دوچرخه‌های کوهستان (Mountain Bikes)
دوچرخه‌های کوهستان دارای مدل متنوعی می‌باشند اما بطور کلی این دوچرخه‌ها را می‌توان در پنج دسته مختلف تقسیم‌بندی کرد که هر یک از آنها دارای ویژگی‌های منحصر به فرد برای سواری در شرایط مختلف می‌باشند:
• ۱. کراس کانتری (Cross Country)
• ۲. تریل (Trail)
• ۳. دانهیل (Downhill)
• ۴. فری راید (Freeride)
• ۵. دوچرخه‌پرشی (Dirt Jump)
برای اینکه بتوانید دوچرخه کوهستان متناسب با علاقمندی خود را انتخاب کنید لازم است ابتدا تعیین کنید که قرار است کجا؟ و چه نوع زمینی را برای دوچرخه‌سواری انتخاب می‌کنید. این موضوع کاملا وابسته به آن است که شما چه انتظاری از یک دوچرخه کوهستان داشته باشید.
دوچرخه‌های کوهستان از لحاظ ظاهری دارای لاستیک زخیم و عاجدار جهت اصطکاک زیاد در شرایط کوهستانی و افزایش راندمان دوچرخه‌سوار می‌باشد. فرمان در این مدل، به منظور ایجاد دید کافی و کنترل بهتر به صورت صاف (Flat) در نظر گرفته شده است، همچنین برای گرفتن ضربات و نرم کردن حرکات، دارای کمک فنرها‌یی در بدنه دوچرخه می‌باشند که در صورت عدم نیاز به هر یک می‌توان آنها را قفل نمود.
کمک فنرها می‌توانند تاثیر بسیار زیادی در افزایش راندمان و کیفیت دوچرخه‌سواری داشته باشند. اما بر خلاف باور عموم، استفاده از آنها در تمام شرایط‌ صحیح نمی‌باشد. فعال بودن کمک فنرها در هنگام بالا رفتن از سربالایی‌ها موجب هدر رفت انرژی زیادی از دوچرخه‌سوار می‌گردد، لذا امکان قفل کردن کمک فنر باعث می‌شود به‌راحتی تپه‌ها‌ را بالا رفته و مانع از اتلاف انرژی گردد. همچنین در دوچرخه‌های کوهستان برای عملکرد بهتر در سطوح ناهموار از ترمزهای قدرتمند دیسکی از نوع مکانیکی یا هیدرولیکی استفاده می‌کنند که این امر موجب کنترل بهتر دوچرخه در مواجهه با شرایط ناگهانی می‌شود.
دوچرخه کوهستان کراس‌کانتری (Cross Country Mountain Bike)
طراحی و ساختار دوچرخه‌های مدل کراس‌کانتری که به اختصار آنها را (XC) نیز می‌نامند به نحوی است که بیشتر برای بالا و پایین رفتن از سطوح با ناهمواری‌ها و ارتفاع ‌کم، مناسب می‌باشد. این دوچرخه‌ها به واسطه نوع آلیاژ به کار رفته در ساخت تنه به نسبت سایر مدل‌های کوهستان از استحکام کم‌تر و وزن بسیار پایینی، در حدود 9 الی 13.6 کیلو‌گرم برخوردارند و به همین خاطر به راحتی می‌توانید در شرایط مختلف به سرعت مورد نظر خود دست‌یابید. سیستم تعلیق در این مدل برای کاهش بیشتر وزن از نوع گازی می‌باشد. این دوچرخه‌ها بر اساس نوع سیستم تعلیق به دو دسته: 1. هاردتیل (Hard Tail) 2. تنه با سیستم تعلیق کامل (Full-Suspension) تقسیم می‌شوند.
دوچرخه کوهستان هارد تیل (Hard Tail Mountain Bike)
دوچرخه هارد‌تیل (Hard Tail) انتخاب بسیار مناسبی برای شروع دوچرخه‌سواری در سطوح نا‌هموار می‌باشد. این دوچرخه‌ها به دلیل دارا بودن سیستم کمک فنر قفل‌شو در قسمت دوشاخ جلو مانع از اتلاف انرژی و انتقال ضربات ناشی از برخورد با سطوح ناهموار به بدن دوچرخه‌سوار می‌گردد و با کاهش این ضربات موجبات یک سواری لذت‌بخش و پرهیجان را برای دوچرخه‌سوار فراهم می‌کند.
نبود سیستم کمک فنر در قسمت تنه دوچرخه برای افراد مبتدی که به دنبال دوچرخه‌هایی با قیمت و وزن کمتر هستند، به نسبت دوچرخه‌های Full Suspension که دارای دو کمک فنرحرفه‌ای در دوشاخ جلو و تنه است، انتخاب معقولی محسوب می‌شود.
در دوچرخه‌های هاردتیل از ترمزهای دیسکی (مکانیکی یا هیدرولیکی) و در مدل‌های ارزان‌تر از ترمزهای طوقه‌ای استفاده می‌‌شود. برای ساخت بدنه این نوع از دوچرخه‌ها از آلیاژ آهن، آلومینیوم و در مدل‌های حرفه‌ای از کربن استفاده می‌کنند.
دوچرخه‌های هاردتیل به لحاظ طراحی و نوع استفاده، از محبوبیت بالایی بین دوچرخه‌سواران برخوردار هستند. بسیاری از علاقه‌مندان به دوچرخه‌سواری که به دنبال یک دوچرخه جهت استفاده از شرایط مختلف محیطی (اعم از شهری و یا کوهستان) هستند، این مدل را انتخاب می‌کنند. همچنین به واسطه پایین بودن هزینه اولیه خرید و نگهداری به نسبت دوچرخه‌های دارای دو سیستم تعلیق گزینه بسیار مناسبی برای بانوان و دو گروه آماتور و دوچرخه سواران با تجربه می‌باشد.
دوچرخه کوهستان با سیستم تعلیق کامل (Full-Suspension Mountain Bike)
دوچرخه‌ Full-Suspension دارای دو سیستم تعلیق، در قسمت جلو و تنه دوچرخه می‌باشد. این مدل مناسب آن دسته از دوچرخه سوارانی است که به دنبال دوچرخه‌سواری در زمین‌های ناهموار و سنگلاخ می‌باشند چرا که با سیستم تعلیق قوی‌تر موجوب راحتی در سواری طولانی مدت می‌گردد. اما همانطور که گفته شد، از آنجای که این مدل دوچرخه (Full-suspension) دارای دو سیستم تعلیق در قسمت دوشاخ و تنه است، نسبت به مدل هاردتیل قدری گرانتر و نیاز به تعمیر و نگهدار بیشتری دارد. غالبا این کمک‌ها دارای قابلیت تنظیم از روی فرمان بوده تا دوچرخه‌سوار در شرایط مختلف (مخصوصا سربالایی) و در صورت عدم نیاز، کمک‌ها را غیر فعال (قفل) کند.