یکی از انواع شرکت های تجاری در ایران، شرکت های سهامی هستند. شرکت های سهامی مهم ترین نوع شرکت تجاری می باشند. چرا که، انجام پروژه های بزرگ صنعتی ، تجاری مثل سدها ، شهرک ها ، آسمان خراش ها و کارخانجات بزرگ خودرو، هواپیما و کشتی سازی جز از طریق تشکیل شرکت های سهامی میسر نیست. زیرا اولاَ انجام این گونه پروژه ها نیاز به سرمایه انبوهی دارد که معمولاَ از طریق سرمایه های خصوصی امکان پذیر نیست، ثانیاَ تعداد شرکا در این شرکت ها زیاد و در نتیجه میزان سرمایه گذاری هر فرد نوعاَ خیلی زیاد نیست و ثالثاَ میزان خطر ، در صورت ورشکستگی ، برای هر شریک ، غیرقابل جبران نیست زیرا مسئولیت شرکا فقط محدود به سهام آنان در شرکت است.
شرکت سهامی به دوگونه عام و خاص تقسیم می شود. تفاوت این دو گونه عمدتاَ در نحوه تشکیل و برخی کنترل های دولتی در مرحله تحصیل سرمایه از عموم و در تامین صحت و سلامت امور مالی آن ها از طریق برقرار کردن ضوابط ویژه برای بازرسان شرکت است.
از جمله این تفاوت ها نصاب سرمایه ثبت شرکت سهامی است. در ادامه راجع به این موضوع ، به طور کامل توضیح خواهیم داد.


نصاب سرمایه ثبت شرکت سهامی
شرکت سهامی عام شرکتی است که سرمایه آن به سهام تقسیم شده است. سرمایه ای که موسسین آن قسمتی از سرمایه شرکت را از طریق فروش سهام به مردم تامین کرده اند. حداقل قانونی سرمایه در شرکت های سهامی عام پنج میلیون می باشد. .برای تاًسیس شرکت های سهامی عام موًسسین باید اقلاً بیست درصد سرمایه ی شرکت را خود تعهد کرده و لااقل سی و پنج درصد مبلغ تعهد شده را در حسابی به نام «شرکت در شرف تاًسیس» نزد یکی از بانک ها تودیع نماید.
شرکت سهامی خاص عبارت است از شرکت هایی که تمام سرمایه آن ها در موقع تاسیس منحصراَ توسط موسسین تامین می گردد. حداقل قانونی سرمایه در شرکت سهامی خاص یک میلیون ریال است.
نصاب های مزبور تنها از نقطه نظر قانون تجارت است ولی هرگاه شرکتی بخواهد در موضوعاتی که مشمول قوانین و مقررات دیگری مانند بانکداری و بیمه گری فعالیت نماید، باید مقررات مربوط به آن ها را نیز رعایت کند.
نکته دیگر اینکه ممکن است دارایی شرکت در طول زمان بیش از سرمایه اولیه گردد، ضمن آنکه امکان دارد در اثر زیان های پیاپی، دارایی آن از سرمایه ثبت شده نیز کمتر شود. در صورت کاهش سرمایه به کمتر از حداقل مذکور در ماده 5، شرکت مکلف است ظرف یک سال حداقل مزبور را تامین کند و یا شرکت را به انواع دیگری از شرکت های تجاری تبدیل نماید ضمن آنکه هر ذینفعی حق خواهد داشت انحلال آن را از دادگاه درخواست نماید. همینطور است هر گاه نصف سرمایه ثبت شده از بین برود که در آن صورت طبق م 141، شرکت باید یا منحل شود و یا سرمایه آن به نبلغ موجود کاهش یابد.
در شرکت های سهامی عام ، بخشی از سرمایه را موسسین شرکت از طریق عرضه سهام به عموم مردم تامین می کنند، در حالیکه در سهامی خاص تمام سرمایه منحصراَ توسط موسسین تامین می گردد.
ممکن است تمام یا برخی از موسسین، یا سایر سهامداران، خودشان شرکت با سایر اشخاص حقوقی باشند. در حالی که هیچ شرکتی نمی تواند سهام خودش را خریداری کند. ( م 198) ، ولی خریداری سهام شرکت الف که سهامدار شرکت ب است، توسط شرکت ب ممنوع است.

ثبت شرکت نیک