همه چيز در مورد وب 2 (وب2 چيست؟)

[Borna66]

اشاره :
تا سال 2001 ، وب به صورت انفجاري رشد پيدا کرده بود و کارشناسان و خبرگان فن پيش‌بيني مي‌کردند که سايت‌ها و جاذبه‌هاي اينترنت نتوانند با همان توان به جذب مخاطب و کاربر ادامه دهند و دير يا زود از شتاب اين رشد کاسته خواهد شد. در اجلاسي که ناشر بزرگ کتاب‌هاي کامپيوتري ، O’Reilly Media Inc هم يکي از اعضاي آن بود ، براي اولين بار معاون اين شرکت به نام Dale Dougherty ، عنوان کرد که وب رو به افول نيست و سايت‌ها و سرويس‌هاي جذابي در حال شکل گرفتن هستند که جاي سايت‌ها و رسانه‌ها سنتي‌تر اينترنتي را خواهند گرفت ، وي از واژه «وب2» براي نخستين بار جهت نام‌گذاري مجموعه اين سايت‌ها و سرويس‌هاي اينترنتي استفاده کرد. از آن زمان تا به کنون ، واژه «وب2» يکي از تکيه ‌کلام‌هاي سايت‌هايي شده که به فن‌آوري اطلاعات مي‌پردازند ، حتي بعضي از سايت‌ها و وبلاگ‌هاي برجسته آي‌تي ، صرفا به معرفي سايت‌هاي اصطلاحا وب دويي اقدام مي‌کنند.


چيست؟
اما وب2 چيست و وقتي سايتي را وب دويي مي‌ناميم ، منظورمان کدام ويژگي‌ها و خصايص سايت است؟
شايد نگاهي به جدول 1 ، بتواند شما را تا حدي با مفهوم کلي وب2 آشنا کند:

جدول 1

وب2 به عنوان يک پلتفرم
مانند بسياري از مفاهيم ديگر ، وب2 يک گستره يا طيف است. به عبارت ديگر مي‌توان مجموعه‌اي از اصول و ويژگي‌ها را براي وب2 تعريف کرد و بعد بر حسب اينکه کدام سايت‌ها از همگي يا تعدادي از اين اصول پيروي کنند ، آنها را وب دويي دانست.

شکل 1 : لوگوي بعضي سايت‌هاي وب2


• نت اسكيپ در مقابل گوگل :
اگر نت‌اسكيپ را نماد وب1 بدانيم ، بي‌شک مي‌توان گوگل را نماد شاخص وب2 دانست. محصول اصلي شرکت نت‌اسکيپ يک نرم‌افزار مرورگر بود و اين شرکت قصد داشت با استفاده از محبوبيت اين مرورگر ، مقدمات فروش محصولات مربوط به سرورهاي پربها را فراهم نمايد. در مقابل شرکت گوگل از روز اول روي برنامه‌هاي تحت وب فعاليت مي‌کرد. محصولات اين شرکت به صورت بسته‌هاي نرم افزاري فروخته نمي‌شوند ،بلکه به صورت سرويس‌هاي آنلاين ارائه مي‌شوند ، محصولاتي که مشتريان به صورت مستقيم يا غيرمستقيم به آن پول مي‌دهند. در واقع گوگل مجموعه اي از بسته‌هاي نرم‌افزاري نيست ، بلکه يک پايگاه داده تخصصي است.
• سايت DoubleClick در مقابل Overture و AdSense :
علت اصلي موفقيت Overture و آگهي‌هاي متني گوگل را بايد در ديد و برداشت اين دو شرکت دانست. در حالي که «DoubleClick» باور داشت آگهي‌‌دهندگان صاحب اختيارند، نه مصرف‌كنندگان ، اين دو شرکت اعتقاد دارند که وب مشارکت است و نه انتشار.
استفاده از خدمات سايت DoubleClick نياز به ‌امضاي يك قرارداد رسمي دارد كه موجب محدود‌شدن بازار ‌اين شركت به‌ صرفا چند هزار سايت بزرگ شده است. Overture و گوگل دريافته‌اند كه چگونه مي‌‌توان تبليغات را تقريبا روي هر صفحه اينترنتي قرار داد. از آن مهم‌تر، اين شركت‌ها‌ فرمت‌هاي تبليغاتي مورد علاقه ناشران و آژانس‌هاي تبليغاتي، مثل بنر و آگهي‌هاي Pop-up را كنار گذاشتند و به‌جاي آن از تبليغات متني استفاده مي‌‌كنند كه آزاردهنده نيستند، به ‌محتواي صفحه حساسند و بيشتر با توجه بازديدکنندگان همراه هستند.
جاي شگفتي نيست که سرويس‌هاي اينترنتي موفق ديگر هم رفتاري مشابه از خود نشان مي‌دهند ، eBay معاملات کوچک چند دلاري را بين افراد مختلف ممکن مي‌سازد و نپستر هم با تبديل سيستم هر کاربر به يک سرور کوچک ، مبادله فايل‌هاي صوتي را امکانپذير مي‌کرد.
• Akamai در مقايسه با BitTorrent :
Akamai براي بهتر كردن خدمات خود بايد تعداد سرورهايش را افزايش دهد ولي BitTorrent مانند ساير سرويس‌هاي مبادله پاياپاي داده P2P ، قصد تمرکز زدايي از وب را دارد.اين سرويس هر كلاينت را مبدل به يک سرور مي‌کند.فايل‌ها به‌ قطعات كوچكي تقسيم مي‌‌شوند كه از چندين محل ارسال مي‌‌شوند و به‌اين‌ترتيب يک شبكه از سيستم‌هاي داراي فايل براي ساير كاربران پهناي باند و داده فراهم‌مي‌كند. به اين ترتيب هرچه يک فايل پرطرفدارتر باشد، سرعت انتشار آن بيشتر خواهد شد ، چون كاربران بيشتري پهناي باند آن را فراهم مي‌کنند.
هرچه تعداد كاربران يك سرويس بيشتر باشد، كيفيت آن بهتر خواهد شد ، اين يکي از اصول اساسي وب2 است.
• استفاده از خرد جمعي و ويکي‌ها:
سرويس‌هاي شاخص وب 1 مانند ياهو بيشتر به دنبال پديد آوردن دايرکتوري‌ها و پورتال‌هاي اينترنتي بودند ، اين دايرکتوري‌ها و پورتال‌ها با استفاده از دانش و سليقه گروه بسيار محدودي از مديران ، صفحات را ارزشيابي مي‌کردند و به آنها لينک مي‌دادند.
اما در وب2 ، همگان به پردازش اطلاعات مي‌پردازند. در سايت eBay هزاران کاربر در مورد کيفيت محصولات ابراز نظر مي‌کنند؛سرويس‌هاي و ابزارهاي متنوعي به همگي امکان مي‌دهند ، صفحات و فايل‌هاي چند رسانه‌اي را برچسب‌گذاري کنند.
يکي از شاخص‌ترين سايت‌هاي وب2 ، wikipedia ، همه کاربرانش را مبدل به نويسندگان بزرگ‌ترين دانشنامه آنلاين جهان کرده است.

وبلاگ‌نويسي و خرد توده‌ها:
وبلاگ‌ها و سرويس‌هايي که وبلاگ‌نويسي را آسان مي‌کنند ، بي‌شک يکي از مظاهر وب2 هستند. اما وبلاگ‌ها چه تفاوتي با سايت‌هاي قديمي شخصي دارند که در آنها هم ممکن بود نوشته‌هاي شخصي را بخوانيم؟تفاوت را بيشتر مي‌توان در چند چيز خلاصه کرد:
توالي زماني عرضه نوشته‌ها يکي از تفاوت‌هاي موجود است. به علاوه امکان تعامل خوانندگان و بازديدکنندگان وبلاگ‌ها را با صاحب وبلاگ و نوشته‌هايش را مي‌توان تحولي ديگر فرض کرد. اين تعامل از راه‌هاي مختلفي مانند گذاشتن کامنت و Trackback صورت مي‌گيرد.
وبلاگستان يک جريان دائمي و سيال افکار است. وبلاگ‌نويس‌ها علاوه بر اينکه توليدکننده محتوي هستند يک گروه بزرگ پردازش‌کننده اطلاعات وب هم محسوب مي‌شوند،آنها به عنوان گروهي که بيشتر از ساير مردم وب را رصد مي‌کنند ، با دادن لينک چه به صورت ساده در وبلاگ‌هايشان و چه در سرويس‌هاي لينک‌دهي جمعي و برچسب‌گذاري روي صفحه‌هاي وب ، صفحات وب را ارزشيابي کنند.
• Feed وRSS :
feed وسيله‌اي براي انتشار همزمان و ساده اطلاعات است. از طريق آن کاربران مي‌تواند به جاي مشاهده و مراجعه ساده به صفحات اينترنتي ، مشترک آنها شوند و به محض به روز‌رساني يک صفحه ، از آخرين تغييرات آن آگاه شوند. در حال حاضر برنامه‌هاي آنلاين و دسک‌تاپ زيادي براي مطالعه فيدها وجود دارد.

