قوم آوار نتوانست وارد ايران شود، اما اروپا را عرصه تاخت و تاز خود قرارداد - جريان شکست آوارها از ارتش ايران



يگانهاي مرزباني ايران در منطقه سيردريا (سيحون) در يك جنگ يك روزه كه 22 فوريه سال 560 ميلادي روي داد قوم «آوار» را كه در استپ هاي ميان «آلتايي» و «تي ان شان» بسر مي بردند و قصد مهاجرت به «فرارود» ايران را داشتند شكست دادند و مسير آنان را به سوي اروپا (روسيه امروز و بالكان) منحرف ساختند. اين يگانهاي معروف به مرزبان، يك ارتش كامل و يكي از چهار ارتش ايران بودند.

دسته اي از آوارها سال بعد تلاش كردند تا از دربند قفقاز (حاشيه غربي درياي مازندران) بگذرند و از اين ناحيه وارد ايران شوند كه در اينجا هم از سپاهيان وطن به فرماندهي «اسپهبد گيو» شكست خوردند و متواري اروپا شدند كه دهها سال اين قاره مورد تاخت و تاز آنان قرار داشت تا سر انجام «شارلماني» آنان را سركوب كرد، اسكان داد و تعرض ديگري از آنان مشاهده نشد.
شكست هايي كه ايرانيان به آوارها دادند، گفتنش به زبان آسان است.
اين قوم خويشاوند مغولان قبلا امپراتوري چين را با حملات خود خسته و فرسوده كرده بود، در حركت به سوي غرب هپتاليت ها را شكست داده بود و بعدا اسلاوها را مطيع ساخته بود و در بالكان يك امپراتوري موقت تشكيل داده و از امپراتوري روم شرقي باج مي گرفت. آوارها قومي سواي هون ها و بلغارها بودند و گمان نمي رود آنطور كه گفته مي شود برخي از داغستاني هاي روسيه از اعقاب آنان باشند. چيني ها آوارها را « ژوان ـ ژوان» مي خواندند. زبان آوارها شباهت زياد به زبان هونها داشت. آوارها سركرده كل خود را «خاقان» خطاب مي كردند.