آشنایی با رشته تحصیلی مهندسی فناوری اطلاعات – دوره کارشناسی
شاید بسیار واژه رایانه – کامپیوتر را معادل ای تی یا همان فناوری اطلاعات می دانند با اینکه این مقوله جدا ازهم نیستند اما تعریف واحد و یکسانی ندارند و با یکدیگر تفاوت فاحشی دارند
در رشته های تحصیلی دانشگاهی هم مابین مهندسی کامپیوتر گرایش سخت افزار و نرم افزار با مهندسی فناوری اطلاعات با گرایشهای ده گانه اش تفاوت ماهوی و معنایی زیاد وجود دارد و به طور کامل ازهم مستقل است.
در این مقاله در قسمت اول با با رشته تحصیلی مهندسی فناوری اطلاعات – دوره کارشناسی و مقاله قسمت دوم ا رشته تحصیلی مهندسی فناوری اطلاعات – دوره کارشناسی ارشد بیشتر آشنامی شویم:
آشنایی کامل با رشته تحصیلی مهندسی فناوری اطلاعات – دوره کارشناسی
شاید بسیار واژه رایانه – کامپیوتر را معادل ای تی یا همان فناوری اطلاعات می دانند با اینکه این مقوله جدا ازهم نیستند اما تعریف واحد و یکسانی ندارند و با یکدیگر تفاوت فاحشی دارند
در رشته های تحصیلی دانشگاهی هم مابین مهندسی کامپیوتر گرایش سخت افزار و نرم افزار با مهندسی فناوری اطلاعات با گرایشهای ده گانه اش تفاوت ماهوی و معنایی زیاد وجود دارد و به طور کامل ازهم مستقل است.
در این مقاله در قسمت اول با با رشته تحصیلی مهندسی فناوری اطلاعات – دوره کارشناسی و مقاله قسمت دوم ا رشته تحصیلی مهندسی فناوری اطلاعات – دوره کارشناسی ارشد بیشتر آشنامی شویم
1- مقدمه :
از ابتدای دهه 1380 با اوج گرفتن مباحث مربوط به سیستمهای اطلاعاتی و فناوری اطلاعات در ایران، دانشگاههای کشور در صدد برآمدند تا دوره های مختلف تحصیلی را در این رشته ها برگزار نمایند. این خواسته با تصویب رشته مهندسی فناوری اطلاعات در دوره کارشناسی و کارشناسی ارشد و رشته مدیریت فناوری اطلاعات در دوره کارشناسی ارشد به تحقق پیوست. در این مقاله سعی بر آن خواهیم داشت تا با مراجعه به سرفصلهای یکی از این رشته ها و نگاهی به گذشت دو سال از شروع این رشته ها در ایران و همچنین اهداف فناوری اطلاعات در ایران بررسی کنیم که آیا این رشته ها با دروس خود و همچنین توانایی های دانشگاهی ما چه محصولاتی را پدید خواهند آورد؟ و آیا این محصولات مشکلات جامعه ما را حل خواهند نمود؟
2- فناوری اطلاعات Information Technology چیست؟
Information Technology یک واژه نسبتاً جدید است و شاید جایگزین مناسب و خوبی نباشد که به زبان انگلیسی اضافه شده است. مترادف آن در فرانسه Informatique و در روسی Informatika می باشد.
برای بسیاری از مردم، فناوری اطلاعات مترادف با یک فناوری جدید است که از وسایل دارای ریز پردازنده استفاده می کند. مانند: ریزکامپیوترها، تجهیزات اتوماتیک، واژه پردازها و غیره . اما استفاده از دست ساخته های بشر برای گردآوری، تولید، ارتباطات، ثبت و ضبط، بازآرایی و استخراج اطلاعات به زمانی فراتر از زمان حاضر باز می گردد. برای حرفه ای ها، به معنای معرفی یک دوره جدید است. فناوری اطلاعات، اندیشه ای است برای آنکه اصول، رویه و واژگان کار با اطلاعات می تواند در یک الگوی سیستماتیک متحد رفتار کنند. بدبینان ممکن است بگویند که واژه فناوری اطلاعات فقط تلاش می کند که برخی از پیشرفتهای هدفمند تجاری الکترونیک و حرکات هدفمند سیاسی برای کنترل دستیابی به اطلاعات را ارزشمند سازد.
