امروز در دنیایی زندگی می‌کنیم که ‌همه به همراه ‌‌گوشی هوشمند یک دوربین هم به همراه دارند. کودکان از‌‌ همان سنین پایین عکاسی با گوشی‌های هوشمند را یاد می‌گیرند و بزرگ‌تر که می‌شوند، کار با نرم‌افزارهایی مانند فتوشاپ را نیز فرا می‌گیرند. در یک چنین دنیایی حقیقا تشخیص تصاویر واقعی از ویرایش شده به شدت سخت است؛ اما هنوز روش‌هایی برای این کار هست که ما شما را با آن‌ها آشنا می‌سازیم.
به نقل از تابناک، فتوشاپ ‌زمانی‌ ‌نرم‌افزار تخصصی و پیچیده به نظر می‌رسید که بیشتر توسط طراحان و گرافیست‌ها مورد استفاده بود. امروزه اما نه تنها یک ابزار تقریباً ساده و قابل ‌استفاده توسط همه به شکل ابتدایی است، بلکه یک فعل است که عملاً وارد زبان و ساختار زبانی ما شده است.

واقعیت این است که اکنون حجم انبوهی از تصاویر ویرایش شده وجود دارد که فتوشاپ مسئول همه آن‌هاست. تصاویر مجلات بیشتر با فتوشاپ ویرایش شده‌اند، و حتی تصاویر بسیاری از دوستان ما که در سطح نت آن‌ها را می‌بینیم، با ابزار فتوشاپ ویرایش شده و اغلب بهبود یافته است!

شاید برای شما هم پرسش باشد که در یک چنین فضایی تشخیص عکس‌های واقعی از ویرایش شده چگونه ممکن است؟ روش‌هایی برای این موضوع وجود دارد که موضوع گزارش امروز ماست.

نخست: بررسی بصری
شاید گمان کنید، ‌تشخیص یک تصویر که ‌حرفه‌ای فتوشاپ شده، ‌کار سختی است؛ اما در پایان گرافیست‌های ماهر هم نشانه‌هایی از خود در تصویر به جای می‌گذارند که راز آن‌ها را فاش می‌کند. اگر بدانید ‌به چه چیز باید دقت کنید، یک بررسی بصری ساده از تصویر می‌تواند ما را به جعلی بودن یا نبودن آن راهنمایی کند.

الف) سطوح منحنی یا زاویه‌دار

زاویه و خمش نور در حالت طبیعی خود چیزهای بسیاری برای گفتن به ما دارد. وقتی در حالت طبیعی‌ باشد، خمش بسیار آشکار بوده معمولاً یکباره ناپدید می‌شود. مانند خمش‌ها و زاویه‌ها در تصویر زیر؛

بنا بر ‌اصل مسلم، سطوح صاف برای جفت‌وجور شدن با هیچ شیء دیگری خمش پیدا نمی‌کنند. شاید نور و زاویه آن در برخورد با اشیا تغییر داشته باشد، ولی سطوح و سایر اشیا از این موضوع استثنا هستند. پس سطوح صاف که خمیدگی غیرمعمول دارند، یکی از نشانه‌های ماست.

ب) وجود نور متغیر

معمولاً در یک تصویر طبیعی نور به شکل یکسان تأثیر خود را بر همه اشیا گذاشته است؛ اما در تصاویر ویرایش شده ممکن است با اشیایی برخورد کنیم که نور آن‌ها برای توجه بیشتر دست کاری شده؛ به این معنا که تاریک‌تر یا روشن‌تر شده است. حتی در بسیاری از موارد زاویه تابش نور از دو جهت متفاوت و تأثیرات متفاوت بر بخش‌های مختلف تصویر حکایت از یک تصویر ویرایش شده دارد.

ج) تغییر و افت در کیفیت تصویر

برخی از کاربران آماتور فتوشاپ، برای آنکه تغییراتی که در تصویر ایجاد کرده‌اند، برای دیگران افشا نشود، اقدام به کاهش کیفیت تصویر می‌کنند! برای اینکه شما تقصیر‌ها را به گردن دوربین بی‌کیفیت یا نور پایین بیندازید. این نکته را به یاد داشته باشید که امروزه هم دوربین‌های دیجیتال و هم دوربین گوشی‌های هوشمند بسیار باکیفیت هستند. در این شرایط یک تصویر بی‌کیفیت همیشه مشکوک است.

همچنین دقت در بخش‌هایی از تصویر که احتمالاً ویرایش شده، حاکی از تغییر کیفیت تصویر در آن نقاط است. معمولاً بخش‌های ویرایش شده کیفیتی پایین‌تر از سایر قسمت‌های تصویر دارند.

این سه روش کمک زیادی برای تشخیص یک تصویر ویرایش شده با فتوشاپ یا سایر ابزارهای ویرایش تصویر، از یک تصویر واقعی می‌کند؛ اما اگر از این راه جعلی بودن عکس مشخص نشد، تکلیف چیست؟

دوم: ابزارهای تحت وب برای تشخیص

اشاره کردیم که دوربین‌های امروز بسیار قدرتمند هستند و بخشی از این قدرت به واسطه اطلاعاتی است از تصویر در اختیار قرار می‌دهند. این اطلاعات برای تشخیص یک تصویر جعلی بسیار سودمند هستند. همچنین ابزارهای تحت وبی وجود دارند که برای تجزیه و تحلیل این اطلاعات طراحی‌شده‌اند.

الف) FotoForensics

این ابزار برای تشخیص تصاویر ویرایش شده از تکنیکی با نام Error Level Analysis یا تجزیه و تحلیل میزان خطا استفاده می‌کند و کار خود را به خوبی انجام می‌دهد. نکته جالب اینکه این ابزار متکی به تصاویر RAW و تحلیل اطلاعات Meta Data آن‌ها برای تأیید اصالت تصویر نیست.

ب) Izitru

این ابزار از روشی متفاوت برای تشخیص اصالت تصاویر استفاده می‌کند. در واقع از Meta Data و برخی دیگر از اطلاعات استفاده کرده و شش آزمایش گوناگون را بر روی تصویر صورت می‌دهد و در ‌پایان یک گواهش تصدیق صادر می‌کند. البته این ابزار به دقت قسمت‌هایی از تصویر را که ویرایش شده مشخص نمی‌کند، در نتیجه اگر به دنبال افکت‌های بد می‌گردید، کمی ناامید می‌شوید.

پ) یک جستجو‌ معکوس در گوگل
شاید اینکه جعلی بودن یک تصویر را با گشتن به دنبال اصل آن اثبات کنیم، چندان جالب نباشد، اما در بسیاری از موارد این راهکار ساده همه چیز را فاش می‌کند. حتی با مقایسه دو تصویر می‌توانید دقیقاً بدانید که کدام قسمت‌ها ویرایش شده است؛ هرچند در بسیاری از موارد برای تشخیص تصاویر منحصربفرد، کارایی ندارد.

برای انجام یک جستجوی معکوس کافی است، در جستجو‌ گوگل به قسمت Image یا تصاویر بروید و در نوار جستجو ‌روی آیکون دوربین کلیک کرده و سپس عکس مورد نظر خود را آپلود کنید.