امرداد روز از امردادماه برابر با هفتم امرداد در گاهشماری ایرانی


مرداد مه است سخت خرم
مَی نوش پیاپی و دمادم
«مسعود سعد سلمان»
هفتمین روز از ماه امرداد جشنی در ستایش و گرامیداشت «امُرداد»، در اوستایی «اَمِرتات»(ameretat) و در پهلوی «اَمرداد»(amordad) به مانک بی­مرگی و جاودانگی و نام یکی از امشاسپندان، برگزار می­شود.
امرداد در باورهای ایرانی در جهان خاکی نگاهبان و سرپرست گیاهان و رستنی­ها بشمار می­رود و همواره با خرداد در كنار هم جای دارند و «كمال» و «دوام» در جهان مینوی نیز از این دو امشاسپند است.
واژه­ی امرتات، از سه بخش درست شده است : «اَ» + «مَر» + «تات» که بخش نخست در زبان اوستایی پیشوند نفی است، بخش دوم، از ریشه­ی مصدری «مَر» به مانک «مرگ» و بخش سوم پسوند «كاملی»، «رسایی» و «سالمی» را می­رساند.
این نام در اوستا، به ویژه گات­ها صفتی است از برای اهورامزدا، مظهر زوال ناپذیری و پایندگی خداوند.
از این روی این جشن را بیشتر در کنار چشمه سارها و باغ­ها و مزرعه­های خرم و دلنشین در دامن طبیعت برپا می­کنند.
در برگ 250 برگردان فارسی «آثارالباقیه»ی ابوریحان بیرونی چنین آمده است که :
«... مرداد ماه که روز هفتم آن مرداد روز است و آن روز را به انگیزه­ی پیش آمدن دو نام با هم، جشن می­گرفتند. معنای امرداد آن است که مرگ و نیستی نداشته باشد. امرداد فرشته­ای است که به نگهداری جهان و آراستن غذاها و داروها که اصل آن از نباتات است و بر کنار کردن گرسنگی و زیان و بیماری­ها می­باشد، کارگزاری یافته است ...»