• مشارکت همگان در توليد محتوا :
اين روزها در وب کمتر از صحبت مالکيت ديتا مي‌شود. ديگر ، توليدکننده‌هاي انواع محتوا ، از متن و عکس گرفته تا ويدئو ، به چند سايت بزرگ با توانايي مالي زياد محدود نمي‌شود. هر کسي مي‌تواند به راحتي با استفاده از يکي از سايت‌هاي رايگان همچون flickr، Youtube ، wikipedia ، odeo ، سرويس‌هاي متنوع وبلاگ‌نويسي ، يک توليدکننده محتوا باشد.
سايبر ژورناليست ، اصطلاحي است که به تعدادي از همين توليدکنندگان محتوا اطلاق مي‌شود. کساني که در مورد پديده‌هاي مختلف از امورات شخصي و اجتماعي گرفته تا ورزش و سياست و فن‌آوري ابراز نظر مي‌کنند ، آن هم به صورت چندرسانه‌اي. رفته ‌رفته آنها نه تنها تبديل به همکاراني براي روزنامه‌نگاران عادي و کاغذي شده‌اند ، بلکه وارد يک ميدان رقابت با آنها مي‌شوند.
• رفع محدوديت سخت‌افزاري:
وب2 ، ديگر صرفا وسيله‌اي براي اتصال کامپيوترهاي شخصي به هم نيست ، وب2 مي‌کوشد همه اسباب و لوازم الکترونيکي را به هم متصل کند. iPodها ، گوشي‌هاي موبايل ، تلويزيون‌هاي اينترنتي و دوربين‌هاي ديجيتالي همه و همه در دنياي وب2 مي‌توانند بدون واسطه با اينترنت ارتباط برقرار کنند ، داده بگيرند و خود بر غناي محتواي آن بيفزايند.
وب2 و رسانه‌هاي سنتي:
بي‌ترديد رسانه‌هاي سنتي با رواج وب2 ، راهي جز همراهي با آن و شاخصه‌هايش را ندارند. چنين همراهي و هماهنگ‌سازي را مي‌توانيد اين روزها در سايت روزنامه‌ها و خبرگزاري‌هاي بزرگ جهان ببينيد.وبلاگ‌هاي شخصي در کنار مطالب اصلي روزنامه‌ها ، استفاده از فن‌آوري Feed ، مهيا کردن امکاناتي براي آسان کردن ارسال مطالب به سايت‌هاي لينک‌دهي جمعي و قسمت نظرخواهي ، همگي جلوه‌هايي از همراهي رسانه هاي سنتي با وب2 هستند.
به عبارت ديگر رسانه‌هاي سنتي دريافته‌اند که در صورت عدم همراهي با جريان گسترده وب2 با حجم بالاي محتواسازي و پردازش اطلاعات ، امکان رقابت و هماوردي با آنها را ندارند.
سخن پاياني:
گرچه معيارها و مثال‌هاي زيادي در اين نوشته براي تعريف وب و تمايز آن با نسخه قبلي وب ، زده شد. اما وب2 را مي‌توان تنها در يک کلمه خلاصه کرد : مشارکت!
مشارکت همگان در توليد ، ارائه و پردازش اطلاعات. در واقع همه سرويس‌ها و برنامه‌هاي آنلاين تنها ظرفي براي اين مشارکت فراهم مي‌آورند.

[Borna66]

وب تغییر کرده است. رویدادهای تازه ای در آن شروع شده اند و چه هیجان انگیز. موجی از یکنواختی بر وب حکمفرما شده بود اما مدتی است که حباب وب ترکیده است. در هفته های گذشته “وب ۲″ را دنبال می کردم. برای آنکه خیالتان را راحت کنم می توانم به سادگی بگویم “وب ۲″ یعنی gMail، AJAX، Shared Bookmarks، Tagging و … اما همه “اینها که گفتم یعنی چه”؟


تعریف روشنی از “وب ۲″ وجود ندارد. اجازه دهید آنرا با طرح چند مثال و مقایسه، بیشتر بشکافیم. در “وب ۱″ سایتهایی توسط گروه کوچکی از تولید کنندگان محتوا برای خوانندگان بسیار راه اندازی شد. خوانندگان اگر درباره ویندور اطلاعات می خواستند به سایت مایکروسافت مراجعه می کردند، اگر خبر می خواستند به CNN سر می زدند و مواردی از این قبیل.

به مرور زمان خوانندگان علاوه بر خواندن شروع به نوشتن کردند. مسیر وب به گونه ای شد که اشخاص تمایل بیشتری برای انتشار محتوا در وب پیدا کردند. آنها نظرات شخصی خود را منتشر کردند، از تجربیاتشان نوشتند، تحلیل کردند و همینطور آموزش دادند. در نتیجه ناگهان اطلاعات بسیاری در وب منتشر شد. بدین ترتیب پیگیری همه اطلاعات و مراجعه به همه سایتها و حتی سایتهای مورد علاقه برای خوانندگان غیر ممکن شد.
آیا می توان پذیرفت که اطلاعات مهم به دلیل کثرت سایتها و کمبود زمان از دسترسی کاربران دور بماند؟ روشن است که پاسخ “خیر” می باشد. با طرح سوالات بسیار دیگری از این دست، کم کم نیاز به تغییر در “وب ۱″ احساس شد.

به “وب ۲″ خوش آمدید!
رویکرد جدید وب اینگونه است: اطلاعات به واحدهای کوچکتری از “محتوا” خرد می شود و بوسیله سایتهای بسیاری توزیع می گردد. وب جدبد “دنیای اسناد” نیست بلکه “دنیای داده” است. ما دیگر به دنبال منابع قدیمی اطلاعات نیستیم بلکه به دنبال ابزاری هستیم که واحدهای کوچک اطلاعات را به روشهای تازه و موثر جمع آوری و تلفیق کند و در اختیارمان قرار دهد.

یک راه بسیار عالی برای درک بهتر “وب ۲″ بررسی ابزارهایی نظیر Google Earth, Google Maps, Microsoft Virtual Earth می باشد. به کمک این ابزار می توان کارتوگرافی، عکسبرداری ماهواره ای و جستجو در اینترنت را همزمان برای پاسخ دادن به پرسش “کجا؟” به خدمت گرفت.

Google Earth اطلاعات هر مکان را از منابع مختلف جمع آوری می کند و با توجه به شرایطی که کاربر مشخص می کند، نمایش می دهد.

Flicker را که سایتی معتبر برای مدیریت و به اشتراک گذاشتن عکس می باشد بررسی می کنیم. کاربران عکسهای خود را به کمک آن منتشر می کنند، سایز آن را تغییر می دهند، دسترسی به آن را مشخص می کنند، برای عکسهای خود و دیگران Tag (شناسه) تعریف می کنند. بدین ترتیب همه عکسها توسط خود کاربران دسته بندی و قابل جسجو می شوند.

درک بهتر “وب ۲″ با انجام چند مقایسه:

Web ۱.۰ < --> Web ۲.۰
mp۳.com < --> Napster
Britannica Online < --> Wikipedia
personal websites < --> blogging
domain name speculation < --> search engine optimization
publishing < --> participation
directories (taxonomy) < --> tagging (”folksonomy”)

با انجام مقایسه های مذکور به خوبی رویکردها را در “وب ۱″ و “وب ۲″ نمایان می سازد. ویکی پدیا و بریتانیکا را مقایسه کنید: محتوای بریتانیکا را ویراستاران تهیه می کنند و کاربران تنها از آن استفاده می کنند اما تقریبا تمام محتوای ویکی پدیا را کاربران آن توسعه می دهند در حالیکه هر کاربر می تواند هر مطلبی را ویراش کند. هر داوطلب می تواند مقالات آنرا به سبک ویکی اضافه و ویرایش کند. این بدین معناست که دیگری نیز می تواند همان مقاله را ویرایش کند. مقایسه این دو سایت با هم به خوبی تمایز publishing و participation را نیز می رساند.

“وب ۲″ را یک رویکرد نو می دانند نه یک تکنولوژی تازه. خمیرمایه “وب ۲″ مشارکت با دیگران برای انجام دادن چیزهایی است که به تنهایی امکان انجام دادن آنها را نداریم. واقعا چه لذت بخش است که آدرس سایتهایی که آنها را دوست داریم، کلماتی که جستجو کرده ایم را با دیگران به اشتراک بگذاریم.
اگر هنوز هم “وب ۲″ برایتان مفهوم نیست، باید بگویم که وبلاگ و RSS هم جزو ابزار “وب ۲″ قلمداد می شوند. با در اختیار گذاردن RSS و یا XML یک سایت، داده های آن هم در سایتهای دیگر قابل استفاده است و هم با ابزار دیگر.

آیا برای خواندن مطالب یک سایت باید حتما از یک مرورگر استفاده کنیم؟ خیر. می توانیم به کمک RSS سایت مدنظر و نصب ابزار لازم حتی بدون مرورگرها محتوای مورد علاقه مان را پیگیری کنیم. من این کار را کرده ام و از آن لذت می برم. هر روز صبح در حالیکه مشغول خواندن و پاسخ دادن به ایمیلها هستم، در پشت صحنه intraVnews عزیز مشغول جمع آوری اطلاعات از منابعی است که دوست دارم. جالب نیست؟
همینطور می توانید صفحه گوگل را متناسب با سلیقه خود شخصی سازی کنید و RSS های مختلف را به آن معرفی نمایید. در این صورت نیازی به نصب برنامه خاصی ندارید و در هر جا که باشید به منابع اطلاعی مورد علاقه خود تنها از طریق صفحه گوگل دسترسی خواهید داشت! باور کنید وب جذاب تر شده است. شاید همین قابلیتهای ساده باعث شده است که جمع آوری اخبار ۱۵ برابر بیشتر از خواندن وبلاگها طرفدار داشته باشد (قابل توجه طرفدار متعصب وبلاگها!)

“وب ۲″ آثار متفاوتی دارد. بر روی رفتارهای اجتماعی، فرهنگی و حتی سیاسی کاربران خود تاثیر می گذارد. یکی از گروههایی که بیشترین تاثیر را می پذیرد، طراحان و توسعه دهندگان وب هستند. درست است که مهارتهای فنی آنها تغییر می یابد اما تغییر اصلی آنجاست که آنها باید محتوا را به صورتی منتشر کنند که بخشی از کل باشد به گونه ای که در کل وب قابل استفاده باشد نه یک جزیره دور افتاده.
تا دسترسی کامل به “وب ۲″ راه بسیاری وجود دارد. “وب ۲″ حتی مخالفانی دارد. زمانی Tim Bray مدیر تکنولوژیهای وب شرکت سان برداشت منفی خود را از آن ابراز داشت که البته زمینه ساز بحثهای بسیاری نیز شد.

اما وقتی سایتی مانند ۴۳things.com اینهمه طرفدار دارد، مایکروسافت live.com را برای حفظ انحصارش راه اندازی می کند و یاهو del.icio.us را خریداری می کند، نمی توانیم “وب ۲″ را ساده بگیریم. به هر حال “وب ۲″ در راه است.

