مهندسي مجدد و مهندسي معكوس

[javad jan]

5- متدولوژي مهندسي مجدد پتروزو و استپر (Stepper & Petrozzo,1994) :
5-1- كشف : تشخيص مساله ، تنظيم اهداف ، تشخيص فرايندها براي طراحي مجدد و شكل‌دادن تيم مهندسي مجدد .
5-2- جستجو و جمع‌آوري : تجزيه‌وتحليل فرايند ، مستندسازي ، الگوبرداري و تشخيص نيازهاي فناوري اطلاعات .
5-3- نوآوري و ساخت : تفكر مجدد در خصوص فرايندها .
5-4- سازماندهي مجدد ، آموزش مجدد و ابزارسازي مجدد : اجراي فرايندهاي جديد و آموزش فناوري نوين .

6 - متدولوژي مهندسي مجدد داونپورت و شـــورت(Davenport & Short,1990) :
6-1- چشم‌انداز : توسعه چشم‌انداز كسب‌وكار و اهداف فرايند .
6-2- تشخيص : تشخيص فرايندهايي كه نياز به طراحي مجدد دارند .
6-3- درك : درك فرايندهاي موجـود و اندازه‌گيري آنها .
6-4- تشخيـص : تشخيص قابليتـها و نيازسنجــيهاي IT .
6-5- طراحي نمونه اوليه : طراحي نمونه اوليه فرايندهاي جديد .

[javad jan]

7 - متدولوژي مهندسي مجدد هاريسون و پرات (Harrison & Pratt,1993) :
7-1- انتخاب مسير : انتخاب مسير و تنظيم جهت براي تلاشهاي مهندسي مجدد .
7-2- الگوبرداري : تجزيه‌وتحليل فرايندهاي موجود و ارزيابي فرايندها در برابر مشتريان والگوبرداري .
7-3- چشم‌انداز فرايندها : خلق چشم‌انداز براي فرايندهاي آينده .
7-4- حل مساله : تشخيص بهبودهاي انفجاري و شناخت راه‌حل براي حالات مختلف تغيير .
7-5- برنامه‌ريزي : برنامه‌ريزي جامع براي بهبود فرايندها .
7-6- اجرا : اجراي برنامه‌ريزي مهندسي مجدد .
7-7- بهبود مستمر : بهبود مستمر فرايندها و انعكاس اندازه‌گيري عملكرد .

8 - متدولوژي مهندسـي مجدد بارت (Barrett, 1994) :
8-1- دوران نهفتگي : انتخاب اعضاي تيم ، تشخيص بهترين فعاليت و تعريف نيازهاي فناوري اطلاعات .
8-2- تفكر هدفمند : تشخيص فرصتهاي بهبود و راهكارهاي جايگزين طراحي مجدد فرايندها .
8-3- كشف حقيقت : انتخاب روش اجرايي ، انگيزش تيم و تعهد .
8-4- آزمايش و يادگيـري : شروع آزمايش با نمونه‌هاي اوليه فرايندهاي پيشنهاد شده .

[javad jan]

9 - متــدولوژي مهنــدسي مجدد كتينـــــگر (Kettinger,1997) :
9-1- چشم‌انداز : استقـرار تعهد مديريت و چشم‌انداز ؛ كشف فرصتهاي مهندسي مجدد ؛ تشخيص اهرمهاي فناوري اطلاعات ؛ انتخاب فرايندها براي طراحي مجدد .
9-2- اقدامات اوليه : اطلاع‌رساني به عناصر سازمان ؛ سازماندهي تيم مهندسي مجدد ؛ برنامه‌ريزي پروژه ؛ تشخيص مشتريان خارجي فرايند ؛ نيازسنجي ؛ تنظيم اهداف عملكرد .
9-3- تشخيص : مستندكردن فرايندهاي موجود ؛ تجزيه‌وتحليل فرايندهاي مجدد .
9-4- طراحي مجدد : تشخيص و تجزيه‌وتحليل فرايندهاي جديد ؛ تهيه نمونه اوليه و طراحي جزئيات فرايندهاي جديد ؛ طراحي ساختار منابع انساني ؛ طـراحي و تجزيه‌وتحليل سيستمهاي اطلاعاتي .
9-5- نوسازي و احيا : سازماندهي مجدد قواعد مربوط به منابع انساني ؛ اجراي مولفه‌هاي سيستمهاي اطلاعاتي ؛ آموزش كاربران .
9-6- ارزيابي : ارزيابي عملكرد فرايندها ؛ برنامه‌هاي بهبود مستمر .

