اهميت عفونت ارنیتو باکتریوم رینوتراکئال OR در طيور
عفونت با Ornithobacterium rhinotracheale عمدتاً در پرندگان جوان بويژه بوقلمون ها رخ مي دهد اما پرندگان مسن هم مي توانند عفوني شوند. كيسه هاي هوايي و شش ها درگير شده و پس از كالبدشكافي در داخل كيسه هاي هوايي اكسوداي كف آلود به رنگ زرد-سفيد و شبيه ماست مشاهده مي شود. جراحات پيشرفته شامل پريكارديت، هپاتيت بهمراه كانون هاي سفيد مي باشد و در برخي موارد التهاب طحال نيز مشاهده مي شود. تحليل ماهيچه قلب، عفونت هاي مفصلي، عفونت مغز و پوست نيز رخ مي دهد. تحقيقات نشان مي دهد كه پس از چالش تنفسي OR به صورت آئروسل در پرندگان تخم گذار تجاري و جوجه هاي گوشتي(SPF) عاري از پاتوژن هاي ويژه (Specific Pathogen Free) و بوقلمون ها حتي بدون آلودگي اوليه با يك ويروس، جراحات ناشي از عفونت OR مشاهده مي شود. بر اين اساس OR يك پاتوژن اوليه محسوب مي شود. اين مطالعات نشان دادند كه سويه هاي OR با منشأ متفاوت داراي ويرولانس(بيماري زايي) مختلف مي باشند. با انجام تست ايمونوهيستولو‍‍ژيكي(IFA , PAP) باكتري OR در داخل بافت هاي مورد نظر شناسايي مي شود. در عفونت هاي آزمايشي با OR يك روز پس از چالش، باكتري به سلول هاي اپي تليال كيسه هاي هوايي مي چسبد. تا روز دوم، تخليه گلبول هاي سفيد خون در سلول هاي اپي تليال رخ مي دهد و پس از 4 روز باكتري در داخل اپي تليوم ديده مي شود كه موجب تورم حاد كيسه هاي هوايي بهمراه گرانولوماتوز مي شود. با بررسي هاي ميكروسكوپي، باكتري در بافت هاي درگير مشاهده مي شود اما با تهيه كشت از بافت ها باكتري جداسازي نمي شود و در حقيقت علت عفونت ايجاد شده بدرستي تشخيص داده نمي شود. با مقايسه نتايج حاصل از تست هايPAP و IFA با آزمايشات سرولوژيكي و باكتريولوژيكي كه به هنگام تورم كيسه هاي هوايي در جوجه هاي گوشتي و مشكلات پا در بوقلمون ها انجام مي گيرد، معلوم مي شود كه فقط 30-20% عفونت هاي OR بدرستي تشخيص داده مي شوند و در اغلب موارد عفونت OR به علت نوع روش جداسازي باكتري اصلاً تشخيص داده نمي شوند.

كنترل عفونت:

مشكلات بغرنج OR در صنعت طيور به علت گسترش سريع سويه هاي مقاوم به آنتي بيوتيك ها بوجود مي آيد. 85% سويه هاي جداسازي شده از جوجه هاي گوشتي تجاري در هلند، در برابر آنتي بيوتيك هاي آموكسي سيلين، انروفلوكسالين، تري متوپريم + سولفاناميد ها و اكسي تتراساكلين مقاومت نشان دادند. فقط تركيب آموكسي سيلين و اسيد کلاونيك (clavulanic acid ) مانع رشد باكتري شده و در برخي از گله هاي بوقلمون، مصرف اين تركيب آنتي بيوتيك قابل تزريق، توانست عفونت OR را مهار نمايد. با توجه به منشأ سويه هاي باكتري، ميزان مقاومت آنتي بيوتيك متفاوت مي باشد. براي مثال در آلمان، فقط 6% سويه هاي مورد آزمايش در برابر ائروفلوكسالين حساسيت نشان دادند. در حالي كه در فرانسه همه سويه ها به اين آنتي بيوتيك حساس بودند. باكتري OR در بين فارم هاي پرورشي قابل انتقال بوده، لذا ضدعفوني فارم ها و رعايت بهداشت ضروري مي نمايد. مواد ضدعفوني كننده از گروه اسيد هاي آلي از قبيل فرميك و گليكوكسيل اسيد و يا ضدعفوني كننده هاي حاوي آلدئيدها هستند، باكتري OR را غير فعال مي كنند.

پيشگيري : نتايج تحقيقات نشان مي دهد كه مصرف واكسن كشته به همراه ماده ادجوانت روغني، در جوجه هاي گوشتي يكروزه ايمني لازم را بر عليه OR فراهم مي سازد، اما موجب كاهش رشد پرنده مي شود. براي جلوگيري از انتقال عمودي OR، گله هاي مادر با واكسن ضد سروتيپ A باكتري OR ايمن مي شوند و با انتقال آنتي بادي هاي مادري به جنين، جوجه هاي حاصل در طول 2 هفته زندگي ايمن مي شوند (ايمني پاسيو). بررسي ها نشان مي دهد كه عملكرد جوجه هاي گوشتي حاصل از گله هاي مادر واكسينه شده بر عليه OR در مقايسه با گله هاي واكسينه نشده به طور معني داري بهبود مي يابد. در جوجه بوقلمون ها از سن 2 هفتگي به بعد واكسيناسيون انجام مي گيرد. امروزه تلاش بر اين است كه در آينده اي نه چندان دور واكسن هاي زنده بر عليه OR توليد شود. اهميت واقعي عفونت OR در صنعت طيور و ضرر هاي اقتصادي ناشي از اين بيماري هنوز به طور كامل شناخته نشده است. چراكه تشخيص اين نوع عفونت و جداسازي باكتري با روش هاي كشت متداول مشكل مي باشد. بعلاوه، حساسيت OR در برابر آنتي بيوتيك ها مانع كنترل بيماري مي شود. اما امروزه واكسن هاي توليد شده موجب كاهش ميزان عفونت و شدت جراحات مي شود. همچنين واكسيناسيون با كاهش امكان انتقال عمودي اين باكتري مانع شيوع گسترده آن مي شوند.

منبع :

Dr Linda Van Veen