصوری تازه که می توانست امکاناتی نو برای پیشرفتمعماری بگشاید . رد سبک های تاریخی ویا جمله ی معروف « لوئی ساون » که « معماریباید مناسب مقصدی باشد که بر آن مترتب است» میتوان به عنوان مثال، این کوشش ها رامصور دارد. اما کوشش این معماران هرگز به نتیجه ی قطعی نرسید و تنها روزنه هاییگشود .
7- مراحل بسط شهرسازی در قرن نوزدهم : در رشته ی شهر سازیما فقط نکاتی را مورد مطالعه قرار می دهیم که مبین پیشرفت بسیار شهر سازی در زمانیمعین است. میدان های لندن ( 1800 - 1850 ) پیوستگی شهر سازی را با دوره ی اواخربارک در قرن نوزدهم مصور می دارد .
8- تمایلات معاصر درشهرسازی : پیشرفت های شهر سازی را که هنوز در مراحل رشد است نمی توان نادیده گرفت . شهر سازی که همواره چون آخرین شاخه ی معماری رشد کامل می یابد دیر زمانی نیست کهصورت کنونی خود را یافته است ، - تقریبا از سال 1925 بهبعد.
9- انتخاب شواهد و شخصیت ها : در مطالعه و بررسی تاریخمعماری ممکن است از آن طرحی خلاصه رسم کرد و در این طرح تمام تغییرات و شواهد بزرگرا نشان داد . اما در تعیین میزان و شرح خود آگاهی عصر ما از خویش ، راجح آن است کهمقاطع نسبتا دقیق از انواع مختلف ترسیم شود. از این رو به جای بررسی کلی شماربسیاری از رویداد ها ، فقط به بررسی دقیق ونزدیک پاره ای از آن ها که واجد معانیتاریخی هستند می پردازیم همچنین از برخی از هنر مندان که روح دوره ای در کار هایشنمتبلو می شود صحبت خواهیم داشت ؛ از هر هنر مند فقط کار هایی را مطالعه خواهیم کردکه درک آنها برای درک عصر وی لازم باشد .
10-معنای اشیاء مورداستفاده ی روزانه در پژوهش های تاریخی:
« پیکاسو » وقتی چنیننوشته است : « هنرمند دریافت دارنده ی احساس است ، از هر کجا که این احساس سر چشمهگرفته باشد: از بهشت ، از زمین ، از یک تکه کاغذ، از صورت یک عابر یا از تار عنکبوتبه این دلیل است که او نباید بین اشیا فرق بگذارد. محله « اعیان نشین برای اشیاءوجود ندارد ». تاریخ نویس نیز باید در مقبل شواهد تاریخی رفتارش چنین باشد : او میخواهد بر عوامل اساسی زندگی آگاهی یابد ؛ باید به این عوامل هر کجا آن ها می یابدتوجه کند تنها مطالعه بزرگترین کار های هنری یک عصر کافی نیست .
ادامه دارد ........

[hasti-m]

بخش دوم : میراث معماری ما :