10 - متدولوژي مهندسي مجدد كوپرز و ليبرند (Coopers & Lybrand,1994) :
10-1- تشخيـص : فرايندهاي فعلي مشخص مي‌شوند .
10-2- مدل كردن فرايندهاي جاري : با مدل كردن فرايندهاي جاري ، نقاط قوت و ضعف آنها مشخص مي‌شود .
10-3- انتخاب : راهكارهاي جايگزين موجود جهت طراحي آزمايـش شده و بهترين آنها انتخاب مـي‌گردد .
10-4- اجرا : فرايندهاي طراحي‌شده به اجرا گذاشته مي‌شوند .

[javad jan]

11 - متدولوژي مهندسي مجدد تگزاس اينسترومنت (Texas Instruments):
11-1- آماده سازي .
11-2- درك و تشخيص .
11-3- طراحي مجدد .
11-4- اجرا .

12 - متدولوژي مهندسي مجدد راسمن (Ruessemann,1994) :
12-1- تعريف مساله و سازماندهي آن .
12-2- تجزيه‌وتحليل فرايند ، تشخيص و طراحي مجدد .
12-3- اجراي فرايندهاي جديد طراحي‌شده .

[javad jan]

- متـدولـوژي مهندسـي مجـدد كنــدور (Condore) :
13-1- توسعه چشم‌انداز كسب‌وكار و اهداف فرايند .
13-2- درك فرايندهاي موجود .
13-3- تشخيص فرايندها براي طراحي مجدد .
13-4- تشخيص اهرمهاي تغيير (فناوري اطلاعات) .
13-5- بكارگيري فرايندهاي جديد .
13-6- عملياتي كردن فرايندهاي جديد .
13-7- ارزشيابي فرايندهاي جديد .
13-8- بهبود مستمر .

14 - متدولوژي مهندسي مجدد ابلنسكي (Obolenesky,1994) :
14-1- بدانيد كه چه مي‌خواهيد : درك نياز و دگرگون كردن ؛ تحليل ذينفعان كليدي و نيازهاي آنان ؛ چارچوبي براي موفقيت .
14-2- برنامه‌ريزي كنيد : تهيه رئوس برنامه پيشنهادي ؛ فرايند برنامه‌ريزي .
14-3- اجرا كنيـد : تكنيكهاي فني ؛ تكنيكهاي فرهنگي .
14-4- سنجـش و ارزيابي برنامه‌ريزي دگرگوني : كنترل و بازيابي عمليات ؛ كنترل نتايج .
14-5- دستيابي به دگرگوني مداوم : دگرگوني در خود دگرگوني ؛ كنترل نتايج .

[javad jan]