[Borna66]

وب 2 موجی زودگذر یا آینده وب؟

در یکی دو سال اخیر کسب و کارهای مختلف، مراجع دانشگاهی و متخصصان فنی به بحثهای بسیاری درباره "وب 2" پرداخته اند. اخبار، نوشته ها، نقدهای مرتبط با "وب 2" آنقدر بالا بود و هست که باید اذعان کرد که "وب 2" اینترنت را تکان داد. سایتهایی بسیاری برای گسترش مفهوم آن راه اندازی شده است، کنفرانسهایی برای آن برگزار شد و حتی نخستین مجله با موضوع تخصصی "وب 2" پا به عرصه وجود گذاشت.
از دیگر سو گوگل و مایکروسافت عنوانهای خبری را پشت سر هم می قاپند. یاهو با خرید سایتها و تکنولوژیهای جدید خیز بلندی برداشته است تا بازیگز اصلی "وب 2" باشد. یاهو با خرید del.icio.us، Flickr و راه اندازی My Web 2.0، گوگل با Google Maps و MSN با ارایه ESS که مبتنی بر RSS است (RSS دو طرفه) همه و همه به "وب 2" کمک کرده اند. ضمن آنکه همه آنها به Secioal Search توجه ویژه ای نشان داده اند.
مخالفان "وب 2" آنرا تنها موجی گذرا می دانند که به جان اینترنت افتاده است. اما آنچه که روشن است "وب 2" و هر چه مرتبط با آن است هواداران بسیاری دارد. نکته جالب آنجاست که هر کس آنرا به گونه ای تعریف می کند و برداشت متفاوتی از آن ارایه می دهد.
"وب 2" را می توان چتری دانست بر تکنولوژیهای جدید. تکنولوژیهای جدیدی که به کاربر تجربه حضور بهتر در وب فراتر از تواناییهای HTML کلاسیک (وب 1) ارزانی می دارد.
می توان آنرا یک سری از فعالیتها دانست که به کاربران کمک می کند تا سایتهایی طراحی کنند که به راحتی به اجتماعات آنلاین، خدمات و ابزار وب ارتباط برقرار می کنند. عموما این فعالیتها به کمک راه حلهای کد باز پیاده سازی می شوند.
"وب 2" تمرکز از تولید کننده اطلاعات را به کاربر اطلاعات منتقل می کند و این کار را با جذاب کردن اطلاعات انجام می دهد. قدرت "وب 1" در ناوبری آن بود و کاربر به مرور وب می پرداخت تا اطلاعات خود را بیابد. اما "وب 2" می گوید همان اطلاعات ویژگیهایی دارد و همین ویژگیها یکدیگر را دنبال می کنند و به هم ارتباط می یابند.
"وب 2" کاری می کند که اطلاعات به دنبال ما حرکت کند تا هر وقت مورد نیاز بود از آن استفاده کنیم و این در صورتی امکان پذیر است که به اطلاعات امکان استفاده از آن در سایر ابزار و رسانه ها داده شود.
یکی از ویژگیهای برجسته "وب 2" این است که اطلاعات را برای ما جذاب می کند. اطلاعات به سوی ما می آید و ما در حین رفتن از مکانی به مکان دیگر تعیین می کنیم که کدام اطلاعات و چگونه به سوی ما بیایند.
نکته کلیدی در "وب 2" مشارکت کاربر و اعتماد به وی است. سرویسهایی که در "وب 2" ارایه می شود قابلیت استفاده مجدد از آنرا در سایر ابزار و رسانه ها فراهم می آورد. دسترسی به آنها آسانتر می شود و ابزار قابلیت اطمینان بیشتری می یابند.
"وب 2" سایتهایی نیستند که اطلاعات تولیدی کاربران در آنها بالاست. نظیر آمازون و ای بی، زیرا آنها از همان ابتدا با این ایده طراحی شده اند. "وب 2" همچنین ایجاد ارتباط و سازگاری بین سایتها و ابزار نیست. شمارشگران سایت سالهاست که فعالیت می نمایند و کدهای ساده جاوا اسکریپت پیامهایی را بین سایتها و ابزار آنها فراهم می کنند. اینها موارد تازه نیستند، هیجانی هم ندارند و البته "وب 2" هم نیستند.
AJAX هم "وب 2" نیست. هر چند که ابزار قدرتمندی برای طراحی ابزار "وب 2" است. RSS، Social Networking ، Tagging و XHTML/CSS هسته اصلی "وب 2" هستند. اگر قرار باشد به هر چیز تازه و بامزه ای "وب 2" اتلاق گردد آنگاه "وب 2" بی معنی خواهد شد.
وب 2 همینجاست. کافیست سری به سایتهایی نظیر Flickr، del.icio.us، Kiko و meebo بزنید.
"وب 2" بر قابلیت ترکیب مجدد و سازگارسازی بدون مذاکره و حتی اجازه استوار است. "وب 2" یعنی گرفتن اطلاعات و داده های یک سایت به کمک RSS یا Open API، ترکیب آن با داده هایی از همان نوع اما دریافت شده از منابع دیگر و تولید چیزی جدید.
"وب 2" را یک رویکرد نو می دانند نه یک تکنولوژی تازه. خمیرمایه "وب 2" مشارکت با دیگران برای انجام دادن چیزهایی است که به تنهایی امکان انجام دادن آنها را نداریم.
کی از "وب 1" به "وب 2" مهاجرت می شود؟
وب 2 هنوز محقق نشده است بنابراین هنوز مهاجرتی در کار نیست. اما تلاشهای بسیاری در حال انجام است. به هر حال هر چه هست، اتفاقی نیست که به یکباره انجام شود و شاید سالها طول بکشد تا اکثر سایتها خود را با تکنولوژیهای "وب 2" منطبق کنند. فراموش نکنید هنوز هم هستند افرادی که با ویندوز 3.1 کار می کنند. بنابراین تا آنزمان که سایتهای وب به طور کامل پوست اندازی کنند و با تکنولوژیهای "وب 2" طراحی شوند، راه بسیاری مانده است.
سایتهایی که اکنون بر مفهوم "وب 2" کار می کنند عموما در حالت بتا هستند. گروهی "وب 2" را به جدی یا به شوخی دنیای "بتا" می خوانند. جالب است بدانید سایتهایی هم هستند که در حالت آلفا در اختیار عموم قرار داده شده اند.
چه تاثیری بر کاربران، تولیدکننگان محتوا، طراحان دارد؟
افراد بسیاری با شنیدن نام HTML گیج می شوند و هنوز در آرزوی داشتن یک سایت ساده هستند. اما اکنون زمانه تغییرات است. وب توسط متخصصان فنی و برنامه نویسان شروع شد و به همین خاطر برای آنان بود. اکنون وب برای مردم عادی است.
اکنون سیستمهای مدیریت محتوا به کاربران عادی کامپیوتر اجازه می دهند تا سایتهای حرفه ای داشته باشند. دلیل اقبال به وبلاگها نیز همین بود که افراد بدون نیاز به دانش فنی می توانستند به راحتی مطالب خود را منتشر کنند.
تولیدکنندگان محتوا و طراحان وب باید محتوا و ابزار را به گونه ای توسعه دهند که در سایر ابزار و رسانه ها قابل استفاده باشد. در حقیقت استفاده چندین باره از اطلاعات از مشخصه های اصلی "وب 2" است. خروجی یک سایت باید پس از استفاده در سایتهای دیگر و بازگشت به سایت مادر همچنان قابل استفاده باشد.
برای آنکه اهمیت و اقبال به "وب 2" بهتر بیان شود به مقایسه دو سایت از "وب 1" و "وب 2" می پردزیم.
وب شاتس در سال 1999 راه اندازی شد و توانست به عنوان یک سرویس دهنده عکس به محبوبیت فوق العاده دست یابد. اما فلیکر در سال 2004 راه اندازی شد و توانست در کمتر از 2 سال وب شاتس را به پایین بکشد.

جالب است بدانید که وب شاتس 15 میلیون کاربر دارد و فلیکر تنها 1.5 میلیون. فلیکر کلمه ای است که به سختی نوشته می شود و تلفظ آنهم ساده نیست! اما چگونه است که فلیکر تاز از راه رسیده، وب شاتس محبوب و پر طرفدار را به پایین می کشد؟
هر چند به طور دقیق نمی توان دلایل موفقیت آنرا بیان کرد اما می توان به ویژگیهایی از آن اشاره کرد که به خوبی حکایت از برتری "وب 2" دارد:

• سیستمی است ساده که به راحتی فهمیده می شود.
• دارای ظاهری است واضح که بر کارایی تمرکز دارد.
• قابلیتهایی دارد که به درد اجتماعات آنلاین می خورد نظیر تگینگ،گروهها، کامنت گذاری، ارزیابی و...
• RSS Feeds
• Open API

در هر صورت رویدادهای تازه ای در حال وقوع است و "وب" تکان خورده است. ذائقه کاربران تغییر کرده است و وب را با مزه ای دیگر می خواهند. چه این رویدادهای در حال وقوع را "وب 2" بنامیم و چه با نام دیگر بخوانیم، به هر حال خواهند آمد و با خود تغییرات بسیار خواهند آورد. نیک می دانیم که وب دنیای تغییرات است پس چه خوب است اگر مفاهیم نوین مطرح شده را جدی تر دنبال کنبم.
این مقاله برای مجله دنیای کامپیوتر و ارتباطات نوشته شده است.

[Borna66]

وب ۲.۰ چیست ؟

امروز معرفی و مبانی وب ۲.۰ و معروف ترین سایت های وب ۲.۰ را خواهید خواند . از زمانی که بزرگترین

شبکه کامپیوتری یعنی اینترنت بوجود آمد تا کنون بیش از ۱۹ سال می گذرد . در ابتدا دیزاین و خدمات سایت های

اولیه ای که در اینترنت ساخته می شدند بسیار ابتدایی و محدود بود یعنی به این شکلی که شما هم اکنون می بینید نبود

اینترنت بعد از آن سال ها پیشرفت قابل توجه ای به خود داشت یعنی سایت های جدید با خدمات جدید و متفاوت ساخته

شدند و زبان های طراحی وب جدید و اسکریپت های جدید برای سایت ها نوشته شد و در کل اینترنت تغییر اساسی کرد .