چرا شناسایی میرث معماری لازم است :
زندگی در هر دوره ، اگر رابطه ای که این دوره با گذشته داردو یا ریشه هایی که آن را به آینده پیوند می دهد شناخته نگردد، بیمقصد و بر اساس از « روزی به روز دیگر » ادامه خواهد یافت. زمان ما به سختی از کو ته بینی نحوه ی « این نیز بگذرد » و از بی برنامگی ناشی از آن ، رنجور است .
تصور فضایی نو: پرسپکتیو
پرسپکتیو یکی از عواملاساسی تاریخ هنر شد و معیار اعتراض ناپذیری گشت که هر اثر هنری باید بدان سنجیدهشود. که در مسائل زیر بررسی میشود .
پرسپکتو ترسیمی و رشدفردیت طلبی جدید :
در پرسپکتیو ترسیمی – ریشه ی لغو پرسپکتو « بوضوح دیدن » است – اشیا در صفحه ای مسطح چنانکه دیده میشوند ترسیم می گردند و نچنانکه واقعا هستند .
پرسپکتیو مخترع واحدی ندارد :
پرسپکتیو اختراع شخص واحدی نبود ؛ بلکه مظهر مبین عصر بود .
وحدت فکر و احساس در رنسانس ، « برونلسکی » :
برونسکی، ( 1377 – 1446 ) یکی از پیشقدمان بزرگ پرسپکتیو ، چنین شخصی بود . وی کار را با زرگری و آموختن السنه ی قدیمیآغاز کرد و سپس معمار ، مجسمه ساز ، مهندس و ریاضی دانی بزرگ شد. اگر بگوییم استادیدر چندین رشته فقط در گذشته میسر بوده ، سخنی به گزاف گفتهایم.
نقاشی پیش آهنگ بیان احشاش دوره ی رنسانس :
بزرگ ترین پیشرفت دوره ی رنسانس در طول ده سال بین سال های 1420-1430 صورت پذیرفت. نقاشی موسوم به «مازاچو » از جوان ترین پیشرو ترین استاداندوره ی رنسانس که با قرن جدید – 1401 – زاده شد تجسم انسانی روح رنسانس بود . اگر وی به جوانی ، به سنبیست وهفت سالگی ، از جهان رخت بر نبسته بود تاریخ نقاشی این دوره صورتی دیگر داشت. برو نلسکی معمار که تقریبا بیست و پنج سال از « مازاچو » مسن تر بود از روح گوتیکقرن چهاردهم بسیار متاثر بود .
نقاشی دیواری « تری نی تی » کار « مازاچو » :
مازاچو نقاشی دیواری تری نی تی را در « سانتامار یا نوولا » در فلورانس ، هنگامی ترسیم کرد که تقریبا بیست و پنج ساله بود . این نقاشی که درسال های بیستین « کواتر چنتو » ترسیم گشت در اواخر نوزدهم دوباره کشف شد وامروز درشرایط بدی هنوز باقی است.
طاق گه واره ای، از نقاشی دیواری« تری نی تی » تا «سنت پتر»:
طاق گهواره ای تری نی تی که به عمق ، در دیوار فرو می رفت ،راه حلی با عظمت بر مساله طاقی زدن بود که معماران بسیاری را در تمام دوره ی رنسانسو بارک به خود مشغول داشته بود و عملا در ساختمان مورد استفاده قرار نگرفت تا به سال 1472 در کلیسای« سان آندره آ » در « مان تو آ » ؛ تقریبا چهل و پنج سال بعد ازمرگ مازاچو .
در واقع اگر از پیشرفت اصول پرسپکتودر هنر و معماری خط تسلسلی رسم کنیم ، نقاشی دیواری مازاچو در آغاز آن ، نقشیبرامانته در میان ، وکلیسا ی با عظمت سنت پتر در راس آن جای می گیرند . نخستینبنایی که در آن روح رنسانس آشکار گشت ، ایوانی است کا ر برونلسکی که در جلوی « بیمار ستان یتیمان » در فلورانس ساخته شد.چون اولین بنای دوره ی رنسانس برای مقصودیعادی و عمومی ساخته شد ، بر خلاف ساختمانهای پر طنطنه ی مشخص رسمی – ساختمان هایی که معمولا حتی در روزگار ما به تقلید از گذشته ساختهمیشوند – ظاهر سادهداشت.
اما برو نلسکی در بیمارستان یتیمان فرصتی یافت که از طرحهای بسته ی دژومند احتراز جوید. به این کار با ایجاد ایوان های سبک وظریفی که بسیارمحفوظ کننده اند موفق آمد . دیوار بالا یی این بنا اگر چه سادگی روستایی را ندارداما مسطح است و فقط چند پنجره ای در آن دیده می شود . در خارج بنا، کاملا به شیوهدوره ی رنسانس ، « آنتا بلمانی » این دیوار را در جهت افقی به دو قسمت تقسیم می کند .

ادامه دارد .....

[hasti-m]

رابطه ی با معماری ( بیزانتین )
رابطه ی مستقیم بین معماری کلاسیک و بیمارستان یتیمان کاربرونسکی وجود ندارد. اما در کارهای برو نلسکی رابطه ای نسبتا نزدیک بین فلورانس وبیزانتین وجود داشت. تحقیقات اخیر هم این حقیقت را روشن کرده اند که این ساختمانطاقی ها در دوره های نخستین رنسانس ، بیش از دوره ی بیزانس وقرون وسطی متاثرند تااز دوره ی کلاسیک .
کلیسای کوچک « پاتزی » در فلورانس :
کلیسای کوچک پاتزی کار برو نلسکی اولین ساختمان دوره یرنسانس است که هم قسمت داخلی و هم قسمت خارجی آن در اندازه ودر روحیه حجیم است . برونلسکی به جای طاقی های نیم کره ای که در بیمارستان یتیمان بکار برده بود ، اینجاطاقی های گهواره ای بکار برد.
فضای داخلی ، مسائلی که تصور فضایی نو بوجودآورد :
فضای داخلی کلیسای کوچک « پاتزی » نقطه ی شروعی برای تمامکلیسا های دوره ی رنسانس بود نقشه ی « تمرکز یافته » داشتند. داخل این کلیسا ازتجمع قسمتها ی مختلف کوجک تر که شکل هندسی آنها کاملا شناختنی است بوجود آمده و اینقسمتها با سنگ کاری هایی برنگ های متضاد که مانند قابی آنها را در بر میگیرند بوضوحاز یکدیگر متمایز می شوند فضای داخلی این کلیسا از تازگی تقلید نا پذیری برخورداراست که قبل از آن وجود نداشته اما وجود دو طاق گهواره ای کوجک در این قسمت ، نشانآن است که اطمینان در بینش جدید هنوز به دست نیامده بوده است . دیوار خارجی آن بهشیوه ای تهدید آمیز ساخته شده و خالی از هر گونه فرو رفتگی پیش آمدگی است ( سقفکوچکی که در آن دیده میشود بعد ها به آن اضافه شده است ) . هیچ باری براین دیوار باتقسیمات ضریفش تحمیل نمی شود ومانند پرده ای است که فضای داخلی کلیسا را از هم جدامی کند.
پرسپکتیو و شهرسازی :
شهر ، تجلی روابطگوناگون اجتماعی است که در یک نقطه تمرکز یافته موجودی زنده ساخته باشند شرایطی کهدر رشد شهر تاثیر می کنند ممکن است خصوصیات متفاوت داشته باشند شهر هایی هستند کهدر دوره ها ی دیکتاتوری بوجود آ مده اند وقتی که دیکتاتور قدرت آن را داشته همه رامجبور کند که از روی یک نقشه ی واحد بسازند و شهر هایی که از حاصل کار و مقصود دستجمعی مردم بوجود امده اند.

