چند اصطلاح سنگ شناسی

[Borna66]

کلسيت
فرمول شيميايي: CaCO3
گروه کاني شناسي (شيميايي): کربنات
گروه کاني (ساختاري):
رنگ: بي رنگ، سفيد، زرد، دودي، سبز، خاکستري و غيره
جلا: شيشه اي
سيستم تبلور: تريگونال
کليواژ: سه جهت کامل
شکستگي: صدفي
سختي: 3
رنگ خاکه: سفيد
وزن مخصوص: 2.7
کانيهاي همراه: فلئوريت، کوارتز، باريت، اسفالريت، گالن، سلستين، طلا، مس، آپاتيت وغيره
شرايط تشکيل: کلسيت يکي از کانيهاي عمده سنگ ساز است و يکي از فراوانترين کانيها در سطح زمين است و در اغلب محيطها يافت ميشود اما فقط 4 درصد وزن پوسته زمين را تشکيل ميدهد. کلسيت بصورت اشکال االيتي، فسيلي و سنگ آهک توده اي در محيطهاي رسوبي مشاهده ميشود و همينطور بصورت سيمان در بعضي ديگر از سنگهاي رسوبي وجود دارد. در شرايط دگرگوني اين کاني ايجاد مرمر را مي کند و در سنگهاي آذرين در کربناتيتها تا حدود 50 درصد از حجک سنگ را تشکيل ميدهد. يکي از ويژگيهاي کلسيتهاي شفاف، خاصت

کلسيت متعلق به گروهي از کربناتهاي ايزومورف است. اين نام از اجزاي شيمايي سنگ، کربنات کلسيم گرفته شده است که گاهي اوقات به اشتباه آهک ناميده مي شود. يکي از فراوانترين کانيهاي زمين است. نوع ريزبلور آن که به شکل کروي است در مناطق مخصوص و در اثر ته نشيني آبهاي غني از کلسيم درون غارها يا روي پرتگاههاي آهکي تشکيل مي شود. کلسيت، در ساختمان سازي، ماده اصلي سيمان است. بسياري از مواد شيميايي مهم و بسياري از داروها، از کلسيت تهيه مي شوند. تقريبا تمام مرمرهاي مصر باستان، از کلسيت ساخته شده اند. گوهر آن 1340سال قبل از ميلاد،به عنوان نگين روي سنگ قبر، پادشاه توتانخامن به کار رفته است. کلسيت در کوچيس، کوکونينو، گيلا، گراهام، ماريکوپا، موجاوي، پيما، پينال، سانتاکروز، ياواپايي و يوماکانتي يافت مي شود.

ويژگيهاي فيزيکي
رنگ: به رنگهاي مختلف.
سختي: 5/2- 2
وزن مخصوص: 7/2
شاخص شکست: 740/1- 486/1

[Borna66]

کلينوپيناکوييد(Clinopinicoid)

بلور بلندي را توصيف مي کند که به سمت نوک، زاويه اي پرشيب دارد.

[Borna66]

کهربا(Amber)
رزين فسيل شده درختان، شفاف تا تيره، معمولا به رنگهاي زرد، قهوه اي و نارنجي ديده مي شود و معمولا درون آن بخشهايي از حشرات يا مواد گياهي به دام افتاده اند. معمولا براي شفاف کردن يا تغيير رنگ، آن را گرم کرده و رنگ مي کنند. عمدتا در سواحل لهستان و در منطقه بالتيک يافت مي شود اما در ديگر مناطق جهان هم وجود دارد.

ويژگيهاي فيزيکي
رنگ: زرد طلايي، نارنجي پررنگ، قرمز تا قهوه اي.
سختي: 2 تا 5/2
وزن مخصوص: 08/1
شاخص شکست:54/1
ترکيب شيميايي: C10H16O+H2S
گروه بلوري: ايزوتروپيک

[Borna66]

کوارتز پورفير(Quartz porphyry)
کوارتز پورفير، به ريوليت‌هايي گفته مي‌شود كه در آن فنوكريستالها از كوارتز تشكيل شده باشند. اين نام معمولا براي ريوليت‌هاي قديمي بكار مي‌رود.

[Borna66]

کوپريت
فرمول شيميايي: Cu2O
گروه کاني شناسي (شيميايي): اکسيد
رنگ: قرمز
جلا: نيمه فلزي
سيستم تبلور: کوبيک
کليواژ: در چهار جهت ضعيف
شکستگي: صدفي
سختي: 3.5-4
رنگ خاکه: قرمز
وزن مخصوص: 6.0
کانيهاي همراه: ليمونيت، مالاکيت و کانيهاي ثانويه مس دار
شرايط تشکيل: کوپريت يکي از کانيهاي مهم مس دار است و در بسيار از نقاط جهان يافت ميشود. نسبت وزني مس در اين کاني زياد است و به اين جهت بعنوان يک کاني مهم در استخراج مس است و اهميت ديگر آن در اين است که عنصر همراه اکسيژن است و در مراحل جدا سازي مس از ترکيب باعث آلودگي محيط نميشود.

[Borna66]

کياستوليت، نوعي آندالوزيت است و به خاطر وجود الگوي متقاطعي که با رنگهاي متفاوت در آن ديده مي شود و به طور طبيعي پديد مي آيد، سنگ صليبي ناميده مي شود. اين سنگ، در بقيه بلور، محور و زاويه اي با رنگ متفاوت نشان داده و صليبي طبيعي را تشکيل مي دهد. بلورهاي آندالوزيتي که داراي انکلوزيونهاي گرافيت هستند، کياستوليت ناميده مي شوند. کياستوليت در الجزيره، جنوب استراليا، بوليوي، شيلي، فرانسه، روسيه، اسپانيا و کاليفرنيا در ايالات متحده يافت مي شوند.

ويژگيهاي فيزيکي
رنگ: سفيد، قرمزف قهوه اي، نارنجي و سبز.
سختي: 5/7
وزن مخصوص: 15/3
شاخص شکست: 638/1- 632/1

[Borna66]

کيشتيميت (Kyshtymite)
کيشتيميت، نوعي آنورتوزيت غني از کروندوم است که در براسووسکا، در نزديکي کيشتيم اورال، کشف شد.