این اصلاحات را وب ۲.۰ می گویند و ….. ( اگر میخواهید ادامه مطلب + جدیدترین سایت های وب ۲.۰ را شما

بخوانید پس روی ” بیشتر بخوانید ” کلیک کنید .

یعنی ورژن و نسخه جدید وب یا اینترنت . سایت هایی که ادعا وب ۲.۰ بودن را میکنند بطور معمول خدمات اجتماعی

و بیشتر در حیطه آی تی هستند . اولین سایت فارسی زبان ایرانی که با وب ۲.۰ ایجاد شد ؛ بالاترین نام دارد . یکی از

ویژگی های بیشتر سایت های وب ۲.۰ اینست که خوانندگان و بینندگان سایت در سایت کار میکنند یعنی مثلا مطلب

میدهند یا مثلا به مطالب سایت امتیاز میدهند یا نظر میدهند یا …. در زیر شما بهترین سایت های وب ۲.۰ را خواهید خواند :

FaceBook

یکنوع سایت اجتماعی و دوستیابی است که امکانات و اعضای بسیار بسیار زیادی دارد .

Flickr

در این سایت میتوانید عکس هایتان را آپلود و به اشتراک دیگران بگذارید .

Digg

به اشتراک گذاشتن لینک های جالب یا خبری با دیگران !!

Wikipedia

دانشنامه ای آزاد با بیش از ۲۰۰ هزار مطلب گوناگون و به زبان های مختلف از جمله فارسی

Twitter

این سایت به اصطلاح یک مایکرو بلاگینگ است که شما میتوانید کار هایی که همین اکنون انجام میدهید را بنویسید !

[Borna66]

مدتها بود كه ميخواستم در اين مورد تاپيكي بدم، چون اونقدر موضوع مهم و مفيدي هست كه نميشه ازش گذشت.

وب 2 شايد به ديد خيلي ها يك اينترنت پيشرفته تر با تشكيلات و تشريفات پيچيده و نياز به آموزش و .... باشد و حتي به ديد بعضي هنوز نمودي از وب 2 در اينترنت وجود ندارد، اما واقعيت اين هست كه حتي در بين سايتهاي ايراني هم پايگاههاي بسيار خوبي مبني بر وب 2 وجود دارند.

هدفWeb 2 در كل بيشتر درگير كردن كاربران و رفع همه نياز هاي آنان با نت هست و به نوعي اين امكان رو به كاربران اينترنت ميدهد كه از اينترنت حتي به عنوان يك سيستم عامل با امكانات مرتبطش استفاده بكنند! به همين علت، سايتهاي مبتني بر وب 2 ، ثبت نام كاربران رو تسهيل ميكنند، امكانات مختلفي برايشان در نظر ميگيرند و كاربران را در حيطه هدفهاي مربوط به آن سايت، آراد ميگذارند.

نمونه بارز و شناخته شده اي از وب 2 سايت ويكي پدياست (Wikipedia.org ). در اين سايت ثبت نام رايگان است و شما ميتوانيد براحتي صفحه مورد نظرتان را در آن ايجاد كرده و اطلاعات مربوط را در آن وارد كنيد، حتي ميتوانيد نوشته ها و اطلاعات ديگران را كه مربوط به يك كلمه، شخصيت، نام و ... باشد ويرايش كنيد!

واقعيت اين هست كه در سيستم وب 2 ، مدير اصلي سايتها كاربران هستند كه در حد و حدود تعريف شده اي كه حداكثر آزادي در آن تعريف شده است، ميتوانند فعاليت كنند. استفاده از تكنولوژي هاي روز در طراحي اين سايتها و سرعت بخشيدن به انها با استفاده از تكنولوژي هايي مانند آژاكس و تگ گذاري از خصيصه هاي اينطور سايتهاست. همونطور كه ميبينيد اين خصيصه ها نه تنها كار را پيچيده تر نميكنند بلكه بسيار كار كردن با نت را سهلتر و لذت بخشتر ميكنند.

بعضي سايتهاي مبتني بر وب 2 كارهاي زيادي جهت شخصي كردن سايتها براي كاربرانشان و انتقال فعاليت هاي "سيستم عاملي" آنها به نت انجام ميدهند، به عنوان مثال Google Docs به شما اين امكان را ميدهد كه از آفيس آنلاين با همان امكانات برنامه آفيس استفاده كنيد و فايلهايتان را ايجاد و ويرايش كنيد و از اين جمله اند سايتهايي كه امكان ويرايش عكسها را بصورت آنلاين ميدهند.

از بارزترين نمونه هاي ايرانيWeb 2 ميشود به سايت Balatarin.com اشاره كرد كه اكثر خصوصيات يه سايت مبني بر وب 2 را دارد؛ و يا اضافه شدن سيستم هاي "پرسش و پاسخ" و "صد درجه" در سايت cloob.com همه نشان از حركت اين سرويس به سوي مقتضيات وب 2 است زيرا همه اين تكنولوژي ها تعامل كاربران را با اينترنت نه تنها بيشتر ميكنند، بلكه اصولا مديريت بخشهاي بزرگي از سايت را به كاربران ميسپرند. حتي طرح جديد مربوط به سايت هم ميهن رو ميشه حركت موثر يك فوروم به سوي وب 2 دونست.

[Borna66]

تصور کنيد شما کاربر خدمات خبری گوگل هستيد، هر بار ايميلی به شما فرستاده می شود و شما را از آخرين اخباری که در بيش از 4500 منبع خبری درباره موضوع موردعلاقه خودتان منتشر شده است، مطلع می کند، يکی از اين ايميل ها حاوی لينک به کتابی است که از قضای روزگار از کتابهای محبوب شما بوده است؛ شما لينک را دنبال می کنيد و به اصل مقاله که نقدی بر آن کتاب بوده است می رسيد؛ اتفاقا شما وبلاگ نويس هم هستيد؛ از ابزاری مانند بلاگر يا موبل تايپ استفاده می کنيد و پستی همراه با لينک به مشخصات آن کتاب در آمازون می فرستيد؛ هنوز چند دقيقه ای از پابليش شدن آن نگذشته است که سرويسی به نام تکنوراتی، که کارش جستجو در محتوای وبلاگها است، آن لينک را رديابی می کند؛ تکنوراتی بخشی به عنوان کتاب دارد که شامل فهرستی از کتابهای داغ در دنيای وبلاگستان است.تکنوراتی با رديابی آن لينک، آن کتاب را در اين فهرست قرار می دهد و اگر آن کتاب، محبوبيت داشته باشد در بالای جدول داغ ترين ها قرار می گيرد. در عين حال شما هم بيکار ننشسته ايد، لينکی به پست خودتان در Del.icio.us می دهيد و آن را با کليدواژه های برچسبی يا تگ يا tag مشخص می کنيد. اگر از سرويس های Myweb ياهو هم استفاده می کنيد مشابه اين کار را در آنجا انجام می دهيد. در Del.icio.us برچسب ها دسته بندی می شوند و مثلا برچسب های با نام آن کتاب در يک رديف قرار می گيرد که شامل يک يا چندين پست درباره آن کتاب است که در چندين وبلاگ منتشر شده است. Del.icio.us سرويسی به نام social bookmarking service ارائه می دهد که در حقيقت از سازماندهی کردن اين برچسب ها، علائق کاربران را دسته بندی می کند. به اين ترتيب شما می توانيد پست های مختلفی را که درباره آن کتاب مورد علاقه خودتان در وبلاگهای مختلف ديگر منتشر شده است را مطالعه کنيد و با کمک اين سرويس social bookmarking service با نويسندگان آنها ارتباط برقرار کنيد. به علاوه شما در يکی از شبکه های مجازی مانند ارکات، قزاق، يا کلوب عضو هستيد، ايميلی به يکی از آن وبلاگرها می زنيد و از او دعوت می کنيد در گروه دوست داران آن کتاب عضو شود. به علاوه چون از سرويس MyWeb ياهو استفاده می کنيد با برچسب يا تگی وبلاگ او را در آن سرويس ثبت می کنيد. چون قبلا برای نام کتاب محبوبتان برچسبی انتخاب کرده بوديد ، اين سرويس هر بار که در وب سايت ها و وبلاگهای مختلف مطلبی درباره آن کتاب بود به ايملتان می فرستد. در خلال اين روند، موتور جستجوی گوگل برای وبلاگها، پست شما را همان لحظه در بانک اطلاعاتی خودش وارد کرده و اگر احيانا کاربری نام آن کتاب را در کادر جستجو وارد کند در فهرست نتايج نشانی وبلاگ شما را می بيند. به علاوه وبلاگ شما سرويس خبررسانی يا فناوری RSS يا XML را پشتيبانی می کند. همان کاربر چون می خواهد مرتب مطالب وبلاگ شما را بخواند نشانی Rss وبلاگتان را در فيدخوان گوگل وارد می کند و هر بار که مطلب جديدی در وبلاگتان نوشته ايد او هم بدون وارد شدن به وبلاگ، می خواند و می بيند...
فکر کنم کم کم متوجه شده باشيد که وب 2 با وب معمولی چه فرقی دارد. در وب 2 اطلاعات زنده و ديناميک يا توسط خود کاربر يا توسط ابزارهايي خاص سازماندهی می شود و نظم و ترتيب پيدا می کند. بعد از آن دوباره در وب منتشر می شوند و اين بار مرتب شده و پاکيزه، به طوری که به راحتی قابل بازيابی هستند و در اقيانوس وب گم و گور نمی شوند.در خلال اين روند نيز اطلاعات تجزيه و تحليل شده و با کليدواژه هايي تفکيک می گردند، اين کليدواژه ها که در حقيقت از محتوای مطالب وبلاگها وسايت ها بيرون کشيده شده اند دسته بندی موضوعی می شوند، درجه بندی شده و با ابزارهای ديگری در دسترس کاربران قرار می گيرند. اين زنجيره از اطلاعات به طور مداوم گسترده می شود و چون از ريشه با نظم و ترتيبی خاص همراه است به هيچ وجه خللی در روند توسعه آن پيش نمی آيد. فلسفه وب 2 بر مبنای فناوری های جديدی است که در طی دو سال اخير در وب متولد شده اند و آن را از حالت استاتيک و مرده به موجودی زنده و پويا بدل کرد اند.