ادامه دارد .......

[hasti-m]

شهر ستاره ای شکل :
قضاوت بر شهر سازی دوره ی رنسانس آ سان نیست اگر شهر سازی این دورهرا با نقاشی ومجسمه سازی این عصر مقایسه کنیم در نخستین نگاه در مییابیم که اینرشته هم فاقد نیروی خلاقه و هم ابتکار و تخیلی است که در نقاشی و مجسمه سازی اینزمان به وضوح فراوان مشهود است. رنسانس مسحور یک نوع شهر بود. شهر ستاره ای شکل کهیک قرن ونیم تمام –از « فیلارته » تا « سکامتزی » - ترجیع بند کلی نقشه هایی بود که برای شهر ها پیشنهاد می شد. به یقین ساختن شهر ،شبیه ستاره های شش ، هشت ، نه ودوازده ضلعی از اختراع تفنگ متاثر است . نقشه یستاره ای شکل «شهرایده ال » نتیجهی سیستم دفاعی دوره ی رنسانس بود .اما این دلیلکافی نیست واین نقشه ها از عواملی دیگر متا ثر بودند . در پس شکل ستاره ای شهر ،تئوری دوره رنسانس نهفته بود که طالب مرکزیت یلفتن ساختمان های شهر بود ؛ و این فکر « برامانته » را در سراسر عمر تحت تاثیر قرار داد.
اصل قرون وسطایی :
شهر ایده آل ستارهای شکل در حقیقت نو کردن شهر قرون وسطاییبود که در آن قصر کاترال ویا میدان اصلی ، هسته ای برای شهر فراهم می آورند و گرداین هسته را از یک تا چهار حقه ی نامنظم احاطه می کرد در این باب به عنوان مثال ازنقشه ی درخت مانند « بانیا کاوالو» در ایتالیا یاد کرد یا شهر ستاره ای مخ لوق « کواترو چنتو » است واندکی پس از قرن پانزده م توسط «فیلارته » جز ئیات آن بدقتترسیم شد . تقریبا بیست سال پس از وی مردی از اهالی «سین » موسوم به « فرانچسکودلجورجه مارتینی » که معمار ومجسمه ساز ونقاش بود کا ر وی را تکمیل کرد .
« فرانچسکودی جورجه مارتینی » (1439 -1502 ):
فکر شهر ایده آل شاید از جانب « لئونه باتیستا آلبرتی » به « فیلارته » رسیده باشد ، اما طرح آن برای نخستین بار بدست هنر مند چیره دستی موسومبه « فرانچسکودی جورجه مارتینی » (1439 – 1502 ) زندهباشد وی در کتاب سوم خود « رساله در باب » ، از شهر ستاره ای شکل صحبت می دارد . نقشه اصلی ستاره ای شکل با خیابان ها ی شعاعی در طرح وی به چند ضلعی تبدیل شده بودکه در هر راس آن برج و بارو یی قرار داشت .
« ویجوانو » ، میدان « دوکاله » :
ساختن « شهر ایده آل » مستلزم وقت بسیار بوده و دوره یحکومت فروانروایان ایتالیایی قرن پانزدهم کفاف چنین کاری را نداد. تنها در شهر کوچک « ویجوانو » که با قصور قرون وسطایی خود تقریبا در 40 کیلومتری جنوب غربی میدانقرار گرفته می توان سایه ی کم رنگ عقاید « فیلارته » را منعکس دید .
تمام برنامه ی نوسازی « ویجوانو » ، یادگاری از « فیلارته » است : در این جا « برجی چنان بلند ساخته شده که از بالای آن تمام نواحی اطراف دیدهشود ».
اما برج 55 متری آن که امروز مخروبه است از میدان شهر دوراست .
به نظر می رسد یکی از دلایل وفقیت یک میدان عمومی یا محلاجتماعات سادگی عوامل معماری آن باشد .

ادامه دارد .....

[o.star]

سلام

اگه خواستید منم میتونم تو خلاصه نویسی فضا زمان،معماری کمکتون کنم.