توده هاي مرغ خانگي بومي ايران

پراكنش: واريته هاي گوناگون اين نژاد را مي توان به طور خالص در نواحي مختلف ايران به خصوص در تهران، خراسان و اردبيل يافت• تعداد كمي از اين نژاد نيز در ناحيه لار، چابهار و كنارك وجود دارند• معمولاً خالص ترين نوع اين نژاد در اردبيل پرورش داده مي شود• در خراسان و به خصوص در نواحي مرزي تعدادي از اين نژاد يافت مي شود• (در افغانستان و در مجاورت مرز ايران نژادي با خصوصيت نژاد لاري پرورش داده مي شود كه به نژاد افغاني معروف است، ولي دلايل موجود نشان مي دهد كه نژاد افغاني نژاد مستقل نبوده و بلكه نوعي از لاري مي باشد كه در افغانستان پرورش داده مي شود و از نژاد لاري سنگين تر است)• خصوصيات ظاهري:
شكل عمومي بدن نژاد لاري با تمام نژادهاي ديگر متفاوت است و به طور كلي بدن بلند و كشيده، سينه پهن و عميق و پرگوشت، گوشت سينه سفت و پر، پشت پهن و داراي شيب از جلو به عقب مي باشد• بالها محكم و به بدن چسبيده و پرهاي دم با زاويه 45درجه بالاتر از امتداد پشت قرار گرفته است• ساق پا با زاويه ملايمي به ران متصل شده است و از اين رو به طور كلي شكل ويژه اي به بدن اين نژاد مي دهد•
رشد سر نسبت به بدن كوچك به نظر مي رسد و فرم سر به اصطلاح ماري شكل مي باشد• تاج اغلب در انواع اصيل توت فرنگي شكل و گردويي است• چشم ها درخشان، عقابي و نارنجي رنگ بوده و رشد تاج و ريش اغلب كم است• تاج در خروس ها، قرمز تيره و در مرغ ها قرمز معمولي و لاله گوش در تمام انواع اين نژاد قرمز رنگ است• منقار كوتاه، بسيار محكم و زرد رنگ است و در بعضي انواع، لكه هاي قهوه اي رنگ در منقار بالايي وجود دارد• گردن نسبتاً بلند و استوانه اي و انتهاي آن تقريباً در بدن فرو رفته است•
قلم پا كلفت و بلند بوده و رنگ آن اغلب در واريته هاي اصيل زرد مايل به قهوه اي و در برخي انواع قهوه اي پررنگ وحتي تيره مي باشد• پنجه ها پهن و داراي چهار انگشت است•
انواع نژاد لاري:
واريته هاي مختلفي از نژاد لاري در ايران مشخص شده است• شكل بدن در تمام اين واريته ها تقريباً شبيه هم بوده و فقط از نظر رنگ پر و بال با هم فرق دارند• به طور كلي از نظر رنگ پر و بال واريته هاي مختلف نژاد لاري كه در ران وجود دارد به شرح زير مي باشد:
لاري قرمز:
مهمترين و اصيل ترين واريته اين نژاد را تشكيل مي دهد• رنگ پر و بال خروس درخشنده و با درخشندگي زرد رنگ و لكه هاي سياه در پر و بال و مخصوصاً در زير شكم و بالهاست• پرهاي دم در قاعده قرمز و در انتها سياه است و به طوركلي رنگ مرغ ها روشن تر از رنگ خروس ها مي باشد•
لاري قهوه اي:
منظره عمومي پرها قهوه اي و اغلب، رگه هاي سياه در آنها ديده مي شود و رنگ پرهاي سينه سياه تر از رنگ قسمت هاي ديگر بدن است• در اين نوع معمولاً بر عكس نوع قبلي، رنگ خروس ها روشن تر از رنگ مرغ ها مي باشد•
لاري سفيد و گل باقلايي:
رنگ پرو بال در بعضي از انواع لاري ها سفيد است• رنگ سفيد به ندرت ديده مي شود، چون اغلب داراي نوارها و لكه هاي سياه، طوسي و زرد مي باشد• اين نوارها بيشتر در پرهاي پشت، بالا، شانه و گردن وجود دارد•
- واريته هاي مختلف از مرغ لاري علاوه بر موارد فوق الذكر وجود دارد كه معروف ترين آنها عبارت است از لاري ابرش، لاري صابوني، لاري زيره اي و لاري سفيد و سياه•
خصوصيات توليدي:
- مرغان نژاد لاري از نظر كلي جزو نژادهاي سنگين مي باشند• سرعت رشد و رويش پرها در بين افراد اين گروه نژادي در ابتدا كند مي باشد، ولي از سن سه ماهگي به بعد از سرعت رشد نسبي خوبي برخوردار مي شوند•
- وزن مرغان بالغ يكساله حدود 3 تا 4 كيلوگرم و وزن خروس ها در همين سن 4 تا 5 كيلوگرم و بيشتر مي باشد• در خروس هاي مسن، وزن گاهي به 6 تا 5/6 كيلوگرم و بيشتر هم مي رسد•
- سن بلوغ جنسي و تخمگذاري اغلب در 7 ماهگي (27 تا 28 هفتگي) بوده و تخمگذاري با تخم مرغ هاي ريز شروع مي شود•
- توليد تخم مرغ ساليانه بين 60 تا 80 عدد (حدود 18درصد) با وزن متوسط هر تخم مرغ 50گرم مي باشد•
- تخم مرغ به رنگ كرم تا قهوهاي تيره و به شكل بيضي كشيده و با پوسته اي نسبتاً ضخيم است•
- ضريب تبديل غذايي بسيار نامطلوب مي باشد• به طوري كه در مقابل حدود 20 كيلوگرم غذاي مصرفي 1كيلوگرم تخم مرغ توليد مي شود• گوشت و تخم مرغ آنها داراي طعمي مطلوب بوده ولي در سنين پايين از گوشت خوبي برخوردار نمي باشند•
- دفعات كرچي در اين نژاد زياد است و معمولاً در سال 2 تا 3 بار كرچي در بين اين مرغان ديده مي شود• (به طوري كه بعد از توليد هر 20 تا 25 عدد تخم مرغ حالت كرچي پديدار مي شود)•
- مرغان لاري معمولاً مادران خوبي نسبت به تخم مرغ هاي خوابانيده شده در زير آنها و جوجه هاي خود نمي باشند•