[Borna66]

امروزه در مورد وب2 صحبت‌های فراوانی به میان می‌آید و تعریف‌های متفاوتی از آن می‌شود. اما به‌ راستی وب2 چیست؟ باید اعتراف كرد كه هنوز تعریف واحد و جامعی برای وب2 اعلام نشده و همچنان در نشست‌ها و همایش‌های مختلف در مورد یك تعریف جامع و كامل از این فرآیند بحث و مذاكره می‌شود. تیم اوریلی (Tim O’Reilly) از وب2 به عنوان یك سكو یاد می‌كند كه تمامی ابزارها و برنامه‌ها در سیطره آن قرار می‌گیرد و وب2 به آنها احاطه دارد. دره سیلیكون كه سال‌ها به عنوان قطب فناوری جهان محسوب می‌شده، امروزه به دنبال یك راه‌حل برای پیشرفت هرچه بیشتر می‌گردد و كارشناسان معتقدند كه به جز وب2 راه‌حلی مناسبی برای نیل به این هدف وجود نخواهد داشت.
كارشناسان وب2 این روزها از اصطلاحاتی نظیر ویكی‌ها، بلاگ‌ها، RSS، AJAX و … استفاده می‌كنند و در مقابل، رقبا با بكار گرفتن اصطلاحاتی دیگر سعی بر آن دارند كه از این روند جلوگیری كنند. وب2 هر تعریفی كه داشته باشد یك هدف كلی را دنبال می‌كند و آن هم تغییر وضعیت كنونی اینترنت است. سایت‌های مبتنی بر وب2 پایگاه‌های اینترنتی آنلاینی برای ارایه سرویس‌های اینترنتی محسوب نمی‌شوند. از بخش جست‌وجوگر تصاویر یاهو و سایت وابسته به آن با نام Flickr گرفته تا دایره‌المعارف آنلاین ویكی‌پدیا و سایت دوست‌یابی MySpace و حتی جست‌وجوگر بزرگ گوگل نمونه‌هایی از وب2 محسوب می‌شوند كه با هدف دگرگونی اینترنت و بهبود وضعیت كنونی آن فعالیت‌های خود را دنبال می‌كنند.
اگر این سایت‌ها نتوانند به خوبی اهداف خود را برای رسیدن به وب2 محقق سازند، مجبورند این روند را Live Web نام‌گذاری كنند. تصور كنید كه تمام این خدمات از دنیای جدید وب2 بتوانند موفقیت‌آمیز باشد و میلیون‌ها كاربر را از سراسر دنیا به سمت خود بكشاند، اما آیا این قبیل سرویس‌ها توانایی پاسخ‌گویی به نیازهای روزافزون مراكز تجاری را خواهند داشت؟ ری لین (Ray Lane) مدیر اسبق شركت اوراكل كه هم‌اكنون یكی از شركای مركز تجاری Kleiner Perkins Caufield & Byers محسوب می‌شود در این باره می‌گوید: «تمام این امكانات كه برای كاربران عادی درنظر گرفته شده در اختیار شركت‌ها و سازمان‌ها تجاری قرار خواهد گرفت و استفاده‌كنندگان اصلی از این روند تنها آنها خواهند بود.»
به‌ جز نوجوانان و جوانان كه مخاطبان اصلی وب2 هستند، نسل جدید اینترنت می‌تواند تاثیرات شگرفی را در مراكز تجاری برجای بگذارد و به تحقق اهداف جهانی‌سازی كمك‌های فراوان كند. این مسئله باعث شده تا برخی افراد وب 2 را Enterprise 2.0 نام‌گذاری كنند و این جریان را پلی بین مدیر و كارمندان و یا شركت و مشتریان بدانند. دان تپ‌اسكات (Don Tapscott) مدیر گروه فكری New Paradigm تورنتو معتقد است: «وب2 بزرگ‌ترین تغییری است كه طی یك قرن گذشته در سازمان‌ها و مراكز تجاری ایجاد خواهد شد.»
نشانه‌های اولیه از این تغییرات بسیار فراوان است. شركت فیلم‌سازی والت‌دیسنی، بانك سرمایه‌گذاری Dresdner Kleinwort Wasserstein و چندین شركت بزرگ دیگر از سایت‌های ویكی یا صفحات اینترنتی قابل ویرایش استفاده می‌كنند تا بتوانند همكاری‌های بیشتری را با یكدیگر داشته باشند. دیگر شركت‌ها با استفاده از سایت‌های عمومی و اجتماعی نظیر LinkedIn و Visible Path سعی می‌كنند ارتباطات بیشتری را به‌دست آورند و شرایط لازم را برای فروش بیشتر محصولات خود فراهم كنند.
راه‌اندازی وبلاگ‌های گروهی و انفرادی نیز از كارهای مورد علاقه كاربران در عصر حاضر محسوب می‌شود، تا آنجا كه جاناتان شوارتز (Jonathan Schwartz) مدیرعامل شركت Sun Microsystems و باب لوتز (Bob Lutz) معاون شركت خودروسازی جنرال موتورز با انتشار مطالب مختلف روی وبلاگ‌های خود سعی می‌كنند ارتباط صمیمانه‌تری با مردم داشته باشند و بدون هرگونه واسطه‌ای به نیازهای آنان پی ببرند. همان‌طور كه سال‌ها پیش كامپیوترهای شخصی موفق شدند در تمام سازمان‌های دولتی و خصوصی جهان راه پیدا كنند و موقعیت ثابتی را برای خود بیابند، كارشناسان وضعیت مشابهی را برای وب 2 پیش‌بینی می‌كنند.
زمانی كه راد اسمیت (Rod Smith) معاون شركت IBM در بخش فناوری‌های رو به رشد اینترنتی سال گذشته به مدیر فناوری اطلاعات بانك سلطنتی اسكاتلند در مورد سایت‌های ویكی توضیح داد، وی با تاسف سر خود را تكان داد و اظهار داشت كه از این قبیل سایت‌ها استفاده نمی‌كند. اما وقتی كه امروز اسمیت در یك نشست كوچك در مورد سایت‌های ویكی یا دیگر تجهیزات وب2 صحبت می‌كند، افراد حاضر با خوشحالی اعلام می‌دارند كه به صورت مستمر این سایت‌ها را مورد استفاده قرار می‌دهند.
اسمیت می‌گوید: «آگاهی افراد از این روند به قدری افزایش یافته كه امروزه بیشتر مدیران شركت‌ها با ما تماس می‌گیرند و در مورد وب 2 از ما توضیحات بیشتر می‌خواهند.» به هر حال باید توجه داشت كه همانند كامپیوترهای شخصی، نیاز مبرم و اساسی وب 2 توانمندسازی هرچه بیشتر آن است. تقویت كامپیوترهای خانگی، افزایش دسترسی كاربران به اینترنت پرسرعت و سرویس‌های كاربردی و آسان وب2 نیرویی باورنكردنی را در اختیار هر یك از افراد می‌گذارد كه با آن می‌توانند كارهای گوناگونی انجام دهند.
اگر چه بیشتر این سرویس‌ها به صورت رایگان در اختیار كاربران قرار می‌گیرد، ولی باید توجه داشت كه این مسئله باعث متضرر شدن شركت‌های عرضه‌كننده خدمات وب2 نخواهد شد. تبلیغات آنلاین بزرگ‌ترین منبع درآمدی هستند كه می‌توانند در این زمینه مفید واقع شوند و به كمك شركت‌های عرضه‌كننده خدمات وب2 بیایند. جو كاروس (Joe Kraus) مدیر سایت اینترنتی JotSpot كه مبنای آن سایت‌های قابل ویرایش ویكی است می‌گوید: «تمام مراكز توانمند و بزرگ فناوری می‌توانند در این حوزه تاثیرگذار باشند و مفید واقع شوند.»

[Borna66]

هفت مشخصه مهم وب 2 از نزديك، شبيه RSS، شبيه Ajax، مثل وب ‌سرويس، مثل گوگل؛ از دور مانند يك اكوسيستم زنده، يك رسانه مردمي، يك چرخه بي‌پايان از اخبار و ايده‌ها، و يك موج سيال از داده‌ها است. آن را به صورت نمادين، وب 2 نام نهاده‌اند. همان وبي است كه امروز مي‌شناسيم. اما به آن دوباره نگريسته‌اند. وب 2 استعاره‌اي است كه به بهانه آن قصد داريم به بازشناسي پديده وب بپردازيم. اين بازشناسي به ما كمك مي‌كند چرايي و چگونگي تغييرات اين فضا را درك كنيم تا بتوانيم بيشترين بهره را از آن ببريم.‌

از نماي نزديك

هرچه جلوتر مي‌رويم اهميت نرم‌افزارهاي ‌News Reader و ‌RSS ‌خوان براي دسترسي سريع و آسان مردم به تازه‌ترين خبرها بيشتر مي‌شود. اگر شما نيز مي‌توانستيد هر روز نگاهي به جزئيات آمار بازديد از صفحات سايت وب ماهنامه شبكه بيندازيد، متقاعد مي‌شديد كه ابزار ‌‌RSS به‌قدري براي كاربران مهم شده‌است كه تقريبا هر روز تعداد كساني كه گشت‌و‌گذار در اين سايت‌ را از طريق بازكردن صفحه نخست آن شروع مي‌كنند، با تعداد بازديدكنندگاني كه سير و سياحت خود را با فراخواندن لينك ‌‌RSS اين پايگاه آغاز مي‌كنند، برابر است.