مهندسی فناوری اطلاعات( دروه کارشناسی)
در هزاره سوم، «فناوری اطلاعات» (IT) به عنوان عمدهترین محور تحول و توسعه در جهان منظور شده است و دستاوردهای ناشی از آن، آنچنان با زندگی مردم عجین گردیده كه رویگردانی از آن، اختلالی عظیم در جامعه و رفاه و آسایش مردم به وجود میآورد. برای مثال، رایانهای شدن بسیاری از امور جاری مردم، انجام بسیاری از كارهای روزمره بانكی با استفاده از اینترنت و شبكههای ارتباطی در منزل و خانهها، آموزش الكترونیكی و مجازی و عدم نیاز به حضور در كلاسهای درس، توسعه و ترویج تجارت الكترونیكی از نتایج و دستاوردهای فناوری اطلاعات است. عواملی كه هرچند در مراحل اولیه رشد و تكامل قرار دارند اما در همین حد نیز در رفاه و آسایش انسان نقش بسیار مهمی دارند. ضمناً فناوری اطلاعات (انگلیسی: Information Technology یا IT)، همچنانکه بهوسیله «انجمن فناوری اطلاعات آمریکا (ITAA)» تعریف شده است، «به مطالعه، طراحی، توسعه، پیادهسازی، پشتیبانی یا مدیریت سیستمهای اطلاعاتی مبتنی بر رایانه، خصوصا برنامههای نرمافزاری و سختافزار رایانه میپردازد». به طور کوتاه، فناوری اطلاعات با مسائلی مانند استفاده از رایانههای الکترونیکی و نرمافزار سروکار دارد تا تبدیل، ذخیره، حفاظت، پردازش، انتقال و بازیابی اطلاعات به شکلی مطمئن و امن انجام پذیرد. اخیرا تغییر اندکی در این عبارت داده میشود تا این اصطلاح به طور روشن دایره ارتباطات الکترونیک را نیز شامل گردد. بنابراین عدهای بیشتر مایلند تا عبارت «فناوری اطلاعات و ارتباطات» (Information and Communications Technology) یا به اختصار (ICT) را بکار برند.
از همین رو امروزه تمامی كشورها در زمینه فناوری اطلاعات و عمومیت بخشیدن به آن در جامعه تلاشی پیگیر دارند. در ایران نیز برای تربیت نیروی متخصص و كارآمد در این زمینه و حركت سریع در این عرصه، رشته «مهندسی فناوری اطلاعات» در دانشگاهها و مراكز آموزش عالی ارائه میشود و در مقطع كارشناسی و كارشناسی ارشد دانشجو میپذیرد. [۱]
فناوری اطلاعات
نوشتار اصلی: فنآوری اطلاعات
فناوری اطلاعات (Information Technology)، همچنانکه بهوسیله «انجمن فناوری اطلاعات آمریکا (ITAA)» تعریف شده است: «به مطالعه، طراحی، توسعه، پیادهسازی، پشتیبانی یا مدیریت سیستمهای اطلاعاتی مبتنی بر رایانه، خصوصا برنامههای نرمافزاری و سختافزار رایانه میپردازد». به طور کوتاه، فناوری اطلاعات با مسائلی مانند استفاده از رایانههای الکترونیکی و نرمافزار سروکار دارد تا تبدیل، ذخیره، حفاظت، پردازش، انتقال و بازیابی اطلاعات به شکلی مطمئن و امن انجام پذیرد.
آی سی تی ICT
اخیرا باب شده که تغییر اندکی در این عبارت داده میشود تا این اصطلاح به طور روشن دایره ارتباطات الکترونیک را نیز شامل گردد. بنابراین عدهای بیشتر مایلند تا عبارت «فناوری اطلاعات و ارتباطات» (Information and Communications Technology) یا اختصار (ICT) را بکار برند. [۲]
مهندسی فناوری اطلاعات
در بیشتر کشورها دانش «فناوری اطلاعات» در دانشگاهها با عنوان رشته «فناوری اطلاعات» (Information Technology) شناخته می شود، در حالیکه در ایران بر اساس تصمیم سازمان آموزش عالی کشور عنوان «مهندسی فناوری اطلاعات» برای این رشته بکار برده میشود و رشتهای با عنوان فقط «فناوری اطلاعات» وجود ندارد. همچنین رشتهٔ میانرشته دیگری با عنوان رشته «مدیریت فناوری اطلاعات» در دانشگاههای ایران و دیگر کشورها وجود دارد که از ترکیب دو رشته «مدیریت» و «فناوری اطلاعات» به وجود آمده است. رشته مهندسی فناوری اطلاعات به چگونگی سازماندهی و ساماندهی دادهها میپردازد و رشته مدیریت فناوری اطلاعات به چگونگی تدوین سیستم و استفاده از دادهها میپردازد. اخیراً نیز رشته ای تحت عنوان مهندسی فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) در ایران ایجاد شده که در واقع از چند سال پیش در دانشگاههای دنیاتدرس شده و علاوه بر مباحث سازماندهی و مدیریت داده ها به مباحث ارتباطی و تکنولوژیهای جدید ارتباطی از قبیل NGN و غیره در این رابطه میپردازد.
