مفاهيم بنيادی
درVB، شئ (Object) های بسياری وجود دارد مانند فرمها، دکمه ها، برچسب ها، تصاوير و ... . همانطور که می دانيم هر شئ(Object) دارای يک سری مشخصات(Properties) می باشد. به عنوان مثال اگر يک اتومبيل را به عنوان يک شئ در نظر بگيريم، اين اتومبيل دارای مشخصاتي چون رنگ خاص، وزن خاص، طول و عرض و ارتفاع خاص، ميزان خاص مصرف بنزين و ... می باشد که در تمايز دو اتومبيل از هم، همين مشخصات هستند که به ما کمک می کنند.
درVB نيز هر Object دارای يک تعداد مشخصه (Property) می باشد. به عنوان مثال يک دکمه(Button) دارای مشخصاتی چون عرض(Width) و ارتفاع(Height) خاص و يا يک عنوان(Caption) خاص و ... می باشد.
برخی شئ(object) ها درVB، فقط در کدنويسي قابل دسترسی هستند(مانند شئADODB که در آينده با آن آشنا خواهيد شد) اما برخی ديگر علاوه بر زمان کدنويسي، در زمان طراحی (Design) نيز می توان آنها را بر روی فرمها و در جای دلخواه قرار داد و آنها را تنظيم (Set) نمود. به اشياء نوع اخير، کنترل (Control) گفته می شود.
کنترل ها خود دو گونه اند، برخی علاوه بر زمان طراحی (Design) در زمان اجرا (Run Time) نيز ديده می شوند، به اين نوع کنترل در اصطلاح(Visual Control) VCL گفته می شود که بيشترين انواع کنترلها را در بر می گيرند (مانند دکمه ها، جدولها، برچسبها و بسياری ديگر که در ادامه خواهند آمد) اما برخی ديگر از کنترل ها فقط در هنگام طراحی (Design) ديده می شوند و در هنگام اجرا تنها عمل خاصی انجام می دهند و خود ديده نمی شوند (مانند کنترلTimer)، به اين نوع کنترلها،Non-Visual Control گفته می شود. بايد توجه داشته باشيدکه کنترلهایNon-Visual، ذاتاً درRun Time ديده نمی شوند ولی ممکن است بنابر نيازی و در زمانی خاص از اجرا، خودمان برای يک يا چند VCL نيز مقدار مشخصه Visual آنها را برابرFalse قرار دهيم که مسلماً در اين حالت با وجود اينکه در آن زمان، اين کنترلها ديده نمی شوند ولی VCL بودن آنها تغييری نکرده است.
کنترل ها (اعم ازVCL ها و غير آن) معمولاً دارای تعدادی Event می باشند. Event ، رويداد يا رخدادی است که توسط کاربر و معمولاً با استفاده از ماوس يا صفحه کليد برای يک کنترل خاص روی می دهد.مثلاً يک کنترل ممکن است دارای رويداد (Event) Click باشدکه اين نوع رويداد زمانی که کاربر در هنگام اجرای برنامه (Run Time) بر روی آن کنترل خاص کليک نمايد رخ می دهد.برخی Event های معمول ديگر برای کنترلها عبارتند از: DoubleClick (زمانی که بر روی آن کنترل دابل کليک شود) ، MouseMove (زمانی که نشانگر ماوس بر روی آن کنترل قرار دارد) ، KeyPress (زمانی که کليدی از صفحه کليد زده شد) ، KeyDown (زمانی که کليدی از صفحه کليد پايين بود) ، KeyUp (زمانی که کليد زده شده برداشته شد) ، MouseDown ، MouseUp و ... که در ادامه با آنها بيشتر آشنا خواهيم شد.
برای هر Event (رويداد) می توان يک Event Procedure داشت. Event Procedure پاسخی است که يک کنترل زمانی که يک Event رخ می دهد، از خود نشان می دهد. در واقع Event قطعه برنامه ای است که زمانی که بر روی يک کنترل، يک Event رخ می دهد، به طور اتوماتيک اجرا می شود.
کنترلها معمولاً علاوه بر يک سری مشخصات (Properties) و يک سری رويداد (Event) ، دارای تعدادی نيز متد (Method) می باشد. متدها عملياتهای تعريف شده ای هستند که توسط آنها يک عمل خاص بر روی کنترلها انجام می شود.
توجه داريم که تفاوت متدها و Event Procedure ها در اين است که متدها توسط VB ، شناخته شده اند و عملشان هميشه ثابت است، اما Event Procedure ها توسط برنامه نويس و به دلخواه او تهيه می شود، بنابراين Method های مشابه بر روی کنترلهای متفاوت، پاسخ مشابهی دارد ولی ممکن است Event های مشابه بر روی کنترلهای متفاوت با توجه به Event Procedure های مخصوص هر يک، متفاوت باشد (مثلاً رويداد Click برای يک کنترل، کاری انجام دهد و برای کنترلی ديگر، کاری ديگر).
نکته ديگری که بايد به آن توجه داشت اينست که Procedure ها به طور مستقيم اجرا نمی شوند بلکه فقط زمانی که نامشان فراخوانی شود اجرا می شوند. بنابراين مثلاً در مورد Event Procedure ها بايد بدانيم که با اينکه کد مربوط به آنها نوشته شده است ولی تا وقتی که آن Event خاص (که باعث فرا خوانی Event Procedure مربوط می شود) روی ندهد، اين کدها اجرا نخواهند شد.