اين در حقيقت جلوه‌‌اي است از پارادايم جديدي كه وب 2 ناميده مي‌شود. خوب كه نگاه كنيم، مي‌توانيم به ماهيت و عمق تغييرات بنياديني كه در مشخصه‌هاي وب و رفتار كاربران آن به‌وقوع پيوسته‌است، پي‌ببريم. ولي نكته جالب اينجاست كه همين تغييرات كند و آهسته حتي در دنياي سريع و پويايي مثل اينترنت نيز به‌صورت تدريجي شكل مي‌گيرند. گويي در تاروپود وب آرام آرام رسوخ مي‌كنند. شايد به همين دليل، كاربراني كه چند سالي در اين فضاي مجازي نفس كشيده باشند، به وضعيت جديد خو گرفته‌اند و احتمالا تغييرات برايشان چندان ملموس نيست. مانند اين است كه سال‌ها با يك نفر زندگي كنيم و متوجه تغييرات تدريجي چهره او نشويم. اما وقتي از دور به قضيه نگاه كنيد، مي‌توانيد فورا برخي تغييرات مهم را كشف كنيد و روي آن‌ها انگشت بگذاريد. اين تغييرات كدامند؟ آيا مي‌توانيم آن‌ها را دسته بندي كنيم؟‌

مشخصه‌هاي مهم وب جديد

كساني كه درباره نظريه وب 2 صحبت مي‌كنند، مباحث مختلفي را پيش مي‌كشند. برخي مايلند جنبه‌هاي تكنيكي آن را براي مخاطباني همچون برنامه‌نويسان و طراحان وب تشريح كنند. بعضي نيز به كاربردهاي تجاري آن نظر دارند و مي‌خواهند وب 2 را به صورت پلتفرمي ترسيم كنند كه تجربه بحران دات‌كام در سال دوهزار را پشت سر خود دارد و اكنون به يك سيستم پخته و باتجربه تبديل شده است كه روش‌هاي هوشمندانه‌اي براي كسب‌وكار آنلاين دارد. من در اينجا به آن دسته از ويژگي‌هاي جديد وب كه با نگرش سيستمي سازگاري بيشتري دارد اشاره مي‌كنم و نگاهم بيشتر به درونمايه وب 2، محتويات آن و پويايي داده‌ها است. بسياري از ايده‌هايي كه اينجا مطرح مي‌كنم، نظريه‌پردازان وب2 قبلا به صورت‌هاي گوناگون و حتي جامع‌تر و بهتر مطرح كرده‌اند و درنتيجه حرف تازه‌اي نيستند. اما سعي كردم يك تصوير موجز و مختصر از وب2 را با توجه به اين ديدگاه ارائه دهم.‌

1 - وب مردمي‌تر ‌

وب واقعا مردمي‌تر شده است. مهم‌ترين تبلور اين ويژگي را بايد در اين واقعيت جستجو كرد كه <مصرف‌كنندگان اطلاعات اكنون خود توليد‌كننده‌اند>. سايت كتاب‌فروشي آمازون كه به كاربران اجازه مي‌دهد نقد خود درباره محتواي يك كتاب را پاي صفحه مخصوص همان كتاب درج كنند، يك مثال مشهور در اين زمينه است. تقريبا اكثر كساني كه براي خريد كتاب به آمازون مراجعه مي‌كنند، متوجه مي‌شوند كه اظهارنظر خوانندگان يك كتاب به مراتب از اطلاعات رسمي آمازون درباره آن كتاب، جالب‌تر است.‌
يك چهره ديگر از اين وب مردمي را مي‌توانيد در <دنياي وبلاگستان و پادكستينگ> ببينيد. در وب 2 حضور كاربران در فرآيند توليد و پخش اخبار و اطلاعات چنان پررنگ است كه خود به منبع ارزشمندي براي رسانه‌هاي جمعي و رسمي، از قبيل رسانه‌هاي الكترونيك و نشريات چاپي، تبديل شده است. پديده جديد <خبرنگاري شهروندي> كه در آن نقش شهروندان گمنام و يا معمولي (به عنوان شاهد عيني يك رويداد) اهميت بسيار زيادي در تهيه سريع يك گزارش موثق دارند، پيامد همين جنبش وبلاگ‌نويسي است. اخيرا خبرنگاري شهروندي در رويدادهايي مانند بلاياي طبيعي و حوادث تروريستي يا رخدادهاي خشونت‌بار جنگ و درگيري مسلحانه كمك شاياني به رسانه‌ها و خبرگزاري‌هاي بزرگ دنيا كرده است.‌

اما نقش مردم در فضاي وب 2 را به صورت‌هاي ديگري نيز مي‌توان ديد. ردپاي آمدن لينكدوني همه جا ديده مي‌شود. اين لينك‌ها را بايد آدرس‌هاي دست‌چين شده‌اي تلقي‌كرد كه به صورت هدفمند تازه‌ترين اخبار و مطالب مربوط به يك زمينه خاص را به مخاطب ارائه مي‌كنند. اين لينكدوني‌ها بي‌وقفه و به سرعت بروز مي‌شوند و خود به تنهايي منابعي خواندني و جذاب در وب هستند كه به همت كاربران و براي كاربران توليد مي‌شوند. يك شيوه ديگر را مي‌توانيد در نرم‌افزارهاي پيام‌رساني فوري ‌(‌IM) ببينيد كه ديگر فقط براي گپ‌و‌گفت‌هايي بي‌هدف استفاده نمي‌شوند، بلكه كاربرد اطلاع‌رساني و خبري نيز دارند. معمولا گروهي از كاربران كه علايق مشتركي دارند، لينك تازه‌ترين اخبار و يا مطالب جالب (از هر نظر) را براي يكديگر مي‌فرستند. خوب است نرم‌افزارهاي ‌IM را وقتي براي چنين مقصودي به‌كارگرفته مي‌شوند‌ ‌News Messenger بناميم.‌

‌<كاربرد رسانه‌اي پورتال‌ها و انجمن‌هاي آنلاين> روي ديگري از همين سكه است. همان كاربراني كه ممكن است از لينكدوني سايت يا وبلاگ شخصي خود براي اطلاع‌رساني و هدايت مخاطبان به سمت منابع خبري و اطلاعاتي خاص استفاده كنند، گاهي ترجيح مي‌دهند لينك‌هاي خود را در مكان‌هاي عمومي‌‌تر و پررفت‌وآمدتري مانند پورتال‌ها و انجمن‌هاي آنلاين منتشر كنند. در حقيقت گاهي سرعت انتشار و جامعيت اخبار در اين پورتال‌هاي مردمي از سايت‌هاي خبري رسمي بيشتر است. زيرا هر مخاطب خود به صورت يك خبرنگار عمل مي‌كند و پورتال به صورت تابلويي درمي‌آيد كه به موازات افزايش تعداد بازديدكنندگان، حجم اخبار و مطالب آن بيشتر و بيشتر مي‌شود.‌

افزايش استقبال از موسيقي و ويديوي ‌‌On-Demand جنبه ديگري از مردمي‌تر شدن رسانه وب را نشان‌مي‌دهد. رشد اين گرايش در ميان كاربران اينترنت، اغلب رسانه‌هاي سمعي-‌بصري را واداركرده است كه وارد عرصه اينترنت شوند و يك برنامه مشخص براي پاسخگويي به مخاطباني كه مايلند اطلاعات صوتي و تصويري (اعم از خبر يا كليپ هنري و سرگرم‌كننده) را به ميل خود انتخاب كنند، تدوين كنند. پيامد اين تحول را مي‌توانيد در پيدايش سرويسي مانند ‌‌Google Video يا كاميابي سرويس موسيقي ‌‌iTunes اپل ببينيد.‌

2- سازوكار خودترميمي محتواي وب 2‌

محتواي وب2 به يك سازوكار خودترميمي بسيار پيچيده و هوشمند مجهز است. اين هوشمندي از مردمي‌ترشدن وب ناشي‌مي‌شود و حاصل خرد‌جمعي است. سازوكار خودترميمي محتوا را مي‌توان به دو صورت مشاهده كرد: يكي با واسطه و ديگري بي‌واسطه. در سازوكار با واسطه، خوانندگان و مصرف‌كنندگان يك محتواي اطلاعاتي (مثلا بازديدكنندگان يك سايت خبري و يا آموزشي) با درج كامنت و اظهارنظر، اطلاعاتي كه ناشر ارائه داده است را نقد مي‌كنند، چيزهايي به آن مي‌افزايند، ايرادهايي از آن مي‌گيرند و يا براي اصلاحش پيشنهادهايي مي‌دهند. همه اين موارد مي‌تواند با واسطه مديران يا اپراتورهاي سايت اعمال شوند. وقتي كامنت‌ها به طور خودكار پاي مطالب افزوده مي‌شود، به تدريج آن خبر يا مقاله تكميل و تصحيح مي‌شود.

