دیوان اشعار اوحدی مراغه‌ای

[غریب آشنا]

اشک ما آبیست روشن در هوات

اشک ما آبیست روشن در هوات		خود به چشم اندر نیامد اشک مات
در طوافت سعی خواهم کرد از آنک		سعی‌ها کردست گردون در صفات
خون من ریزی و دل گیری نوا		بینوایی به دلم را از نوات
ای خط سبزت برات خون من		کم نویس آن خط که مردیم از برات
دی دوایی می نبشتی از قلم		حال من نشنید و دل خون شد دوات
ای به زلف و خال چون لیل دجا		در دل و جانم غم لیلی دوجات
نزد ترکان ما ترا قدر ار چه نیست		نزد ما، ای ترک، یک دم باش مات
دل بلات ار بت پرستان میدهند		بت پرستم من، که دادم دل بلات
گر نجات از عشق جویی، اوحدی		پیش او هم، نه رهت باشد، نه جات

[غریب آشنا]

تا قلندر نشوی راه نیابی به نجات

تا قلندر نشوی راه نیابی به نجات		در سیاهی شو، اگر می‌طلبی آب حیات
موی بتراش و کفن ساز تنت را از موی		تا درین عرصه نگردی تو بهر مویی مات
به یلک هر دو جهان را یله کن، تا چو یلان		نام مردیت برآید ز میان عرصات
کفش و دستار بینداز و تهی کن سر و پای		تا چو ایشان همه تن گردی اندر حرکات
این گروهند همه ترک عرض کرده و باز		همچو جوهر شده از نور یقین زنده به ذات
زندگی گر صفت روز و شب ایشانست		زندگان دگر، انصاف، رمیم‌اند و رفات
نیست جز صدق دلیل ره ایشان به خدای		گر کسی را به ازین هست دلیلی، قل: هات
اوحدی، رو مددی جوی ز خاک درشان		تا گرفتار نگردی به هوا چون ذرات

[غریب آشنا]

حسن خود عرضه کن، ای ماه پسندیده صفات

حسن خود عرضه کن، ای ماه پسندیده صفات		تا شود دیده‌ی ما روشن از آثار صفات
لب لعل و دهن تنگ و خط سبز تو برد		در جهان آب رخ معدن و حیوان و نبات
چشمم از گریه فراتست و رخ از ناخن نیل		تو توانی که به هم جمع کنی نیل و فرات
همچو فرهاد دگر کوه گرفتیم و کمر		در فراق رخت، ای دلبر شیرین حرکات
جز وفاق تو حدیثم نبود وقت نشو		جز وفای تو به یادم نبود روز وفات
سیم اشک من از آن نقد روانست، که گشت		لب لعل تو محصل، خط سبز تو برات
هر چه گویی بتوانم، مگر از روی تو صبر		و آنچه خواهی بکنم، جز به فراق تو ثبات
نیک درویشم و در حسن زکاتی هم همست		بده، ای محتشم حسن، به درویش زکات
کردم اندیشه که آن روز کجا دانم رفت؟		گر بیابم ز کمند سر زلف تو نجات
اوحدی داد تو از شاه بخواهد روزی		که بگردد به فراق رخ زیبای تو مات

[غریب آشنا]

بگذاشته‌ام، تا چه کند نرگس مستت؟

بگذاشته‌ام، تا چه کند نرگس مستت؟		با یار پسندیده که پیمان نواستت
رای دو دلی کردن و آهنگ جدایی		گفتی که: ندارم من و می‌بینم و هستت
پیوند تو افزون شو و بسیار بگفتند:		عهدش بشکن زود، که پیمان بشکستت
تا جان ندهم جای جراحت ننماید		تیری که کنون بر دلم افتاد ز دستت
از دست برفتم من و بر دست نه ای تو		دیگر چه کنم، گر ندرم جامه ز دستت؟
بی‌یاد تو هرگز ننشینیم بر کس		هر چند بر خویش ندیدیم نشستت
بس دام که در راه تو آهو بره کردند		در دام نرفتی و کس از دام نرستت
گر بر سر ما تیغ زنی روی نپیچیم		آن سست وفا بود که از دام بجستت
ای اوحدی، از عشق ندیدم که گشودی		تا سحر که بود این که چنین دیده ببستت؟