آب و مركب؛ الفباي چاپ افست
مبناي چاپ افست تقابل و همراهي آب و مركب است و تنظيم اين دو عامل در حالي كه يكي از ابتداييترين مراحل چاپ است، مهمترين بخش نيز به حساب ميآيد. همچنان كه ميتوان آن را به تيغ دولبهاي تشبيه كرد كه با اندك انحرافي ميتواند باعث باطله شدن و هدر رفتن سرمايه و انرژي شود.
تنظيم آب و مركب از جمله مسايلي است كه در چاپخانههاي ايران بيشتر به شكل تجربي و اكتسابي بوده و كمتر با جنبه علمي و تخصصي آن برخورد شده است.
اين در حالي است كه اگر اپراتور ماشين چاپ با هر يك از اين دو عامل (آب و مركب) به صورت علمي و تخصصي آشنا شده و جزييات كار با آنها را بداند، در هر شرايطي ميتواند به كيفيت نسبي در چاپ دست يابد.
در اين گزارش سعي شده است ويژگيها و مشخصههاي سيستم رطوبتدهي و مركبدهي از ديدگاه متخصصان، كارشناسان و چاپكاران مورد بررسي قرار گيرد.
براي آنكه با پروسه تنظيم آب و مركب از نزديك آشنا شويم، به بعضي از چاپخانههاي شهر تهران سري زديم و با كارشناسان فني آنها به گفتوگو نشستيم.
سيد رضا ناصرعلوي مدير توليد پردازش تصوير رايان صحبت خود را اين گونه شروع ميكند: <چاپ افست بر اساس سيستم آب و چربي است. سطح پليت قبل از اندود شدن با مركب، بايستي با قشر نازكي از آب پوشيده شود. منتها براي انجام اين كار، سيستم آب بايد داراي ويژگيهايي باشد، از جمله: توانايي انتقال يكنواخت آب به روي پليت، در دسترس بودن سيستم رطوبتدهي براي انجام تنظيمات و قابليت تنظيم ميزان تغذيه آب.>
وي ادامه ميدهد: <سيستم آب بايد طوري تعبيه شود كه اپراتور بتواند به هر نقطه و سطح آبدوست، آب مورد نياز را تغذيه كند تا امولسيون مناسبي به وجود آيد. اگر قشر آب به صورت يكنواخت به روي پليت انتقال پيدا نكند، مشكلات عديدهاي را براي چاپ به وجود ميآورد كه ميتوان به پركردگي (مركب بيشتر از آب باشد) و يا بوري (آب بيشتر از مركب باشد) اشاره كرد.>
رضا عرب سرپرست فني چاپ فروغ دانش نيز نظرات جالبي در مورد آب و مركب ميدهد.
او ميگويد: <قبل از هر چيز براي آب مصرفي بايستي يك سري نكات را به ياد داشت و به درستي آنها را رعايت كرد: ميزان دماي آب (حدود 8-7 درجه سانتيگراد)، درصد الكل (10 تا 12 درصد)،PH مناسب (5-4) و سختي آب (حداكثر.( 005 ppm >
عرب ادامه ميدهد كه پس از انجام تنظيمات لازم جهت كنترل آب، تنظيم نوردهاي آب از حساسيت بالايي برخوردار است. با قرار دادن نورد در جاي مناسب، ميتوان قشر يكنواختي از آب را به روي پليت انتقال داد. او ميافزايد اگر مقدار آب تغذيه شده كم يا زياد شود، ميتواند برخي از مشكلات چاپي مانند زمينه آوردن و يا كدر شدن كار را ايجاد كند.
در رابطه با داروي آب، عرب به تناسب آن با ماشين چاپ اشاره ميكند: <استفاده از داروي آب راهحلي است براي تنظيمPH كه استاندارد ميزان مصرف آن در آب حدود 2 تا 3 درصد است. ولي ممكن است اين ميزان دارو با ماشين چاپ همخواني نداشته و پس از اندازهگيريPH محلول رطوبتدهي با وسيلهاي به نامPH متر، اين ميزان به 4% هم افزايش يابد تاPH آب برابر با عدد 4 الي 5 باشد.>
اجزاي تشكيلدهنده محلول رطوبتدهي
براي آشنايي بيشتر با مواردي كه پيشتر به آنها اشاره شد و همچنين شناخت اجزاي تشكيل دهنده محلول رطوبتدهي و خاصيت متفاوت هر يك از آنها سراغ يكي از متخصصان صاحبنظر شيمي چاپ ميرويم و با مهندس واروژان گاوافيان مدير گروه توليدي و تحقيقاتي دوستان شيمي به گفتوگو مينشينيم.
به نظر مهندس گاوافيان براي داشتن يك كار چاپي خوب 9 الي 10 عامل موثر وجود دارد كه يكي از آنها آب است. به طور كلي استفاده از آب در كار چاپ به اين دليل است كه مانع رسيدن مركب به مناطق غيرچاپي شود. اما آب به تنهايي داراي يك سري كم و كاستيهايي است كه نميتواند اين وظيفه را به درستي انجام دهد. بنابراين با افزودن داروي آب سعي در ارتقاي عملكرد آن دارند.