چنان‌كه ممكن است حجم اين اطلاعات ضميمه، از محتواي اوليه بيشتر شود. سايت‌هايي كه چنين مي‌كنند، معمولا موفق‌ترند و آن‌هايي كه هيچ توجهي به كامنت‌هاي مردم ندارند، به تدريج از گردونه رقابت كيفي ميان توليدكنندگان محتوا خارج مي‌شوند.‌
<خودترميمي‌ بي‌واسطه> يك پديده كاملا جديد در وب 2 است. ويكي ‌(‌Wiki) و مشتقات آن تبلور همين سازوكار است. در اين شيوه مردم امكان مي‌يابند مستقيما يك محتواي اطلاعاتي را ويرايش كنند. ايده ويكي‌پديا بر اين نظريه استوار است كه اگرچه در كوتاه مدت ممكن است برخي محتويات مخدوش شوند، اما در بلندمدت، خرد جمعي شاكله و صحت اطلاعات را حفظ خواهد كرد.‌

3- جهش در معناي آموزش‌

وب 2 را مي‌توانيد در قالب تحولات مفهوم آموزش نيز ببينيد. مهم‌ترين ويژگي وب2 در اين مورد، <غيرتجاري كردن دانش> از طريق به‌كارگيري رهيافت توسعه باز (‌Open Development) است. اين هم يكي از پيامد‌هاي مردمي‌تر شدن فضاي وب است. در اين شيوه، مردم مي‌توانند در فرايند توسعه يك مقوله علمي يا فني آزادانه مشاركت داشته باشند و به طور رايگان از حاصل آن استفاده كنند. اين در حقيقت سطح متعالي‌تري از آموزش است. زيرا يك عضو جديد همواره مي‌تواند به آرشيو تعاملات قبلي گروه مراجعه كند و خود را در اسرع وقت به سطح فعلي گروه برساند و پس از آن هم در جلوبردن دانش گروه نقش داشته باشد و هم از اين خرد جمعي چيزها بياموزد. ‌

‌<آموزش ‌On-Demand به وسيله موتورهاي جستجو> جنبه ديگري از تحول در معناي آموزش در فضاي سايبر را نشان‌مي‌دهد. موتورهاي جستجو را از اين نظر مي‌توان به آموزگاراني تشبيه كرد كه جواب هر سوالي را مي‌دانند. اما كيفيت پاسخ‌هايشان بستگي به كيفيت پرسش‌هاي پرسشگر دارد. در اين حوزه جديد، پرسشگر از روش <خود‌آموزي> براي بالابردن دانش خود استفاده مي‌كند و تنها هنگامي يك مفهوم را مي‌آموزد كه به آن نياز داشته باشد.‌

بسته‌هاي What-is‌ و‌ ‌How-to‌ و ‌FAQ يكي از خروجي‌هاي جنبي سازوكار فوق هستند. اين بسته‌ها در حقيقت مجموعه جواب‌هاي از پيش آماده‌اي هستند كه به‌وسيله كاربران اينترنت پديد مي‌آيند و از اين منظر مي‌توان آن را پيامد مردمي‌تر شدن وب تلقي كرد. جالب اينجاست كه برخي از همين محتويات، به سازوكار‌هاي خودترميمي باواسطه يا بي‌واسطه نيز مجهزند. اين قابليت به دانش‌آموزان امكان مي‌دهد با اعتماد بيشتري به اطلاعات موجود در اين بسته‌ها تكيه كنند.

سيستم‌هاي به اشتراك‌گذاشتن اطلاعات نيز يكي از پيامدهاي مردمي‌تر ‌شدن وب هستند. كاركرد آموزشي اين شيوه از تبادل اطلاعات هم جالب و هم مهم است. در واقع هنگامي كه مجموعه‌اي از اطلاعات به صورت يك فايل، سند و يا كتاب الكترونيكي ميان گروهي از كاربران به اشتراك گذاشته مي‌شود، همه اعضاي گروه قادرند بسته به نياز خود از اين اطلاعات براي بالابردن سطح دانش و آگاهي بهره‌ ببرند.‌

4- پويايي داده‌ها

پديده وب را از زواياي مختلفي مي‌توان بررسي كرد. وب يك شبكه اطلاعاتي است. يك فناوري است. يك رسانه نيز هست. اما اگر آن را به عنوان مهم‌ترين تبلور فضاي سايبر درنظربگيريد، آنگاه مي‌توان وب را به سيستمي تشبيه كرد كه حيات دارد، زنده‌ است، راكد نمي‌ماند، پي‌درپي تغيير مي‌كند و نو مي‌شود. نگرش سيستمي به مقوله وب به ما كمك مي‌كند، برخي جنبه‌هاي مهم و كليدي آن را برجسته سازيم. از اين منظر، وب از پويايي ويژه‌اي برخوردار است كه طي آن، داده‌ها نه‌تنها در مجاري اطلاعاتي مختلف به حركت درمي‌آيند، بلكه گاهي، خود، به بستري براي انتقال داده‌هاي پيچيده‌تر تبديل مي‌شوند. اين سازوكار را تقريبا مي‌توان به مفهوم مدولاسيون در فيزيك امواج تشبيه كرد. امواج مركبي كه از سوار شدن امواج پيچيده‌‌تر بر امواج ساده پديد مي‌آيند.‌

يكي از مفاهيمي كه فرضيه <وب 2> سعي در توضيح و تبيين آن دارد، همين كاركرد دوگانه‌اي است كه برخي از اطلاعات در شبكه اينترنت دارند. گونه‌اي از اين اطلاعات را مردم پديد‌آورده‌اند و در يك روند تعاملي بسيار پويا و پيچيده مرتبا به آن مي‌افزايند. بعضي ديگر از اين اطلاعات نيز حاصل تعامل كاربران با روند پويايي نيمه‌مستقل جديدي است كه درون وب به جريان درآمده است و بر اساس الگو‌هايي كه گاه به سادگي يك لينك ‌‌RSS و گاه به پيچيدگي نتايج يك جستجو در بانك اطلاعاتي گوگل هستند، ساختاري مركب از داده‌ها را پديد مي‌آورند كه خود‌به‌خود يكديگر را تغييرمي‌دهند و اصلاح مي‌كنند.‌

فناوري ‌‌RSS نه تنها به كاربر كمك مي‌كند به محتوا دسترسي پيدا كند، بلكه كاربر مي‌تواند مشترك آن نيز باشد. طوري كه به محض تغيير محتوا، به طور خودكار از تازه‌ترين تغييرات آگاهي يابد. با استفاده از تكنيك ‌‌RSS مي‌توان سايت‌ها را نيز به يكديگر متصل كرد. به اين ترتيب يك پايگاه وب مي‌تواند به‌طور خودكار و بدون دخالت انسان، از محتواي پايگاه ديگر اطلاع پيدا كند. سايت‌هايي كه به اين ترتيب به طور زنجيروار به‌هم متصل مي‌شوند، بستر اطلاعاتي جديدي را پديد مي‌آورند كه اطلاعات و اخبار را از يك پايگاه به ديگري جاري مي‌سازد.

‌مشابه همين كاركرد را مي‌توان در سيستم ‌Trackback وبلاگ‌ها مشاهده كرد. اين سيستم به يك وبلاگ‌نويس امكان مي‌دهد به جاي درج كامنت و اظهارنظر مستقيم در پايين يادداشت يك وبلاگ‌نويس ديگر، نظر و نقد خود را در وبلاگ خودش بنويسد و لينك آن را به طور خودكار ضميمه آن يادداشت نمايد. به اين ترتيب زنجيره‌اي از اظهارنظرها پديد مي‌آيند كه به واسطه لينك‌هاي دوطرفه Trackback ‌به هم متصل شده‌اند.‌

سازوكار <آگهي‌هاي متني هوشمند> مدل پيشرفته‌تري از همين زنجيره‌هاي خودكار اطلاعاتي است. مثلا سيستم آگهي‌هاي متني گوگل به طور هوشمندانه در يك صفحه وب فقط آن دسته از آگهي‌ها را نشان مي‌دهد كه واژگان به كاررفته در آن با واژگان استفاده شده در آن صفحه ارتباط مفهومي داشته باشد. به اين ترتيب، آگهي‌ها كاركردي مشابه سيستم لينكدوني سايت‌ها و وبلاگ‌ها را پيدا مي‌كنند. با اين تفاوت كه دست انسان دخالت كمتري در دست‌چين‌كردن لينك‌ها دارد و لينك‌ها بر اساس يك الگوي طبقه‌بندي شده، خود به خود، تصميم مي‌گيرند كه كجا به نمايش درآيند.‌

نقش محوري در طبقه‌بندي اين لينك‌ها را تعدادي واژگان كليدي برعهده دارند كه گاهي‌‌ Tag‌ ناميده مي‌شوند. اينTagها يا واژه‌هاي كليدي در حقيقت نوعي‌ متاديتا‌ هستند كه ضميمه اطلاعات مي‌شوند و امكان ايجاد بي‌نهايت دسته‌بندي موضوعي مختلف را فراهم مي‌سازند. مثلا سايت‌ Flickr (متعلق به ياهو) كه پايگاهي براي به اشتراك‌گذاري عكس است، از همين روش براي متصل كردن گالري‌هاي مختلف استفاده مي‌كند. يك گالري ممكن است داراي دو ‌Tag به نام‌هاي <نمايشگاه اله‌كامپ> و <كامپيوتر> باشد و يك گالري ديگر داراي سه‌ ‌Tag با نام‌هاي <كامپيوتر>، <آموزش> و <هنر> باشد. به اين ترتيب دوگالري عكس مذكور به دليل داشتن يك وجه مشترك، يعني <كامپيوتر> به طور خودكار به يكديگر لينك مي‌شوند. ‌

البته استفاده از سازوكار‌هاي خودكار براي متصل‌كردن سايت‌ها و صفحات وب به يكديگر منحصر به كاربردهاي مثبت در فضاي سايبر نيست. چنان‌كه مي‌توان ردپاي <لينك‌هاي آلوده> را در همه جا مشاهده كرد. مثلا ترفند سيادي يا فيشينگ و يا هدايت كاربر به لينك‌ها و سايت‌هاي خاص از طريق نصب اسب تروا روي كامپيوتري كه سهوا يا عمدا پايگاه اينترنتي خاصي را مرور‌كرده‌است، نمونه‌اي از پويايي لينك‌هاي آلوده را نشان مي‌دهد.‌