چه عواملي شكست مهندسي مجدد را به دنبال دارند ؟
فاكتورهاي منفي بسياري وجود دارند كه در صورتيكه به آنها بها داده شود ، زمينه‌ساز ناكامي مهندسي مجدد خواهند شد ؛ از جمله اين عوامل مي‌توان به موارد ذيل اشاره نمود :
Ø كوشش براي اصلاح يك فرايند بجاي دگرگون كردن آن ؛ روش هاي توسعه‌اي همواره مطلوب بوده و كمتر با مخالفت روبه‌رو مي‌شوند ولي از سوي ديگر مطمئن‌ترين راه براي شكست در مهندسي مجدد هستند.
Ø بي‌توجهي به فرايندها .
Ø بي‌اعتنايي به ارزشها و اعتقادات كاركنان‌ .
Ø به نتايج مختصر راضي شدن . تجربه نشان داده است كه اصلاحات مقطعي در دراز مدت بي‌تاثير و حتي مخرب هستند .
Ø زود تسليم شدن‌ .
Ø فرهنگ سازماني كنوني و گرايشهاي مديريت ، موانع آغاز مهندسي مجدد هستند .
Ø انتظار به راه افتادن مهندسي مجدد از پايين سازمان ؛ به دو دليل مهندسي مجدد از پايين سازمان انجام نمي‌شود : نخست اينكه فشار مورد نياز مهندسي مجدد بايد از بالاي سازمان تامين شود ، چراكه كاركنان رده پايين ديدگاه گسترده‌اي درمورد سازمان و مشكلات فرايندهاي آن ندارند . دوم آنكه مديران مياني به دليل ترس از به خطر افتادن توانايي‌ها و نفوذ و اختيارات كنوني ، دست به اينگونه دگرگوني‌ها نمي‌زنند.
Ø بكارگيري رهبري كه مهندسي مجدد را نمي‌شناسد .
Ø تنگ‌نظري در تخصيص منابع ؛ تخصيص منابع محدود اين انديشه را نيز در كاركنان تقويت مي‌كند كه مهندسي مجدد مرحله‌اي گذراست.
Ø كوشش به راضي نگهداشتن همگان ؛ در اجراي مهندسي مجدد خيلي از واحدها منحل شده و شايد پاره‌اي از كاركنان پست خود را از دست بدهند ، لذا كوشش در خشنود كردن همگان بي‌نتيجه خواهد بود .
Ø عقب‌نشيني در برابر مخالفان تحولات‌ .
Ø طولاني شدن برنامه ؛ مهندسي مجدد براي همه كاركنان شركت با نگراني همراه است . تجربه نشان مي‌دهد كه زماني حدود دوازده‌ماه بيشترين وقتيست كه سازمان بايد براي طراحي يك طرح جديد و آغاز به پياده‌سازي آن صرف نمايد .

[javad jan]

منابع و ماخذ:
مايكل همر و جيمز چمپي - مهندسي مجدد - ترجمه ايرج پاد (1374) ناشر سازمان مديريت صنعتي (چاپ اول).
پيتر، اف، دراكر - مديريت آينده - ترجمه دكتر عبدالرضا رضايي نژاد - (1375) ناشر موسسه خدمات فرهنگي رسا (چاپ دوم)
صدراله البرزي - چگونگي تكامل استراتژي رقابتي - مجله زمينه - شماره 29 - آذر 1372
مجيد پسران قادر - بهسازي سازماني درآمدي بر بهينه سازي تصميمات شوراي عالي اداري - مجله زمينه - شماره 28 - آبان 1372
دكتر محمد جواد عاصمي پور - فرايند بهبود سازمان مديريت به عنوان راه تحول اداري - مجله زمينه شماره 28 - آبان 1372
غلامرضا نصيرزاده - مهندسي مجدد شروع دوباره - تدبير - شماره 51
مهندسي مجدد فرايندهاي كسب و كار - مترجم فرشيد عبدي ملك آبادي - تدبير - شماره 90 –
دكتر سليمان ايران زاده - مديريت كيفيت فراگير و مهندسي مجدد استراتژي تلفيق و هماهنگي - تدبير - شماره 91
سامسونگ مهندسي مجدد به سبك كره اي - مترجم مريم فتح ا... پور - تدبير - شماره 71
فرشيد محمدنژاد - تكنولوژي اطلاعات و مهندسي مجدد و منابع انساني - تدبير - شماره 94
محسن عطاران - چرا باز مهندسي به ناكامي مي انجامد - مترجم پيمان نوذري - مجله تحول اداري - سال سوم - خرداد 81
دكتـر كوئل كهن - باز مهندسي مديريت دولتي - مجله مديريت دولتي - شماره 37
مجتبي رجب بيگي - كاربرد باز مهندسي در تحول اداري - مجله تحول اداري - شماره 38 و 39
دكتر محسن قدمي - سمينار مفهوم مهندسي مجدد - سال 1382 - سازمان پژوهشهاي علمي و صنعتي ايران
عليرضا متقي حامد: كارشناس تشكيلات و بهبود روشها در سازمان پژوهشهاي علمي و صنعتي ايران

