قرار شد در اين شماره يكي از تكنيك‌هاي جديد عكاسي را در فتوشاپ توضيح دهم، اما نمي‌خواستم در اين آموزش به موضوعات پيچيده‌اي مثل كار كردن با فايل‌هاي خام يا هيستوگرام‌هاي سياه و سفيد و رنگي بپردازم، البته هر يك از اينآموزش‌ها در جاي خود لازم است، اما فعلاً چند شماره‌اي قصد دارم موضوعات ساده‌تر و در عين حال جذاب‌تري را كار كنم. بنابراين به سراغ يكي از تكنيك‌هاي عكاسي ديجيتال رفته‌ام كه واقعاً تا قبل از دنياي ديجيتال، انجام آن توسط منابع محدود آنالوگ بسيار مشكل يا حتي غير ممكن بود؛ يعني تغيير رنگ چشم!

اين تكنيك بسيار جالب اين روزها در آلبوم‌ها يا عكس‌هاي خانوادگي و عروسي كاربرد بسيار زيادي دارد. استفاده از لنز در بسياري از موارد موجب سرخ شدن چشم مي‌شود و در عكس‌هاي پرترهِ بسيار نزديك،كاملاً مصنوعي به نظر مي‌رسد. بنابراين بسياري از عكاسان به سوژه‌هاي خود پيشنهاد مي‌كنند به‌جاي استفاده از لنز‌هاي رنگي، تنها رنگ مورد علاقه‌ خود را سفارش دهند و عكس‌هاي مورد نظرشان را انتخاب كنند. براي بسياري از افراد اين كار بسيار پيچيده به نظر مي‌رسد، اما عكاسان براي چنين ترفندي چه مي‌كنند؟ (تصوير 1)





در همين ابتداي كار بهتر است بدانيد كه استفاده از اين تكنيك تنها روي عكس هاي پرتره نزديك كه بخش بزرگي از تصوير توسط صورت پوشانده مي‌شود، مناسب است. اصولاً عكس‌هاي قديمي كيفيت پايين‌تري نسبت به عكس‌هاي جديد دارند و رنگي شدن عنبيه روي آن‌ها، چندان به چشم نمي‌آيد. عكس مورد نظرتان را باز كنيد و با فشردن دكمه‌هاي Ctrl+J يا كشيدن و رها كردن لايه Background روي آيكون Create New Lay در پالت لايه‌ها، يك لايه از روي لايه اصلي عكس بسازيد. با اين كار فتوشاپ يك لايه جديد شبيه لايه اوليه ايجاد مي‌كند و بدين ترتيب هر ويرايشي كه انجام دهيد، روي لايه جديد اعمال مي‌شود. (تصوير2)




تغيير رنگ چشم‌هاي روشن چندان مشكل نيست؛ زيرا اصولاً چشم‌هاي رنگي، پايه روشن دارند و به سادگي مي‌توانيد مراحل اوليه اين آموزش، يعني بخش روشن كردن چشم را ناديده بگيريد، اما در اين‌جا فرض مي‌كنيم كه در حال كار روي چشم‌هاي مردم كشورهاي شرقي كه عمدتاً قهوه‌اي تيره هستند، كار مي‌كنيد. ابزار انتخاب بيضي شكل را برگزينيد. اين ابزار در حقيقت اولين ابزار در نوار ابزارهاي فتوشاپ است و مي‌تواند محدوده‌اي را به‌صورت دايره‌اي انتخاب كنيد.

به‌محض برگزيدن ابزار انتخاب بيضي، نوار تنظيمات آن هم در بالاي پنجره فتوشاپ پديدار مي‌شود. (اين مسئله در مورد تمام ابزارها صادق است. يعني با انتخاب هر ابزار، نوار تنظيمات مربوط به آن را در بالاي پنجره فتوشاپ مي‌بينيد.) گزينه Feather در نوار تنظيمات ابزارهاي انتخاب نشان‌دهنده محدوده محوشدگي بخش انتخاب شده است. هرچه اين مقدار كمتر باشد، محدوده انتخاب، لبه‌هاي تيزتري خواهد داشت. بنابراين بسته به عكسي كه روي آن كار مي‌كنيد، بايد اين مقدار را به گونه‌اي تغيير دهيد كه محدوده انتخاب لبه‌هاي تيز نداشته باشد. در اين‌جا مقدار Feather برابر پانزده پيكسل انتخاب شده است. (تصوير3)





حالا بايد عنبيه چشم را انتخاب كنيد. حتماً مي‌دانيد كه روش انتخاب چگونه است. كليك مي‌كنيد، نگه مي‌داريد، مي‌كشيد و رها مي‌كنيد، اما در اينجا دو نكته كمكي را نيز به شما مي‌گويم: اول اين‌كه، ابزار انتخاب بيضي همان‌طور كه از اسم آن بر‌مي‌آيد، براي انتخاب به شكل بيضي به كار مي‌رود. ما براي انتخاب عنبيه چشم به انتخاب دايره‌اي شكل احتياج داريم. براي اين‌كه محدوده انتخاب دقيقاً دايره‌اي شكل باشد، در هنگام انتخاب دكمهShift را نگه داريد. دوم اين‌كه، ممكن است از محل نادرستي شروع به انتخاب كنيد. مثلاً كمي بالاتر يا پايين‌تر از جايي كه لازم است، كليك كنيد و بكشيد. براي اين‌كه بتوانيد در همان زمان انتخاب كردن محدوده انتخاب را حركت دهيد، مي‌توانيد دكمه Space را نگه داريد و محدوده انتخاب را جابه‌جا كنيد.

بعد از انتخاب كردن نيز اگر نوك نشانگر ماوس را در داخل محدوده انتخاب ببريد، مي‌بينيد كه به يك نشانگر با يك علامت چهارگوش در كنارش تبديل مي‌شود. يعني در اين حالت مي‌توانيد در داخل محدوده كليك كنيد، بكشيد و محدوده را جابه‌جا نماييد. سوم اين كه، هيچ دليلي ندارد عنبيه هر كدام از چشم‌ها را جداگانه انتخاب نماييد و روي آن كار كنيد. مي توانيد پس از انتخاب يكي از آن‌ها، دكمه Shift را نگه داريد و انتخاب محدوده دوم را آغاز كنيد. هر دو نكته پيش درباره اين محدوده انتخاب جديد نيز صادق است. فقط طوري انتخاب كنيد كه فضاي كافي در دور عنبيه چشم باقي بماند. پس از انتخاب هر دو عنبيه، دكمه Ctrl+C را فشار دهيد تا محدوده در حافظه كپي شود.(تصوير4)



دكمه‌هاي Ctrl+V را فشار دهيد. محدوده انتخاب كه با خطوط متحرك نقطه‌چين نشان داده مي‌شود، ناپديد مي‌شود. در حقيقت شما محدوده انتخابي را كه در داخل حافظه كپي كرده بوديد، در همان محدوده‌اي كه انتخاب كرده بوديد، يعني در جاي قبلي خود، روي يك لايه جديد Paste كرديد (مجدداً روي آن كپي كرديد). اگر به پالت لايه‌ها نگاه كنيد، مي‌بينيد دو دايره كوچك در لايه فعال وجود دارد. اگر مي‌خواهيد واقعاً بفهميد كه اين دو لايه چگونه‌اند، دو لايه زيرين آن لايه را خاموش كنيد (روي آيكون چشم كنار آن‌ها كليك كنيد). قصد ما از اين‌كار اين است كه تمام عمليات رنگي كردن را روي اين لايه، كه تنها شامل عنبيه چشم است، انجام دهيد. با اين كار مي توانيد در پايان بنا به نظر مشتري خود (همان سوژه) رنگ چشم را به هر رنگي كه مي خواهيد، در آوريد. (تصوير5)




در اين مرحله مي‌خواهيم رنگ چشم را روشن كنيم. اگر به پالت لايه‌ها نگاهي بيندازيد، مي‌بينيد كه در پايين پالت، يك سري آيكون قرار دارند. آيكون چهارم (از چپ يا راست فرقي نمي‌كند. چون هفت آيكون بيشتر ندارد!) يك دايره سياه و سفيد است. اين دايره امكان استفاده از لايه‌هاي تنظيم‌كننده را به شما مي‌دهد كه در شماره‌هاي قبل به تفصيل درباره آن‌ها بحث كرده‌ايم. روي آن كليد كنيد. در منويي كه باز مي‌شود، گزينه Channel Mixer را انتخاب كنيد.

يك پنجره باز مي‌شود كه در پايين سمت چپ آن گزينه‌اي به نام Monochrome يا تك‌رنگ قرار دارد. آن را انتخاب كنيد. حالا تصوير سياه و سفيد مي‌شود. كنترل‌كننده‌ها Red ،Green و Blue در اين حالت مي‌توانند مقادير رنگ‌هاي قرمز، سبز و آبي تصوير را افزايش يا كاهش دهند. اين موضوع كمي پيچيده است؛ زيرا مربوط به كانال‌هاي رنگي و افزايش و كاهش كنتراست كانال‌هاي رنگي هر يك از آن‌ها در تركيب رنگي اصلي مي‌شود. كافي‌است بدانيد كه با افزايش مقدار كنترل‌كننده قرمز و سبز، مي‌توانيد موجب روشن شدن رنگ عنبيه شويد. بدون اين‌كه تأثير چنداني روي رنگ مردمك چشم (كه بيشتر از كانال آبي تشكيل شده است،) بگذاريد. (تصوير6)




مقدار تغيير كاملاً به تيرگي رنگ چشمي بستگي دارد كه روي آن كار مي‌كنيد. آرام آرام مي‌بينيد كه عنبيه چشم به رنگ طوسي در‌مي‌آيد (تجربه نشان داده است كه بسياري از افراد رنگ چشم طوسي را مي‌پسندند و ديگر نيازي نيست به سراغ رنگ‌هاي ديگر برويد)، اما مشكل اين‌جاست كه لايه‌هاي تنظيم‌كننده هنگامي كه ايجاد مي‌شوند، روي تمام لايه‌هاي زير خود تأثير مي‌گذارند. يعني اين تغيير رنگ نه فقط روي لايه چشم‌ها، بلكه روي تمام لايه‌هاي زيرين نيز مؤثر است. براي اين‌كه فقط لايه چشم‌ها (كه در زير لايه تنظيم‌كننده قرار دارد) تغيير رنگ دهد، دكمه‌هاي Ctrl+Alt+G را فشار دهيد. با اين كار لايه تنظيم‌كننده به يك لايه برش‌دهنده (Clipping Layer) تبديل مي‌شود و يك علامت پيكان شكسته در كنار آن ظاهر مي‌شود. حالا فقط لايه زير آن طوسي شده است. (تصوير7)




سفيدي دور عنبيه به خاطر تغييرات شديد رنگ است. ابزار پاك‌كن را برداريد. در نوار تنظيمات ابزار پاك‌كن، روي مثلث كوچكي كه در سمت راست شماره نشان‌دهنده بزرگي نوك قلم قرار دارد، كليك كنيد. از منوي باز شده، كنترل‌كنندهHardness را به سمت چپ بكشيد و روي صفر قرار دهيد تا نوك قلم بسيار نرم و هموار شود. حالا لايه چشم‌ها را انتخاب كنيد. و دور عنبيه چشم را آرام آرام و با دقت زياد پاك كنيد. (تصوير8)



اگر احساس مي‌كنيد رنگ چشم به اندازه كافي روشن شده است، مي‌توانيد لايه تنظيم‌كننده ChannelMixer و لايه چشم‌ها را يكي كنيد. كافي‌است لايه تنظيم‌كننده را انتخاب كنيد و دكمه‌هاي Ctrl+E را فشار دهيد تا با لايه زيرين خود يكي شود. اگر هنوز رنگ لايه را كمرنگ يا پررنگ مي‌بينيد، روي لايه تنظيم‌كننده دوباره كليك كنيد تا پالت مربوط به آن دوباره باز شود و مجدداً كنترل‌كننده‌هاي رنگي هاي سبز و قرمز را جا‌به‌جا كنيد تا به رنگ مطلوب برسيد. حالا عنبيه لايه چشم‌ها كاملاً روشن شده است و خود به عنوان يك لايه منفرد ديده مي‌شود. (تصوير9)



حالا وقت رنگ‌دهي است. رنگ‌دهي به لايه‌هاي تك‌رنگ در فتوشاپ روش‌هاي مختلفي دارد. شخصاً براي اين كار روش استفاده از لايه تنظيم‌كننده Hue/Saturation را ترجيح مي‌دهم. مزيت استفاده از آن را هم توضيح مي‌دهم. براي اين‌كار از همان منوي لايه‌هاي تنظيم‌كننده كه در مراحل قبل گفتيم، گزينه Hue/Saturation را انتخاب كنيد. پنجره‌اي باز مي‌شود كه داراي سه ميله‌بار كنترل‌كننده است و در پايين راست آن گزينه‌اي به نام Colorize دارد.

اين گزينه غيرفعال است و براي رنگ‌دهي استفاده مي‌شود. هنگامي كه آن را فعال مي‌كنيد، بلافاصله تمام تصوير تك‌رنگ مي‌شود. همان‌طور كه گفتيم لايه‌هاي تنظيم‌كننده روي همه لايه‌هاي زيرين خود تأثير مي‌گذارند. با تغيير گزينه Hue مي‌توانيد رنگ‌هاي مختلفي را امتحان كنيد و گزينه Saturation نيز مخصوص تنظيم اشباع يا چگالي رنگ است. مثلاً انتخاب مقدار بيست براي Hue رنگ چشم را عسلي و مقدار نود، رنگ چشم سبز را مي‌كند.(تصوير10)





پس از انتخاب رنگ، مي‌توانيد به روش قبلي (Ctrl+Alt+G) اين لايه تنظيم‌كننده را نيز به يك لايه برش‌دهنده تبديل كنيد تا فقط روي لايه چشم‌ها تأثير بگذارد. اما حُسن استفاده از اين روش چيست؟ فرض كنيد در اين مرحله كار را تمام مي‌كنيد و فايل را با فرمت PSD ذخيره مي‌كنيد. لايه تنظيم‌كننده مذكور به همراه لايه‌هاي ديگر ذخيره مي‌شود. حالا فرض كنيد سوژه مذكور رنگي را كه شما انتخاب كرده‌ايد، نپسندد. كافي‌است عكس را در فتوشاپ باز كنيد. روي لايه تنظيم‌كننده دوبار كليك كنيد تا پنجره آن باز شود. بعد كنترل‌كننده Hue را بكشيد و مقدار آن را تغيير دهيد. رنگ چشم به صورت زنده تغيير مي‌كند و شخص مذكور مي‌تواند هر رنگي را كه دوست داشت، انتخاب كند.(تصوير11)



منبع

با تشکر

گردآونده:طه-Borna66