5- مفهومي به نام سرويس

وب 2 متضمن پاره‌اي مفاهيم كليدي ديگر نيز هست. واژه خدمت يا سرويس نمونه‌اي از همين مفاهيم است. وب جديد به گونه‌اي است كه مفهوم سرويس به يكي از اركان كسب‌وكارهاي آنلاين تبديل شده‌است. اين مفهوم هم دربرگيرنده معناي لغوي آن، يعني خدمت‌رساني، و هم دربرگيرنده معناي تازه و مدرن آن است كه نشان مي‌دهد يك فرآيند اطلاعاتي (مثلا ارسال نامه الكترونيكي) به جاي اين‌كه از طريق يك محصول نرم‌افزاري انجام شود، مي‌تواند به‌واسطه يك سيستم آنلاين رخ دهد. اين شيوه از ارائه خدمات متكي بر نظريه‌اي است كه مي‌گويد هر نرم‌افزار را مي‌توان به صورت يك سرويس ارائه كرد. خدماتي كه سايت‌هاي گوگل و ‌‌eBay ارائه‌مي‌دهند، نمونه‌اي از همين خدمات هستند. اصطلاح‌ وب‌سرويس‌ از همين معنا ريشه‌گرفته‌است. بنابراين وب‌سرويس‌ها را مي‌توان يك پديده متعلق به عصر وب2 قلمداد كرد كه البته هنوز به بلوغ خود نرسيده است.‌

به تازگي، يك تكنيك و فن جديد نيز پا به عرصه وب گذاشته است كه بايد آن را مكمل نظريه وب‌سرويس‌ها دانست. اين پديده كه ‌‌Ajax نام دارد، درحقيقت لباسي است كه مي‌توان بر يك سرويس وب پوشاند. سرويس‌هاي وب ممكن است ظاهرا هيچ اينترفيسي نداشته باشند و فقط از طريق پروتكل‌هاي فني، مجموعه‌اي از خدمات نرم‌افزاري را از طريق اينترنت در دسترس كاربر قراردهند و حداكثر ممكن است يك صفحه وب ‌‌HTML پويا را بر روي يك وب‌سرويس قرار دهيم. اما تكنيك اي‌جكس به ما امكان مي‌دهد، محدوديت‌هاي موجود صفحات ‌‌‌HTML معمولي را پشت سر بگذاريم و ايده <نرم‌افزار به صورت سرويس>‌ را كاملا محقق كنيم.‌

سرويس در وب2 با يك مفهوم كليدي ديگر نيز ارتباط نزديكي دارد و آن، معناي واژه توسعه است. وقتي كه به تدريج سرويس‌هاي آنلاين جاي بسته‌هاي نرم‌افزاري قابل نصب را بگيرند، آنگاه ممكن است با شرايطي روبه‌رو شويم كه در آن همواره روند توسعه، اصلاح و تكميل نرم‌افزار در معرض ديد مصرف‌كننده قراردارد. بنابراين توسعه در عصر وب2 يعني تقريبا هميشه با محصولاتي سروكار داريم كه در مرحله آزمايشي (بتا) قراردارند. علت اين پديده آن است كه <خدمت> رابطه تنگاتنگي با بازخورد مشتريان دارد و چون وب 2 مردمي‌تر است و مشاركت كاربران در تغيير و تحولات آن بيشتر شده است، هيچ سرويس آنلايني را نمي‌توان يافت كه بتواند بدون توجه به انتقادات و پيشنهادهاي كاربران، همچنان در مدار كاميابي و موفقيت قرارداشته باشد. به زبان ديگر، نقش مردم به گونه‌اي است كه نه‌تنها به خودترميمي اطلاعات منجر مي‌شود، بلكه گونه‌اي از خودترميمي نرم‌افزار را نيز پديد‌مي‌آورد و واضح است وقتي نرم‌افزار دائما درحال ترميم باشد، هيچ‌گاه از مرحله تست بتا خارج نمي‌شود.‌

6- پول‌سازي با قلك آنلاين

مي‌توان به فهرست پيامدهاي مردمي‌تر شدن وب، اقلام ديگري را نيز افزود. مثلا كسب و كارهاي وب2 به وضوح نسبت به وب1 اهميت بيشتري به تك تك كاربران مي‌دهند. ايده سنتي كسب‌وكار اين است كه با مشتريان محدودتر ولي پولدارتر تعامل داشته‌باشيد. بنابراين صاحبان كسب‌وكار تمايل زيادي دارند كه به جاي سروكله زدن با صد مشتري كه هركدام فقط كمي پول خرج مي‌كنند، با ده يا پنج مشتري كه رقم‌هاي بزرگي مي‌پردازند، روبه‌رو شوند. وب2 اين نظريه را با ترديد روبه‌رو كرده است. ظاهرا كسب وكارهاي چابك و تيزهوشي مانند گوگل و ‌eBayتوانسته‌اند راهي پيدا كنند كه درآمد خود را به جاي تكيه بر خريدهاي چند هزار دلاري مشتريان بزرگ، براساس دريافت تنها چند سنت از ميليون‌ها مصرف‌كننده كم‌درآمد بنا كنند.

اين چيزي نيست غير از محقق‌كردن همان ضرب المثل قديمي كه مي‌گويد: قطره قطره جمع گردد، وانگهي دريا شود. رمز موفقيت در اين رهيافت جديد بازهم به نقش كليدي مردم در متافور خدمت برمي‌گردد. وقتي شما خدمتي را مي‌فروشيد، مجبوريد خيلي بيشتر از زماني كه كالايي مي‌فروشيد، به نظر و انتقادات مشتري بها بدهيد. به اين ترتيب شما وادار مي‌شويد رابطه بهتري با مشتريان برقرار كنيد. اما همين كه رابطه بهتري با مصرف‌كننده ايجاد مي‌كنيد، فورا مي‌توانيد اين بستر جديد را به مجراي تازه‌اي براي پول‌درآوردن تبديل كنيد. اين كار شبيه روش نشرياتي است كه سعي مي‌كنند محتوايشان چنان مشتري پسند باشد، كه درآمد خود را به جاي تكيه بر آگهي (مشتريان پولدار) بر تيراژ (مشتريان كم پول) استوار سازند.‌

البته كسب‌وكارهاي وب2 از تكنيك‌هاي ديگري نيز براي افزايش درآمد خود بهره مي‌گيرند. يكي از اين روش‌ها به كارگيري رهيافت ‌‌BI يا هوشمندي كسب‌وكار است كه عمدتا بر فنون داده‌كاوي (‌Data Mining) متكي است. مثلا شما مي‌توانيد حتي پيش از آن كه منتظر بازخورد و كامنت‌هاي مستقيم مردم شويد، با تجزيه و تحليل رفتار بازديدكنندگان سايت خود و دنبال‌كردن رد كليك‌ها، ساختار اطلاعات را مرتبا بهتر‌كنيد. سيستم‌هاي پيشرفته مديريت محتوا به سازوكار‌هايي مجهزند كه مي‌توانند نحوه چيدمان لينك‌ها را به صورت خودكار و هوشمند با توجه به‌نحوه حركت (‌Navigation‌) كاربران سايت بهينه كنند.‌

7- حركت در فضاي سه بعدي: پلتفرم موبايل

يك مشخصه مهم ديگر نيز در فضاي وب 2 قابل تشخيص است و آن نقش فزاينده پلتفرم موبايل و به طور كلي آن دسته از تجهيزات همراه است كه قابليت جابه‌جايي فيزيكي اطلاعات را در اختيار كاربر قرار مي‌دهند. با كمي تامل مي‌توان دريافت كه در عصر وب2 ديگر <حالت فيزيكي دسترسي به اطلاعات> محدود به يك كامپيوتر ساكن نيست. كاربر مي‌تواند در همه حالت‌ها، مثلا هنگامي كه مشغول قدم زدن در يك پارك است، وارد فضاي سايبر شود. اين كاربر مثلا مي‌تواند همان لحظه وبلاگ خود را بروز كند و يا پاي يك يادداشت يا مقاله، كامنت بگذارد.

اين وضعيت پيامدهاي مهم و تاثيرات ژرفي دارد. به‌عنوان نمونه، اگر به قابليت عكسبرداري ديجيتال با استفاده از گوشي‌هاي موبايل فكر كنيد و در نظر بگيريد كه صاحب اين گوشي مي‌تواند به اينترنت متصل شود و وبلاگ خود را بروز‌كند، آنگاه مي‌توانيد تصور كنيد راه‌اندازي و بروزكردن يك فتوبلاگ تا چه اندازه مي‌تواند آسان شود. همين سناريو در پيوند با پديده‌هايي مانند خبرنگاري شهروندي، پويايي كاملا جديد و هيجان انگيزي را ترسيم مي‌كند.‌

نتيجه ديگري كه از اين تحول حاصل مي‌شود، تركيب‌شدن فضاي طبيعي با فضاي سايبر است. چنان‌كه اگر من يك روز هنگام قدم زدن در پارك به شدت تحت تاثير زيبايي‌هاي طبيعت قراربگيرم، مي‌توانم به سرعت همين حس‌و‌حال را به فضاي سايبر منتقل كنم و برعكس، يك بگو مگوي اينترنتي كه شايد از يك كامنت و انتقاد تند در پاي يك يادداشت وبلاگي من حاصل شده باشد فورا مي‌تواند آثار خود را در رفتار من با كساني كه همان لحظه در كنارم هستند نشان دهد.

‌راز اين تحول در پيدايش مفهوم تازه‌اي نهفته است كه شايد بتوان آن را <كلاينت 7 در 24> ناميد. يعني كلاينت (يا سرويس گيرنده اطلاعات) نيز مي‌تواند پا به پاي‌ سرور‌در تمام 24 ساعت شبانه روز و در تمام طول هفته به شبكه جهاني اطلاعات متصل و در تعامل با آن قرارداشته باشد. چنين سرويس گيرنده‌اي را نمي‌توان يك مصرف‌كننده محض دانست. زيرا او مي‌تواند به يك كنشگر فعال در فضاي سايبر تبديل شود و تغييراتي را در پويايي اطلاعات پديد آورد.


منبع

[Aminmohamad]

دنیای طراحی وب امروزه زندگی انسانها رامتحولکرده است شما میتونید یک وب سایتی داینامیک داشته باشید که در هر لحظه بتونید انر ا اپدیت کنید و کار تخصصی طراحی وب را به یه شرکت معتبر باید سپرد که من براتون لینکشومیزارم امیدوارم که از خدمات ما راضی باشید.
طراحی وب سایت در تهران - رجیران