[javad jan]

تا اين بخش مهندسي مجدد را بررسي كرديم . حال ميخواهيم بدانيم كه مهندسي معكوس چيست.
گاهي اوقات واژه مهندسي معكوس(reverse engineering) با مهندسي مجدد (reengineering) اشتباه گرفته مي شود. در تعريف مهندسي معكوس مي گوييم: ساخت مجدد محصول در يك فرم و شكل جديد با مشخصات عملياتي مناسب تر را مهندسي مجدد گويند كه طي فرايند مهندسي معكوس محصولات و سيستم هاي موجود براي كشف طراحي هاي آنها با استفاده از اصول مهندسي مستقيم و تجديد ساختار اين اجراي با ارزش از توسعه فناوري انجام مي پذيرد.

[javad jan]

بخش دوم: مهندسي معكوس
مقدمه :
بي‌شك شناخت محصول و درك عوامل موثر در مشخصه‌هاي آن ، اولين پيش‌نياز بهبود كيفيت و نوآوري
است كه لازمه آن درك بهتر مهندسي از مباني عملكردي قطعه است.
فرايند بازخواني يك بخش زير مجموعه يا كالا بدون كمك طرح ها و اسناد و مدل هاي كامپيتري آنان را مهندسي معكوس مي ناميم. مهندسي معكوس براي بازيابي و تشخيص اجزاي متشكله يك محصول به ويژه در صورت عدم دسترسي به طراحي اوليه كاربرد داشته و براي نگهداري و گسترش و توسعه امكانات موجود و مهندسي مجدد مورد استفاده قرار مي گيرد.
اين روش ، روش پذيرفته‌شده‌اي براي كشورهاي در حال توسعه بشمار مي‌رود . در اين فرايند ابتدا ميزان كمبود اطلاعات فني براي پشتيباني از توليد يك محصول معين مي‌شود ؛ سپس با انجام يك كار تيمي منسجم ، متشكل از متخصصان و محققان رشته‌هاي مختلف علوم پايه به همراه مديريت و سازماندهي مناسب تشكيلات تحقيقاتي و توسعه‌اي (R&D) سعي مي‌شود مدارك و نقشه‌هاي خاص طراحي محصول به دست آيد ؛ با درنظر گرفتن مشخصات ، هدف و شرايط طراحي محصول ، استانداردهاي ملي و رايج و همچنين پوشش دادن نقاط مجهول و ناشناخته سعي مي‌شود مراحل نمونه‌سازي و نيمه‌صنعتي و در صورت لزوم ساخت و توليد محصول ، انجام گردد .
فعاليت هاي تحقيق و توسعه به مفهوم عام هميشه دو محصول را به همراه داشته است : يكي دانش و معلومات و ديگري فناوري و فن. نقش فعاليت هاي توسعه و تحقيق در ايجاد فناوري تا حدي است كه انديشمندان گفته اند فناوري محصولي است كه در كارخانجات تحقيق و توسعه توليد شده است.
فناوري شاه كليد توسعه و نيرومند ترين عامل تحول اقتصادي در جوامع است. در اطلس فناوري، فناوري تركيب پيچيده اي از چهار عنصر به شرح زير است:

1. سخت افزار و ماشين آلات
2. دانش فني يا ابزار اطلاعاتي
3. توانايي ها شامل مهارت ها و ابتكارات انساني
4. سازماندهي و مديريت فناوري شامل مكانيسم هايي كه براي تسهيل در ادغام مؤثر عناصر بالا مورد نياز است.

