دكتر مجتبي نواب پور، طراح سيستم جديد درمان تومورهاي توده اي سرطاني (فوتوالكترون تراپي ) و عضو هيات علمي گروه تكنولوژي پرتوشناسي دانشكده پيراپزشكي دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي با اعلام اين مطلب اظهار كرد: رشد روزافزون تعداد مبتلايان به انواع سرطان‌ها كه بيشتر به دليل عدم امكان پيشگيري كامل اين بيماري است موجب شده به موازات اقدامات پيشگيرانه توجه بيشتري به مطالعه و تحقيق پيرامون روش‌هاي درمان موثرتر اين بيماري شود و در اين راستا تكنيك پيش گرفته در اين پژوهش كوششي در جهت افزايش تأثير و بازدهي درمان با روش پرتودرماني است.
وي خاطرنشان كرد: روش‌هاي اصلي درمان سرطان كه در كشورهاي مختلف صورت مي‌گيرد شامل جراحي، شيمي درماني و پرتو درماني (راديوتراپي) است كه هر كدام مشكلاتي را داشته و به درمان نسبي بيماران تنها در جهت افزايش طول عمر بيمار مي پردازد و براي بسياري از انواع سرطان نظير سرطان ريه، امكان درمان قطعي بسيار پايين است.
وي با اشاره به روش پرتو درماني، افزود: پرتو جهت از بين بردن تومور و سلول‌هاي نئوپلاسم به كار مي‌رود كه توسط بافت سالم محاصره شده و ميزان اشعه‌اي كه براي كشتن سلول‌هاي سرطاني به كار مي‌رود در صورت تابيده شدن به بدن بيمار، سلول‌هاي سالم را نيز از بين مي‌برد كه پزشكان ناچار به كاهش دز اشعه هستند كه در اين صورت سلول‌هاي تومور دوباره فعال شده و موجب انتشار متاستاز در قسمت‌هاي مختلف بدن مي‌شود و با افزايش بيماري امكان درمان ناممكن مي‌شود.
به گزارش ايسنا، دكتر نواب پور خاطر نشان كرد: در اين پروژه راهي براي رساندن دز كشنده به سلول سرطاني در عين از بين نرفتن بافت سلولي سالم ارايه شده است تا مقدار اشعه‌اي كه به تومور رسيده چندين برابر بافت سالم باشد و بدين منظور از روش فتوالكترون تراپي استفاده شد.
وي افزود: در اين روش اشعه گاما يا ايكس را در محدوده خاصي از انرژي كه پديده فتوالكتريك اتفاق مي‌افتد، بر بدن تابانده و سپس ناحيه تومور را توسط حامل دارويي، آنژيوگرافي يا كيت‌هاي پزشكي هسته‌يي نشان دار مي‌كنيم. پديده فتوالكتريك با توان چهارم عدد اتمي و چگالي متناسب است و اگر تنها 10 درصد از دارويي كه عدد اتمي بالايي دارد در تومور جمع شود، ميزان دز جذب شده در تومور بيش از 10 برابر از بافت سالم بيشتر خواهد شد.
عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي درباره روند اجراي اين طرح اظهار كرد: در ابتدا دستگاه آزمايشگاهي آن ساخته شد و در فانتوم (محيط مصنوعي شبيه بدن) تا 51 برابر دز ناحيه تومور بيشتر از بافت سالم بود كه در سال 80 و 81 اين آزمايش‌ها روي 6 سلول سرطاني انساني در محيط كشت انجام شد كه مقدار آسيبي كه با اين روش به اين سلول‌ها وارد شد، 81 برابر بيشتر از روش راديوتراپي معمول بود.
وي افزود: در تابش روي حيوانات آزمايشگاهي ميزان آسيب 25 برابر بيشتر از راديوتراپي معمولي بود و سپس در مرحله باليني بيمار، روي بيماران داوطلب مبتلاء به هپاتوسلولار كارسينوماي كبد با مجوز كميته اخلاق پزشكي كه حتما قطع درمان بوده‌اند، اثر فتوالكتريك به طور واضح ديده شد.
دكتر نواب پور در خصوص روش درمان اظهار كرد: بيمار به طور سرپايي تزريق وريدي شده و بعد از مدت كوتاه 30 دقيقه‌ تا چند ساعت، ماده در تومور تجمع يافته و زماني كه اين تجمع در مانيتورينگ مشاهده شد، در طول يك جلسه از قدام و از خلف بدن بيمار تابش در 4 دقيقه انجام شده و بيمار مرخص مي‌شود. پس از چند ماه با انجام سي تي اسكن اثر درمان در آسيب ديدگي فعاليت‌هاي سلولي از بين رفته و آسيب ديدن سلول‌هاي سالم را مشاهده مي‌كنيم.
وي افزود: انواع سرطان كه حالت توده دارند (90 درصد) با اين روش قابل آزمايش براي درمان هستند، اما درصد بسيار كمي از مبتلايان به اين بيماري (10 درصد) نظير لوكمي كه در مغز استخوان پراكنده است بايد به روش‌هاي ديگر تحت درمان قرار گيرند.
اين پژوهشگر، خاطر نشان كرد: روش فتوالكترون تراپي اولين سيستمي است كه مقدار دز تومور در آن بيش از 10 برابر بافت سالم اندازه‌گيري شده و علاوه بر سلول‌هاي اوليه، كانون‌هاي ثانويه تومور ومتاستاز‌ها را هم پوشش درماني مي‌دهد.
وي در پايان با بيان اين كه اين طرح با شركت در نمايشگاه بين المللي اختراعات و ابداعات نورنبرگ آلمان 2007 از ميان 774 طرح از34 كشور مختلف جهان رتبه اول را كسب كرده است، تصريح كرد: در حين انجام فازهاي مختلف پروژه، روي تهيه داروهاي مخصوص هر گروه از تومورها نظيرملانوما، تومورهاي استخوان و تومورهايي با منشاء سلول‌هاي لنفاوي كار كرديم.