گرایشهای رشته مهندسی فناوری اطلاعات
گرایشهای رشته مهندسی فناوری اطلاعات در دانشگاههای ایران به شرح زیر اند:
تجارت الكترونیكی
سیستمهای چندرسانهای
مدیریت سیستمهای اطلاعاتی
امنیت اطلاعات
شبكههای كامپیوتری
فناوری اطلاعات (IT)
طراحی و تولید نرم افزار
تکنولوژی ارتباطات و فناوری اطلاعات (ICT)
کاربرد فناوری اطلاعات
از جمله کاربردهای فناوری اطلاعات میتوان استفاده بهینه از اطلاعات برای كاربردهای مختلف دانست، یعنی متخصص این رشته باید بتواند اطلاعات را جمعآوری، دستهبندی و پردازش كرده و به موقع از آن استفاده نماید. از همین رو كارشناس این رشته باید مبانی رایانه را بداند. به عبارت دیگر هستـه اصلی این رشته همان هسته اصلی مهندسی رایانه است، ولی چون یكی از توانمندیهای اصلی كارشناسی این رشته بهرهوری به موقع و صحیح از اطلاعات است، دانشجو باید دارای اطلاعات جنبی در زمینههای مختلف باشد. برای مثال، فردی كه میخواهد از این فناوری در تجارت الكترونیكی استفاده كند باید مدیریت بداند یا فردی كه میخواهد از آن در آموزش از راه دور بهره ببرد، باید با روشهای آموزش آشنا باشد. [۱]
درسهای کارشناسی مهندسی فناوری اطلاعات
در وبگاه دانشگاه اصفهان بخش معاونت آموزشی، [۱] برنامه آموزش کارشناسی رشته فناوری اطلاعات به شرح زیر آمده است:
دروس پایه
ریاضی 1و2
معادلات دیفرانسیل
آمار و احتمالات مهندسی
فیزیك و آزمایشگاه 1و2
كارگاه عمومی
دروس اصلی
ساختمانهای گسسته
مبانی كامپیوتر و برنامهسازی
زبان ماشین و برنامهنویسی سیستم
ساختمان دادهها
مدارهای منطقی
معماری كامپیوتر
برنامهسازی پیشرفته
سیستمهای عامل
پایگاه دادهها
طراحی الگوریتمها
مهندسی نرمافزار
شبكههای كامپیوتری
مبانی الكترونیك دیجیتال
هوش مصنوعی
اصول و مبانی مدیریت
مبانی اقتصاد مهندسی
آزمایشگاه شبكه
آزمایشگاه پایگاه دادهها
شیوه ارائه مطالب علمی و فنی
زبان تخصصی
آزمایشگاه سیستم عامل
دروس تخصصی
مبانی فناوری اطلاعات
مهندسی فناوری اطلاعات
تجارت الكترونیكی
مدیریت و كنترل پروژههای فناوری اطلاعات
برنامهریزی استراتژیك فناوری اطلاعات
آموزش الكترونیكی
محیطهای چند رسانهای
پروژه فناوری اطلاعات
كارآموزی IT
گرافیك كامپیوتری
کارشناسی ناپیوسته "مهندسی تکنولوژی ارتباطات و فن آوری اطلاعات ICT"
برنامه درسی کارشناسی ناپیوسته "مهندسی تکنولوژی ارتباطات و فن آوری اطلاعات ICT" با ده گرایش در جلسه روز 25/6/85 شورای برنامه ریزی آموزش و درسی وزارت علوم تحقیقات و فناوری به تصویب نهایی رسید. این برنامه برای رفع نیازهای تخصصی وزارت ارتباطات و فن آوری اطلاعات از سوی این وزارتخانه طراحی و تدوین شده و با تأئید گروه صنعت به دبیرخانه شورا ارسال شده بود.
این رشته با 10 گرایش برای ده طیف از متصدیان مشاغل مهندسی و طراحی در وزارت ارتباطات با همکاری مشترک بین این وزارتخانه، دانشگاه جامع و وزارت علوم تدوین شده است. ضمناً این رشته از سال 85 در دانشكده پست و مخابرات ایران و از سال 87 به صورت پایلوت در دانشگاه صنعتی شریف، دانشگاه علم و صنعت ایران، دانشگاه تهران و دانشگاه امیر كبیر اجرایی خواهد شد.
گردآورنده:طه