در بعضي موارد طراحان ، شكلي از ايده‏هايشان را با استفاده از گچ ، سفال و ... نشان مي‌دهند (ساخت ماكت) كه نيازي به اندازه‏گيري دقيق ندارد ؛ اين در حاليست كه مدل كامپيوتري (CAD) نياز به اندازه‏گيري دقيق قسمتهاي مختلف دارد و تا زماني كه اين اندازه‏ها دقيق نباشند وارد كردن آن در CAD بسيار دشوار و حتي ناممكن است ؛ زيرا هيچ تضميني وجود ندارد كه مدل ارائه شده در CAD و مدلهاي ساخته شده بعدي با مدل اوليه مطابقت داشته باشند . مهندسي معكوس راه حلي براي اين مشكل دارد :
از نطر مهندسي معكوس در اين حالت مدل فيزيكي يك منبع اطلاعاتي مناسب براي مدل CAD است . در اين حالت با استفاده از ابعاد سه‌بعدي و اسكنرهاي ليزري و سطح‏نگارها با در نظر گرفتن ابعاد فيزيكي‌ ، جنس ماده تشكيل دهنده و ديگر جنبه‏ها يك مدل و الگوي پارامتري بدست مي‏آيد ؛ سپس اين مدل به CAD فرستاده مي‌شود و تغييرات نهايي روي آن انجام مي‌شود و سپس به دستگاه‏هاي برش و توليد (CAM) فرستاده مي‌شود كه CAM اين قسمت فيزيكي را توليد مي‌نمايد .
پس مي‌توان گفت كه مهندسي معكوس با كالا آغاز مي‌شود و به فرايند طراحي مي‌رسد و اين دقيقا مخالف مسير روش توليد (Product Definition Statement = PDS) است و به همين علت آن را مهندسي معكوس ناميده‏اند . به وسيله اين روش بيشترين اطلاعات ممكن درباره‏ ايده‏هاي مختلف طراحي كه براي توليد يك كالا استفاده مي‌شود بدست مي‏آيد . بدين وسيله هم مي‌توان كالا را دوباره توليد كرد و هم مي‌توان از ايده‏هاي مفيد آن براي توليد كالايي جديد بهره برد . همين امر باعث شده كه مهندسي معكوس به يكي از شاخه‏هاي مهم مهندسي تبديل گردد و همواره نگاهها به سوي توليدات وارد شده به بازار جلب شود .

[javad jan]

متدلوژي مهندسي معكوس:
مهندسي معكوس يكي از روش هايي است كه شركتها با بهره گيري از آن فرايند تكوين محصول خود را سرعت مي بخشند. اين روش در كشورهاي در حال توسعه چون ايران كه از نظر دانش طراحي محصول و فناوري توليد عقب تر از كشورهاي پيشرفته هستند پاسخي به افزايش توان طراحي و تسريع فرايند تكوين است.
ايجاد يك روش منطقي و سيستماتيك براي تعيين ميزان كمبود اطلاعات فني براي پشتيباني از توليد يك محصول و سپس انجام يك كار تيمي منسجم براي تكميل اين اطلاعات مجموعه عملياتي است كه در فرايند مهندسي معكوس صورت مي گيرد. سطحي از اطلاعات فني مورد نياز كه كليه تلاش ها در راستاي تشخيص ميزان كمبود آن و سپس رفع اين كمبود اطلاعاتي ايت بسته اطلاعات فني ناميده مي شود.
به رغم ظرافت و نياز به دقت بسار زياد در مهندسي معكوس ، كاهش زمان عمليات امري بسيار مهم در اين زمينه است. در زير شرح مختصري از فرايند كلي مهندسي معكوس و متدلوژي آن را بيان مي كنيم: