به نظر ما، حق محاکمه توسط هیأت منصفه، یکی از مقدس ترین و طبیعی ترین حقوق هر انسانی می باشد. اما باید بدانید که خیلی طول کشید که تا بشر به جایی رسید که این حق شناخته و تشخیص داده شد.
موقعی که نورمن ها در سال 1066 انگلیس را فتح کردند، یک نوع هیأت منصفه را ایجاد کردند. اما این مردان یعنی اعضاء هیأت منصفه فقط برای گوش دادن و به عنوان یک شاهد نبودند، بلکه این طور مقرر شده بود که اعضای هیات منصفه با استناد به تجربه و آگاهی خود و توجه به حقایق، تصمیم مقتضی بگیرند.
البته این عمل تا زمان حکومت «هنری دوم» یعنی قرن دوازدهم که این تاریخ نقطه عطفی از نظر یک تغییر و تحول بزرگ تلقی می شود، عملاً اجرا نشد.
در این زمان تصمیم گرفته شد که هیأت منصفه باید منحصراً در مواردی که مسأله ای به دلیل و مدرک، ارائه می شود، تصمیم بگیرد.
البته این سیستم، در اصل پایه گذار تمام سیستم های محاکمه در مقابل هیأت منصفه ای است که امروزه هم می شناسیم. وظیفه و طرز کار هیأت منصفه به این ترتیب است که اعضای یک هیأت منصفه که دوازده نفر هستند. ابتدا به مدارک ارائه شده از طرف شهود و به دفاع وکلا و به دستورهای قضات و مدارک ارائه شده گوش می دهند. بعد برای شور به اطاقی رفته و روی نظر هیأت بحث می کنند و بعد تصمیم نهائی خود را می گیرند. البته علت این که چرا اعضای هیأت منصفه 12 نفر هستند، ظاهراً دلیل خاصی نداشته و همانطور بوده که «هنری دوم» تصمیم گرفته و این ترکیب را مقرر داشته، تا امروز هم این ترکیب همانطور حفظ شده است.
قبل از روی کار آمدن این هیأت منصفه، محاکمات به طرق مختلفی انجام می گرفته است. در یک روش که به نام تبرئه با سوگند دیگران، معروف بوده متهم این حق را داشته عده ای از همسایگان خود را که حاضر بودند قسم به بی گناهی او بخورند، به دادگاه بیاورد و به این وسیله تبرئه شود.
روش دوم که یک نوع «محاکمه با شکنجه جسمی» بوده است، در این روش متهم را به انواع مختلف شکنجه می داده اند. مثلاً دست های او را توی روغن داغ فرو کرده و یا با آهن گداخته شکنجه اش می کرده اند و فرض بر این بوده که اگر شخص متهم این شکنجه ها را تحمل کرده و زنده بماند، بی گناه تشخیص داده می شد!
یک روش دیگر محاکه از طریق گلاویز شدن و مبارزه بود. یعنی در این روش، شخص متهم مجبور بود که با حریف خود گلاویز شده و دست و پنجه نرم کند و اگر موفق می شد او را شکست می دهد، بی گناه تشخیص داده می شد.